Το τραγούδι του Θανάση
Παπακωνσταντίνου "San Michele" δεν χρειάστηκε καν να ηχογραφηθεί για να
το λατρέψουμε οι ... μυημένοι. Ήδη από τις συναυλίες το ξεχωρίσαμε οι
...θανασικοί και το είχαμε αγαπήσει.
Η έμπνευση προέρχεται από την
ταινία των αδερφών Ταβιάνι "Ο Σαν Μικέλε είχε ένα κόκκορα" (San Michele
aveva un gallo, 1972), η οποία με τη σειρά της διασκευάζει ένα διήγημα
του Λέοντα Τολστόι. Στην Ιταλία της δεκαετίας του 1910, ο Τζούλιο
Μανιέρι, γόνος εύπορης οικογένειας, είναι αρχηγός μιας ομάδας αναρχικών
η οποία παρά την αδυναμία της να πείσει τους χωρικούς εξεγερθούν
ενάντια στους τσιφλικάδες, πραγματοποιεί ούτως ή άλλως την εξέγερση
την οποία έχει προγραμματίσει. Μετά την καταστολή της συλλαμβάνεται,
καταδικάζεται σε θάνατο, εκτελείται εικονικά και μετά φυλακίζεται για
μια δεκαετία σε αυστηρή απομόνωση. Χρόνια μετά, ενώ μεταφέρεται σε άλλη
φυλακή, συναντιέται με παλιούς συντρόφους του οι οποίοι του αποκαλύπτουν ότι θεωρείται ξεπερασμένος και κανείς δεν τον θυμάται.
Οι αδερφοί Ταβιάνι,
μολονότι τελικά ως υποστηρικτές του Ιταλικού Κομουνιστικού Κόμματος δεν δικαιώνουν πολιτικά τον αναρχικό ήρωα τους,
φαίνεται ότι δεν μπορούν να αντισταθούν στη συμπάθεια που τους προκαλεί
το ανιδιοτελές, αν και (ή επειδή ακριβώς) δονκιχωτικό, του χαρακτήρα
του και τον δικαιώνουν ηθικά. Κι αυτή η συμπάθεια διακρίνεται εύγλωττα
στην ταινία. Κι ακόμα περισσότερο στο τραγούδι του Θανάση Παπακωνσταντίνου ο οποίος δίνει το λόγο σε πρώτο πρόσωπο στον ήρωα ώστε γεμάτος πικρία αλλά και αξιοπρέπεια να υποστηρίξει τις αρχές και τις επιλογές τους, ακόμα κι αν αποδείχθηκαν μάταιες. Πρόκειται δηλαδή για αγνή και αμιγή περίπτωση καβαφικού θερμοπυλομάχου, έναν από τους 700 Θεσπιείς (ή κι εδώ), εναν Θερσίτη, έναν Κεμάλ -Γκάτσειο (sic) ή Ρασούλειο
(ξανά sic). Δηλαδή πρότυπα ανιδιοτέλειας και ανθρωπισμού, διατεθειμένα
να παλέψουν για τις ευγενικές ιδέες των οποίων είναι φορείς, χωρίς να
περιμένουν κανένα αντίτιμο για αυτές, ούτε καν την δόξα, κι όντας
προετοιμασμένα να υποστούν το όποιο κόστος μόνο και μόνο για λόγους
αρχής, έστω κι αν γνωρίζουν ή οσμίζονται την αποτυχία τους. Σαν αυτό
που είχαν πει κι ένας Ισπανός μαχητής του "Δημοκρατικού Στρατού" υποχωρώντας μετά την ήττα : "Μπορεί να χάσαμε τις μάχες, αλλά έχουμε τα καλύτερα τραγούδια".
Εξ ου και αυτή η ανάρτηση.
Επιπλέον, εδώ και τέσσερα χρόνια, από τότε που κυκλοφόρησε ο δίσκος "Ο Ελάχιστος εαυτός" στον οποίο περιλαμβάνεται, ήθελα να φτιάξω ένα βίντεο στο τραγούδι χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από την ταινία. Μόνο που όσο καιρό εγώ το σκεφτόμουν, κάποιιος άλλος το έκανε... Οπότε έπρεπε να βρω κάτι άλλο για να έχει λόγο ύπαρξης το βίντεο. Αποφάσισα λοιπόν να τολμήσω, για δεύτερη φορά μόλις φορά, μια μετάφραση με "απελέκητα", που λέει κι Μακρυγιάννης, αγγλικά που έμαθα το παλαί ποτέ στο Γυμνάσιο/Λύκειο Καρδαμύλης και όσα έπιασα από δω κι από κει μετά, ακούγοντας πολύ μουσική και βλέποντας χιλιάδες ταινίες. Στη μετάφραση με βοήθησε τα μάλα η gia.des, την οποία ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ, επίσης, την Μένια Ζούκα, την καθηγήτρια Αγγλικών του Γυμνασίου Μεθάνων, για τις μεταφραστικές κατευθύνσεις που μου έδωσε και την Μαρία Καραπατάκη, την καθηγήτρια Αγγλικών του Μουσικού Σχολείου Ρόδου, που επιμελήθηκε φιλολογικά και διόρθωσε μετάφραση.
Επιπλέον, εδώ και τέσσερα χρόνια, από τότε που κυκλοφόρησε ο δίσκος "Ο Ελάχιστος εαυτός" στον οποίο περιλαμβάνεται, ήθελα να φτιάξω ένα βίντεο στο τραγούδι χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από την ταινία. Μόνο που όσο καιρό εγώ το σκεφτόμουν, κάποιιος άλλος το έκανε... Οπότε έπρεπε να βρω κάτι άλλο για να έχει λόγο ύπαρξης το βίντεο. Αποφάσισα λοιπόν να τολμήσω, για δεύτερη φορά μόλις φορά, μια μετάφραση με "απελέκητα", που λέει κι Μακρυγιάννης, αγγλικά που έμαθα το παλαί ποτέ στο Γυμνάσιο/Λύκειο Καρδαμύλης και όσα έπιασα από δω κι από κει μετά, ακούγοντας πολύ μουσική και βλέποντας χιλιάδες ταινίες. Στη μετάφραση με βοήθησε τα μάλα η gia.des, την οποία ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ, επίσης, την Μένια Ζούκα, την καθηγήτρια Αγγλικών του Γυμνασίου Μεθάνων, για τις μεταφραστικές κατευθύνσεις που μου έδωσε και την Μαρία Καραπατάκη, την καθηγήτρια Αγγλικών του Μουσικού Σχολείου Ρόδου, που επιμελήθηκε φιλολογικά και διόρθωσε μετάφραση.
San Michele
You
don’t know who I am for I have been away for long
My tears
dοn't mean anything to you
So
recite to me what happened here
to
hopefully gather once again the threads
Tell me those stories of yours
that make
the reeds bend
at the
edge of the fields and that, amid lull,
cool the
farmers’ foreheads.
Tell me
those stories of yours.
Show me
pictures of these who were born on Sunday
and of
those who have fallen out of the boat
just before
it reaches the shore
because
they don’t’ like their life anymore.
Tell me the
songs you sing at dawn
when the
lights in the square go out
as well as
in the afternoons after the praying
and
before hanging around starts.
Tell me
the songs you sing at dawn
Τell
me if people keep on sitting on their heels
while
looking at the fire
and if
the most beautiful women in the village
secretly
breed eels under their tongues .
Tell me if
the wolf of death still comes
to
the margins of the village in winters
and, while
waving its tail, the milk coagulated
inside the frightened breasts of the new
mothers.
Tell me
if he wolf still comes to the margins of
the village
Tell me
if the bathtub - in which once
I used to bathe by sun and by snow- was found
or the lock
of hair that was kept from my first haircut by my mother
who still puts out the washing to dry.
Bakunin’s spittoon, the cast one,
comrades, has it been found too?
so that I can spit inside with rage
for the new era makes me look like a cretin
You
don’t know who I am for I have been away for long
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου