"Tα λόγια που σού 'πανε μια κούφια ώρα στην Αθήνα": Ποια ήταν και ποιος τα είπε! (Αποκαλύπτει η Γ΄Γυμνασίου του Μουσικού Σχολείου Ρόδου)

Το ποιητικό υποκείμενο στο ποίημα του Νίκου Καββαδία "Kuro siwo" ταξιδεύει διχασμένο ανάμεσα στο εδώ και στο εκεί, το τότε και τώρα.

Το σώμα του στο τώρα κάνει ακόμα ένα ταξίδι μακριά στο Νότο, αλλά το μυαλό του αναμετριέται με τα λόγια που του είπε τότε , "μιαν κούφια ώρα", στην Αθήνα η αόριστη και ασαφής γυναικεία παρουσία που συχνά πυκνά εμφανίζεται στην ποίηση του Καββαδία, σχετικά με την πορεία της ζωής του. Έτσι.  μέσα στη μοναξιά του και την κούραση, το ποιητικό υποκείμενο αμφισβητεί τις επιλογές της ζωής του, μοιρασμένος ανάμεσα σε κείνο που άφησε αλλά δεν μπορεί να ξεχάσει και σε εκείνο που επέλεξε αλλά δεν είναι σίγουρος πως τον γεμίζει. Και καταλήγει βέβαια στο τέλος να αποδεχτεί πως είναι εμποτισμένος από τη ζωή του ναυτικού και πως το Κούρο Σίβο, σύμβολο των θαλάσσιων ταξιδιών, τον κρατά αιχμάλωτο, όπως συμβαίνει άλλωστε με όλους τους ανθρώπους και τις επιλογές τους, αυτό δηλαδή που ο άλλος ποιητής ονομάζει " μέρα του μεγάλου Ναι ή του μεγάλου του Όχι" (ή και "η ώρα που αφέθηκες κι ενδίδεις"...) !

    Τέλος πάντων, περισσότερα για την ανάλυση του ποιήματος δείτε εδώ. Στην παρούσα ανάρτηση θα δούμε την δημιουργική εργασία της Γ΄Γυμνασίου του Μουσικού Σχολείου Ρόδου, οι οποίοι μετά τον σχολιασμό των δυο πρώτων στροφών του ποιήματος (και άρα πριν την "αποκάλυψη" της τρίτης στροφής), έγραψαν ποιος κατά τη γνώμη τους ήταν εκείνος που είπε στο ποιητικό υποκείμενο τα λόγια που θυμάται και ποια ήταν αυτά, σε  ευθύ λόγο.  

   Η ανάρτηση συνδυάζεται μουσικά με άλλα μελοποιημένα  ποιήματα του  Καββαδία στα οποία εμφανίζεται η ίδια ασαφής γυναικεία παρουσία, σύμβολο θεωρώ της στεριανής ζωής,  η έλξη της οποίας δεν είναι τόσο ισχυρή ώστε να τον κάνει να αλλάξει ζωή, τον μαγνητίζει αρκετά ωστόσο ώστε να μην μπορεί να τη ξεχάσει. Εκτός από το επόμενο τραγούδι, βέβαια. Το οποίο η στιχουργός Ελένη Ζιώγα το έγραψε κατά παραγγελία, κατά κάποιον τρόπο, και περιέχει όλα όσα ήθελε να πει παιδάκι ο τραγουδιστής Γιάννης Κότσιρας στον πατέρα του που ήταν ναυτικός.

Ακολουθούν οι εργασίες των παιδιών.

Η γυναίκα του:

«Για αυτό κι εγώ το ξίφος αυτό θα καρφώσω στην πληγωμένη μου καρδιά, κι ας σε στενοχωρήσω».

Οι γονείς του:

«Γιέ μου, εγώ και η μαμά σου θα θέλαμε να σου πούμε ότι στηρίζουμε την απόφασή σου να ταξιδέψεις στη Νότιο Κίνα. Αλλά να θυμάσαι ότι υπάρχουν πολλές δυσκολίες σε αυτά τα τα ταξίδια. Και όταν το μετανοιώσεις θα είμαστε εδώ για σένα και πάντα αυτό το σπίτι θα σε περιμένει.»

Ο πατέρας του:

«Γιε μου, συγγνώμη για τον ψυχικό πόνο που σου έχω δημιουργήσει. Και ίσως αυτήν τη στιγμή να την πληρώσω…»

Η μητέρα του:

 «Παιδί μου, να με θυμηθείς στις δύσκολες στιγμές!»

Ένας φίλος του που γνωριζόταν χρόνια:

«Μην πας εκεί! Θα μας χάσεις όλους! Σκέψου την οικογένεια, τα παιδιά σου κι εμάς, τους φίλους σου. Δεν θα έχεις κανέναν εκεί, θα είσαι μόνος σου. Μπορείς να βρεις μια δουλειά στην Αθήνα. Ή έστω, στην Ελλάδα.»

Ένας φίλος του:

«Η έγκυος γυναίκα σου ανυπομονεί να σε δει!»

Ο πατέρας του και η μάνα του:

Ο πατέρας είπε: «Ε, γιε μου, τι μας έφερες από τον Νότο;» Ο γιος απάντησε: «Τίποτα, πατέρα.» Και η μάνα τότε συμπλήρωσε: «Και τότε γιατί ήρθες;» Αμίλητος ο γιος σηκώθηκε και έφυγε.

Ένας κολλητός του φίλος και συνάδελφος:

«Άκουσα πως είχες επιλογή ανάμεσα στην Νότιο Κίνα και στην Μεσόγειο! Γιατί διάλεξες τη Νότιο Κίνα; Ξέρεις καλά τα βάσανα που τράβηξα σε αυτό το ταξίδι. Ίσα ίσα που προλάβαμε εγώ κι ο Κώστας να φτάσουμε στο λιμάνι και να μας πάρουν στο νοσοκομείο! Θα σου πρότεινα να πας τώρα στο αφεντικό και να τον ενημερώσεις πως θες να ακυρωθεί αυτό το ταξίδι. Ειδικά με την κατάσταση υγείας στην οποία βρίσκεσαι. Δεν θέλω να σε χάσω, όπως χάσαμε τον Κώστα…»

Η μάνα του:

«Θα περάσουν πολλά χρόνια ώσπου να γυρίσεις! Και θα πρέπει να έχεις στο νου σου ότι θα υπάρξουν πολλές δυσκολίες. »

Η γυναίκα του και τα παιδιά του:

Η γυναίκα του είπε: «Μη φύγεις! Έχουν πεθάνει τόσοι πολλοί στην θάλασσα! Ανησυχώ για σένα. Και σκέψου, αν σου συμβεί κάτι, πώς θα το πω στα παιδιά! Πώς θα αντέξουν;»

Τα παιδιά του: «Μπαμπά, μη φύγεις! Θα μας λείψεις! Σ’ αγαπάμε!»

Η μάνα του:

«Μη φύγεις, παιδί μου.  Σε παρακαλώ! Πού θα πας και θα με αφήσεις μόνη μου εδώ πέρα; Όλα είναι εδώ! Οι φίλοι σου, η οικογένειά σου… Μπορεί η δουλειά στα καράβια να έχει πολλά λεφτά, αλλά κερδίζοντας μόνο πολλά χρήματα δεν θα καταφέρεις τίποτα! Θα γυρνάς συνέχεια από δω κι από κει, δεν θα έχεις ένα σπίτι, δεν θα μπορείς να κάνεις μια οικογένειά. Μπορεί να σου φαίνεται στην αρχή συναρπαστικό, αν νοιώθεις ότι όλος ο κόσμος σου ανήκει και ότι θέλεις να τον εξερευνήσεις όλο και περισσότερο. Όμως αυτός ο ενθουσιασμός δεν θα κρατήσει πολύ. Κάποτε θα θυμηθείς τα λόγια μου και θα καταλάβεις ότι το πραγματικό νόημα της ζωής δεν είναι να είσαι πλούσιος. Είναι να εκτιμάς την κάθε σου στιγμή και ζεις χαρούμενα, έστω και χωρίς  πολλά λεφτά, με τους ανθρώπους που αγαπάς».

Η κοπέλα του:

«Να προσέχεις εκεί που θα πας! Μπορεί να σε στηρίζω τώρα, αλλά αν λείπεις για πάρα πολύ καιρό δεν ξέρω πόσο θα διαρκέσει αυτό μεταξύ μας.»

Ο πατέρας του ή ένας παλιό καπετάνιος:

«Παιδί μου, αν πας στα καράβια, θα περάσεις δύσκολα. Αν πραγματικά είναι αυτό που θέλεις να κάνεις, κάντο δεν θα σε αποτρέψω. Αλλά να προσέχεις!»

Οι γονείς του:

«Η Κίνα είναι ένα μέρος που δεν έχεις ξαναπάει. Και θα είναι πολύ επικίνδυνα!»

Η μάνα του:

«Γιε μου, μη φύγεις. Θα πεις ότι στα ‘λεγα. Να κάτσεις εδώ.»

Η μητέρα του:

«Μη φύγεις. Είναι επικίνδυνα και θα είσαι μόνος!»

Η κοπέλα του:

«Άντρα μου, τι την θες τη θάλασσα; Αυτά που έχουμε εδώ δεν είναι αρκετά;»

Η γυναίκα του ή η κόρη του, αν είχε:

«Πας πολύ μακριά και δεν πρέπει! Γιατί κάθε μέρα θα είναι περισσότερα αυτά  που μας χωρίζουν.»

Η κοπέλα του:

«Μην πας, γιατί εκεί υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι. Σκέψου να πάθεις κάτι και να μην ξαναγυρίσεις! Θα μείνεις πολλά χρόνια εκεί. Δεν σε νοιάζει καθόλου που θα με χάσεις; Τι σε κάνει να πιστεύεις ότι θα σε περιμένω για πάντα; Αν φύγεις. Θα φύγω κι εγώ και θα πάω να βρω κάποιον άλλο! Τόσος καιρός μαζί σου ήταν χάσιμο χρόνου; Πραγματικά, καλύτερα να μην σε είχα γνωρίσει ποτέ!»

Ο πατέρας του:

«Είναι δύσκολα τα καράβια, γιε μου. Τόσα χρόνια εγώ ταλαιπωριόμουν μακριά σας. Εσύ είσαι για άλλα πράγματα. Είσαι καλλιτεχνική ψυχή. Μείνε να βρεις ένα καλό κορίτσι και βρες άλλο τρόπο να βγάζεις τα προς το ζην. Θα κουραστείς! Μείνε εδώ…»

Ο πατέρας του:

«Μην φύγεις, γιε μου, από δω. Θα το μετανοιώσεις και θα είναι αργά. Δεν το καταλαβαίνεις τώρα, αλλά άμα φτάσεις εκεί θα καταλάβεις!»

Ο πατέρας του:

«Παιδί μου, ούτε στιγμή δεν θα τα λησμονήσεις τα λόγια που σου είπα αυτήν την κούφιαν ώρα στην Αθήνα».

Ένας ταξιτζής:

«Πού θέλεις να πας, ρε μεγάλε;»

Η μητέρα του:

«Ακολούθα το ένστικτό σου και άμα θελήσεις να γυρίσεις, εγώ θα σε περιμένω!»

Ο ετοιμοθάνατος παππούς του:

«Δεν αξίζει να πας στο Νότο και θα το μετανοιώσεις! Εγώ όπου να ‘ναι θα πεθάνω και δεν θα νοιώθω καλά, που ο εγγονός μου θα είναι στο Νότο!» [Έτσι, κι έγινε]

Άλλοι έμπειροι ναυτικοί:

«Νίκο μου, οι ναύτες έχουν δυσκολίες. Τόσα χρόνια στη δουλειά, καθημερινά ταξιδεύουμε με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, δίχως να υπολογίζουμε αρρώστιες και βάσανα. Άσχημος ο ύπνος, κακές  βάρδιες, τρικυμίες. Παρόλα αυτά, τη δουλειά αυτή για να την κάνεις, πρέπει να την αγαπάς. Με το πλήρωμα  έχουμε αρρωστήσει, έχουμε ξεβραστεί σε άσχημες  στεριές, μα ακόμα συνεχίζουμε την ίδια δουλειά. Οπότε, αν θεωρείς πως είσαι έτοιμος για αυτό και μπορείς να ανταπεξέλθεις στις δυσκολίες, καλό κουράγιο, φίλε μου!»

Η γυναίκα του:

«Σε παρακαλώ, μη φεύγεις, μην πας στην ξενιτιά! Δεν έχουμε κλείσει ούτε έναν χρόνο παντρεμένοι. Μείνε εδώ, στην Αθήνα, στο σπίτι μας. Σε χρειάζομαι, εγώ και… Νίκο, είμαι έγκυος και δεν θέλω το παιδί μου να μεγαλώσει χωρίς τον πατέρα του!»

Ο φίλος του:

«Είναι μεγάλη απόφαση να φύγεις και να δουλέψεις στα καράβια γυρίζοντας τον κόσμο. Μακριά από την οικογένειά σου, τους φίλους σου και το σπίτι σου! Μια μέρα που θα βρίσκεσαι στην Νότιο Κίνα θα τα θυμηθείς τα λόγια που σου είπα αυτήν τη κούφιαν ώρα!»

Η ερωμένη του:

«Μείνε, σε θέλω!»

Η μάνα του:

«Πρόσεχε πού πας και κοίτα να μη ξεχάσεις τίποτα».

Ο πατέρας του:

«Φτιάξε τη μοίρα που θες για τον εαυτό σου!»

Το κορίτσι με το οποίο ήταν ερωτευμένος:

«Μακριά από την πατρίδα σου μη φύγεις. Γιατί εκεί θα είναι πολύ χειρότερα από εδώ και θα το μετανοιώσεις. Δεν θέλω να σε χάσω!»

Ο μπαμπάς του:

«Εκεί που θα πας, θα κάνεις σπουδαία πράγματα!»

Ο μπαμπάς του:

«Παιδί μου, εγώ σε έχω συμβουλέψει αλλά δεν με ακούς. Σου το ξαναλέω, δεν θα μπορέσεις να ζήσεις τη ζωή σου έτσι όπως τη θέλεις!»

Ο εργοδότης του:

«Αυτή η δουλειά είναι πολύ καλή. Θα γνωρίσεις καινούργια μέρη.  Θα κάνεις μεγάλα ταξίδια. Θα παίρνεις καλά μεροκάματα!»

Η μάνα του:

«Ο λόγος μου με στο μυαλό σου θα σφυρίζει! Ο μπούσουλας είναι που στρέφει ή το καράβι; Να προσέχεις γιατί κι άλλες βλακειούλες τέτοιες έχεις κάνει παλιά!»

Η μάνα του:

«Πρέπει να μείνεις εδώ, για να μη σου συμβεί κάτι κακό! Εκεί που πας  και τα επικίνδυνα πράγματα που κάνεις θα σε καταστρέψουν.»

Η κοπέλα του:

«Είσαι όλη μου η ζωή! Θα μου λείπεις απίστευτα και θα σε περιμένω. Το παιδί σου κι εγώ σε αγαπάμε πολύ! Θα σε περιμένω…»

Ο πατέρας του:

«Στην ηλικία σου είχα κι εγώ την ίδια λαχτάρα για την θάλασσα. Το μόνο που ήθελα είναι να είμαι σε ένα καράβι και να ταξιδεύω αιώνια στον ωκεανό. Αλλά μόλις συνέβη εκείνο το γεγονός που το καράβι βούλιαξε από μια σύγκρουση στα βράχια, κατάλαβα πόσο επικίνδυνη είναι η θάλασσα. Εγώ σε συμβουλεύω να μην πας, διότι είναι επικίνδυνα και φοβάμαι μην σε χάσω. Όμως η επιλογή είναι δική σου.»

Το παιδί του :

«Μπαμπά, πάρε με μαζί σου! Μην με αφήσεις να μεγαλώσω μόνος. Σε χρειάζομαι. Μου λείπεις πολύ! Να προσέχεις!»

Ένας πρώην ναυτικός:

«Δεν είναι τόσο ωραία όσο τα παρουσιάζουν! Κούφια η ώρα που θα μπλέξεις με μια τέτοια δουλειά! Εκεί θα είναι δύσκολα τα πράγματα, παιδί μου. Και βαρετά. Χιλιάδες τσουβάλια θα φορτώνεις. Δεν θα δεις τα όμορφα μέρη που νομίζεις! Κι εγώ έχασα τη ζωή μου εκεί πέρα!»

Ο αδερφός του:

«Μικρέ μου αδερφέ, δεν είναι όλα όπως φαντάζεσαι. Η δουλειά του ναυτικού είναι δύσκολη! Έχει απαιτήσεις! Μην πάς, θα κουραστείς και θα είσαι όλη μέρα πάνω στο πλοίο. Δεν θα κάνεις τα ταξίδια που φαντάζεσαι. Τώρα, από κει και πέρα είναι δική σου η απόφαση!»

Η γυναίκα του:

«Μην πας. Όλη η ζωή σου θα είναι μακριά και δεν θα βλέπεις κανέναν. Όλη η ζωή σου θα είναι ένα πλοίο.»

Ο φίλος του ο Γιώργος:

«Να θυμάσαι! Το μυαλό ξεχνάει, αλλά η καρδιά θυμάται!»

Ο πατέρας του:

«Παιδί μου, αυτό το επάγγελμα είναι επικίνδυνο! Ξέρω πως θες να γίνεις σαν τον παππού, αλλά ξανασκέψου το. Πάρε αυτό το κέρμα! Αν γυρίσεις πίσω και δεν σε γνωρίζω δώσε μου αυτό το κέρμα για να σε θυμηθώ!»

Το παιδί του:

«Είναι επικίνδυνο αυτό που κάνεις; Πώς θα αντέξεις να είσαι μακριά από μένα και την οικογένειά μας;»

Η γυναίκα του:

«Θα τα θυμάσαι και θα τα σκέφτεσαι κάθε μέρα τα λόγια μου! Σ’ αγαπάω και δεν μπορώ χωρίς εσένα. Δεν θέλω να φύγεις. Ξέρω πως κι εσύ με αγαπάς, απλά είσαι κολλημένη με αυτήν τη δουλειά!!!»

Η μητέρα του:

«Να προσέχεις την υγεία σου! Μπορούν να σου συμβούν άσχημα πράγματα! Σε προειδοποιώ!»

Ο γιος του :

«Πατέρα, αν φύγεις, μπορεί να μην με ξαναδείς!» [Κι έτσι έγινε…]

Η γυναίκα του:

«Ξέρω πως η δουλειά που κάνεις είναι δύσκολη, αλλά πρέπει να κάνεις υπομονή να τελειώσει η χρονιά και θα ξαναείμαστε μαζί! Κουράγιο και υπομονή!»

Η γυναίκα του:

«Ελπίζω να είναι το τελευταίο σου ταξίδι! Αλλιώς χωρίζουμε…»

Ο πατέρας του:

«Παιδί μου, μην πας να γίνεις ναυτικός! Θα είσαι μακριά από την πατρίδα και τους δικούς σου ανθρώπους! Μπορεί τώρα να μην ακούς τα λόγια μου και να είσαι χαρούμενος , αλλά αυτή η δουλειά είναι δύσκολη και με μοναξιά παρόλο το μεγάλο της εισόδημα! »

Ο πατέρας του:

«Άμα γίνεις ναυτικός, δεν θα έχεις σπίτι, και θα είσαι όλη σου τη ζωή στη θάλασσα, χωρίς την οικογένειά σου και αυτούς που σε αγαπάνε»