Ισπανικός Εμφύλιος: Μπορεί να χάσαμε τις μάχες, αλλά έχουμε τα καλυτερα τραγούδια.

Μετά την μίνι ανασκόπηση της επιρροής του Ισπανικού Εμφυλίου στις τέχνες, ένα μίνι αφιέρωμα... 
Η φράση
"Μπορεί να χάσαμε τις μάχες ,αλλά έχουμε τα καλύτερα τραγούδια"
Η επικεφαλίδα της ανάρτησης είναι η φράση που είπε ένας δημοκρατικός μαχητής διαφεύγοντας στην Γαλλία μετά την ήττα των Δημοκρατικών. Εννοώντας ότι η παιδαγωγική της υποταγής, που χαρακτηρίζει τα αυταρχικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα, νομοτελειακά θα ηττηθεί κάποια στιγμή από τις αρχές του πλουραλισμού, τις ισότητας και της ελευθερίας, που χαρακτηρίζουν την δημοκρατία.


Η φωτογραφία.
Ο Ρόμπερτ Κάπα φωτογραφίζει τον 24χρονο Φεντερίκο Μπορέγ Γκαρσία, μαχητή του Δημοκρατικού στρατού, να πέφτει νεκρός από σφαίρες φασιστών.








Η φωτογραφία αυτή είναι η πιο γνωστή από τον Ισπανικό Εμφύλιο και, πέρα από την πλατιά της απήχηση παγκοσμίως, αποτέλεσε την βάση για την δημιουργία της πλέον χαρακτηριστικής αφίσας
του αντιπολεμικού κινήματος ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ αλλά και σε όλους τους πολέμους γενικότερα, και κόσμησε για πάρα πολλά χρόνια άπειρα μαθητικά και φοιτητικά δωμάτια.
















Το τραγούδι
Tο παρακάτω τραγούδι υπήρξε ο ύμνος του Δημοκρατικού Στρατού.


Το σύνθημα: No pαsaran.

Tην φράση αυτή την είπε η γυναίκα για την οποία θα μιλήσουμε παρακάτω, η "Πασιονάρια", και εξέφρασε το φρόνημα των δημοκρατικών μαχητών.









Το πρόσωπο.
Ντολόρες Ιμπαρούρι ή Πασιονάρια (= το "Λουλούδι του πάθους", ψευδώνυμο με το οποίο υπέγραφε τα άρθρα της).
Πολέμια του φασισμού και υπέρμαχος της γυναικείας χειραφέτησης.
Εξελέγη βουλευτής στις εκλογές του 1936. Στις 18 Ιουλίου του 1936 ολοκληρώνοντας μια ραδιοφωνική ομιλία της διακήρυξε: «Νο pasaran!» (οι φασίστες «δεν θα περάσουν!»). Η φράση αυτή έγινε το σύνθημα όλων των δημοκρατικών, των επαναστατημένων του κάθε ιδεολογικού αγώνα, μέχρι και του μεξικανού επαναστάτη Εμιλιάνο Ζαπάτα. Στην μνήμη έχουν μείνει ακόμα δυο διακηρύξεις της. «είναι καλύτερο να είμαστε χήρες ηρώων, παρά σύζυγοι δειλών». Και το θρυλικό: «Οι Ισπανοί να πεθάνουν όρθιοι, παρά να ζήσουν γονατιστοί»





















Μετά την ήττα των Δημοκρατικών κατέφυγε στην Σοβιετική Ένωση. Επέστρεψε στην Ισπανία μετά την πτώση της δικτατορίας και εξελέγη εκ νέου βουλευτής το 1977.

Ο ποιητής
Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (1898- 1936)
Ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Εκτός των άλλων έγραψε μια διακήρυξη των συγγραφέων εναντίων του φασισμού. Δολοφονήθηκε από τους φασίστες στις 19 Αυγούστου του 1936. Το σώμα του δεν βρέθηκε ποτέ.


Ο Νίκος Καββαδίας του αφιέρωσε το ομώνυμο ποίημα, στο οποίο, συνυφαίνοντας το θάνατο του ποιητή με τις εκτελέσεις των αμάχων την κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ελλάδα, εντοπίζει σωστά την αρχή του νήματος των καταστροφών που προκάλεσε ο Β'  παγκόσμιος πόλεμος στα γεγονότα της Ισπανίας. .

Η ομάδα.

Η Μπαρτσελόνα, σύμβολο του ιδιότυπου διεθνιστικού εθνικισμού των Καταλανών, υπήρξε πάντα η ομάδα που συμβόλιζε την αντίσταση στον Φράνκο και αυτό , συν τοις άλλοις, εξέθρεψε την κόντρα της ομάδας με την καστιγιάνικη και φρανκική Ρεάλ Μαδρίτης.
Όλα άρχισαν με την εκτέλεση του Josep Sunyol, προέδρου της Μπαρτσελόνα και μέλους του αυτόνομου Καταλανικού κοινοβουλίου, από τα στρατεύματα του Φράνκο λίγο μετά από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου, το 1936. Στον επόμενο εντός έδρας αγώνα της Μπαρτσελόνα, οι οπαδοί της αποδοκίμασαν τον ισπανικό εθνικό ύμνο και η ομάδα τιμωρήθηκε με εξάμηνο αποκλεισμό από κάθε αγωνιστική δραστηριότητα!
     Μετά την ήττα των Δημοκρατικών, ο Φράνκο τάχθηκε πάντα στο πλευρό της αγαπημένης του Ρεάλ Μαδρίτης, προσπαθώντας, με την εξουθένωση της Μπαρτσελόνα, να εκμηδενίσει το δημοκρατικό φρόνημα των οπαδών της.Η μεγαλύτερη σε έκταση νίκη της Ρεάλ στο κύπελλο Ισπανίας σημειώθηκε το 1943 σε βάρος της Μπαρτσελόνα με σκορ 11-1! Ο συγγραφέας του βιβλίου, που αναφέρεται στην ιστορία της Ρεάλ, περιγράφει το αποτέλεσμα ως "μαγικό" και τους παίκτες εκείνης της ομάδας ως "ήρωες". Αυτό που δεν αναφέρει είναι πως η Μπαρτσελόνα είχε νικήσει 3-0 στο πρώτο παιχνίδι στο Las Corts της Βαρκελώνης και πως, πριν από τη ρεβάνς στη Μαδρίτη οι παίκτες της Μπάρτσα δέχθηκαν μια ασυνήθιστη επίσκεψη στα αποδυτήρια. Ο διευθυντής ασφάλειας του Φράνκο ήταν αρκετά πειστικός ,όταν τους υπενθύμιζε με απειλητικό ύφος πως συνεχίζουν να παίζουν ποδόσφαιρο "χάρις στη γενναιοδωρία του καθεστώτος που σας συγχώρεσε για την έλλειψη πατριωτισμού..."
O δημοσιογράφος τότε Juan Antonio Samaranch - μετέπειτα πρόεδρος της ΔΟΕ - απολύθηκε από την εφημερίδα Prensa, γιατί τόλμησε να γράψει πως "Το πλήθος και η αστυνομικοί ήταν έτοιμοι να λιντσάρουν τους παίκτες της Μπαρτσελόνα, αν αντιστέκονταν. Έτσι αναγκάστηκαν απλώς να περπατούν και να περιμένουν να λήξει η παρωδία" (Ας μη πούμε τι έκανε μετά...)
Το 1953 η Μπαρτσελόνα ετοιμαζόταν να φέρει στην Βαρκελώνη τον Αργεντίνο Αλφρέντο ντι Στέφανο, τον Μέσι της εποχής. Με εντολή του Φράνκο η ομοσπονδία πέρασε νόμο που απαγόρευε τις μεταγραφές ξένων παιχτών. Μυστηριωδώς πως ο νόμος αυτός δεν ίσχυσε για την Ρεαλ, η οποία ενέταξε στις τάξεις την τον Ντι Στέφανο, ισχυροποιήθηκε και, με την παρασκηνιακή βοήθεια του Φράνκο ( που χρησιμοποίησε το ποδόσφαιρο ως μέσο προπαγάνδας με το ίδιο τρόπο που χρησιμοποίησε τον Παναθηναϊκό το 1971 η ελληνική χούντα και η χούντα της Αργεντινής την εθνική Αργεντινής το 1978) κατέκτησε τα έξι πρώτα Κύπελλα Πρωταθλητριών (Τα αντίστοιχα Τσάμπιονs Λιγκ της εποχής).
Στην συνέχεια η Μπαρτσελόνα έπεσε σε παρακμή και η αρχή της εκ νέου ενδυνάμωσης της ξεκίνησε στα χρόνια της πτώσης της δικτατορίας.
Η κόντρα των δυο ομάδων συνεχίζεται μέχρι σήμερα και τροφοδοτείται και από μετακινήσεις παιχτών από την μία στην άλλη (Ο Λουίς Ενρίκε στην Μπαρτσελόνα και ο Φίγκο στη Ρεάλ). Ακόμα και σήμερα, τα χρόνια της πλήρους εμπορευματοποίησης του αθλητισμού, η Μπαρτσελόνα παραμένει συνεπής στα ιδεολογικοπολιτικά της πλαίσια. Αυτή τη στιγμή είναι, αν όχι η μόνη, μια από τις λίγες ομάδες που ποτέ δεν έχουν πουλήσει την φανέλα τους για διαφήμιση.