Τρόποι ανάλυσης θέματος και χώροι άντλησης υλικού για τα ζητούμενα.

Ανάλυση θέματος

Για να συγκεντρώσουμε το υλικό για ένα θέμα, πρέπει να το αναλύσουμε.

Οι μέθοδοι ανάλυσης είναι έξι: ο ορισμός, η διαίρεση, η διευκρίνιση, η σύγκριση/αντίθεση, η αιτιολογική ανάλυση και, τέλος, η ανάλυση διαδικασίας.

Πιο συγκεκριμένα:

1) Ο ορισμός μας δίνει εκείνα τα στοιχεία που συνιστούν την έννοια ή το θέμα, που θέλουμε να αναπτύξουμε. Αναγράφουμε ποιο είναι το γενικό της χαρακτηριστικό και τι είναι αυτά που την διαφοροποιεί από άλλες ομοειδείς έννοιες. Ο ορισμός της έννοιας μπορεί να δώσει περισσότερες έννοιες που θα πρέπει εμείς να μελετήσουμε.

2) Η διαίρεση φανερώνει τα μέρη της έννοιας, τα στοιχεία που την αποτελούν (συνθέτουν). Γίνεται με ποικίλα κριτήρια (πολιτικά, κοινωνικά, ηθικά, οντολογικά, πολιτισμικά ή άλλα), ανάλογα πάντα με το θέμα που αναλύουμε. Έκτος από την αρχική διαίρεση, μπορούμε να κάνουμε και δευτερογενείς…

3) Διευκρίνιση, μπορούμε να διερευνήσουμε πτυχές του θέματος από μία ειδικότερη άποψη. Πχ. Η μελέτη ή η προστασία του περιβάλλοντος ως επαγγελματική προοπτική.

4) Σύγκριση/αντίθεση, διερευνούμε το θέμα σε σχέση με το παρελθόν ή με το μέλλον. Ή ακόμα και σε σχέση με τις γειτονικές χώρες. ‘Η συσχετίζουμε το θέμα με άλλα παρόμοια/συγγενικά. Ή πτυχές του θέματος μεταξύ τους. Ή …

5) Αιτιολογική ανάλυση, αναζητούμε τα διάφορα αίτια του φαινομένου που εξετάζουμε (πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, ιστορικά, ψυχολογικά κ.τ.λ.).

6)Ανάλυση διαδικασίας, συνήθως πραγματοποιούμε μία ιστορική αναδρομή. Εξετάζουμε το «θέμα», από τη στιγμή που αυτό «γεννιέται» έως τις μέρες μας.

Κάθε φορά εμείς (και η διατύπωση του θέματος που μας οδηγεί) επιλέγουμε τον τρόπο και τις μεθόδους ανάλυσης του θέματος.

Από πού αντλούμε υλικό για την ανάλυση του θέματος και ανάπτυξη των ζητούμενων.

Υλικός τομέας: ανεργία, αεργία, εργασία, επάγγελμα, επαγγελματική αναγνώριση, οικονομική αυτάρκεια, κάλυψη βιοτικών αναγκών, άνοδος βιοτικού επιπέδου, υγεία, χρήμα, υλικές απολαύσεις, υλικά αγαθά, οικονομική >>> κοινωνική άνοδος, καταναλωτισμός, ευδαιμονιστή αντίληψη της ζωής, θεοποίηση της ύλης και του χρήματος,εξειδίκευση, οικολογικά προβλήματα.

Πνευματικός τόμέας: Γνώση, επιστήμη, τεχνολογία, παιδεία, εκπαίδευση, αγωγή, μόρφωση, πνευματική καλλιέργεια, ορθολογιστικό πνεύμα, ιδεολογία, ιδέα, πνευματικός άνθρωπος, ανθρωπισμός, σκέψη, κρίση, ημιμάθεια, αμάθεια, φιλοσοφικός στοχασμός, φανατισμός, μισαλλοδοξία, προπαγάνδα, γράμματα.

Κοινωνικός τομέας: εγκληματικότητα, αλλοτρίωση, μηχανοποίηση της ζωής, κοινωνικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, ατομικισμός, ομαδικό πνεύμα, συνεργασία, αλληλοκατανόηση, μαζοποίηση, αποξένωση, βία, εγκληματικότητα, ναρκωτικά, ρατσισμός, κοινωνικές διακρίσεις, ειρήνη, συναδέλφωση, ισότητα, δικαιοσύνη, ελευθερία, αξιοκρατία, άμιλλα, κοινωνικές σχέσεις και κοινωνικός ιστός, κοινωνικοποίηση, χουλιγκανισμός, αστυφιλία, ταμπού, κοινωνικές τάξεις.

Ηθικός τομέας: Αρετή, υπευθυνότητα, αμοραλισμός, ηθική ευθύνη, αγάπη, καλοσύνη, ευγένεια, ηθικές αρχές και ηθική συνείδηση, φιλανθρωπία, αξιοπρέπεια, καθήκον, εσωτερική επιταγή, εσωτερικός νόμος, ηθικός νόμος, άγραφος νόμος, θεοποίηση χρήματος, αγωνιστική διάθεση, αισιοδοξία, τόλμη, δυναμισμός, ηθική ελευθερία και υποδούλωση, ηθικές δεσμεύσεις, ταμπού.

Πολιτικός τομέας: πολιτικοποίηση, κομματικοποίηση, πολιτική συνείδηση, συμμετοχή στα κοινά, δημοκρατία, δικτατορία, πολίτευμα, ο άνθρωπος ως πολιτικό όν.