Μην με στέλνεις, μάνα, στην Αμερική#not- Οι ανακαλύψεις

To "#not" γιατί ο Κολόμβος θα έλεγε "Στείλε με, Φερδινάνδε, στην Αμερική"  (δηλαδή στην Ινδία, διότι εκεί νόμιζε ο εξερευνητής ότι θα πήγαινε... ). Άμα το καλοσκεφτείς ωστόσο και το τραγουδάκι στο οποίο παραπέμπει ο τίτλος μου

στον Κολόμβο οφείλει την ύπαρξη του. Διότι δεν θα απειλούσανε να στείλουνε την κοπέλα εκεί (και  να με κοροϊδεύανε ότι εννοούσαν την αδερφή μου και έκλαιγα εγώ που δεν ήθελα να φύγει... )  αν ο Κολόμβος δεν είχε ανακάλ.... Ναι... 'Όχι, άκυρο! Αν δεν την είχε ανακαλύψει ο Κολόμβος θα την είχε ανακαλύψει κάποιος άλλος. 

  Εννοώ, κοίτα να δεις. Σε έναν κόσμο αμάθειας και δεισιδαιμονίας σύμφωνα με τις αντιλήψεις του οποίου η Γη είναι επίπεδη και αν ανοιχτείς στον Ατλαντικό θαλάσσια τέρατα θα σε κατασπαράξουν, εμφανίζεται ένας τύπος που αποφασίζει να πάει στην Ινδία από τη Δύση (άρα θεωρεί  ότι η Γη είναι σφαιρική)κι  ένας βασιλιάς ο οποίος ναι, θεωρεί ότι το ταξίδι είναι ρεαλιστικό και θα του αποφέρει κέρδη, οπότε το χρηματοδοτεί... Πράγμα το οποίο σημαίνει  ότι ζούμε σε μια εποχή όπου  η επιστήμη παίρνει τη ρεβάνς από την θρησκοληψία, ο δογματισμός της Εκκλησίας είναι στριμωγμένος στα σχοινιά, οι  υπάρχοντες εμπορικοί δρόμοι της Ανατολής είναι κλειστοί και η Αναγέννηση έχει δημιουργήσει ανθρώπους με διάθεση να σπάσουν τα στεγανά και να ανακαλύψουν τι κρύβεται πίσω από τον ορίζοντα.  Άρα, αν δεν ήταν ο Χριστόφορος Κολόμβος (ο οποίος παρεμπιπτόντως πέθανε χωρίς να μάθει πως ανακάλυψε μια καινούργια ήπειρο για αυτό και ονομάστηκε Αμερική από  έναν υπαρχηγό του, τον Αμέρικο Βεσπούτσι/Βεσπούκι, ο οποίος το κατάλαβε σε επόμενο ταξίδι) θα ήταν κάποιος άλλος. (Και για να αποκαταστήσω την ιστορική αλήθεια, ο... Αστερίξ ανακάλυψε την Αμερική.

Σοβαρά τώρα, ο Ερικ Ο Βικινγκ είχε φτάσει στην νέα ήπειρο ήδη από τον 10ο αιώνα). 

Σε κάθε περίπτωση, η ανακάλυψη των νέων θαλάσσιων δρόμων  ωφέλησε τα μέγιστα. Τους Ευρωπαίους δηλαδή. Γιατί για τους αυτόχθονες Αμερικάνους  μάλλον το γεγονός αποτέλεσε τραγωδία...

Οπότε τηρουμένων των αναλογιών, ας ελπίσουμε να μη μας ανακαλύψουν τίποτα εξωγήινοι. Οι Ινδιάνοι θα είμαστε εμείς... 

Πριν δείτε το σχεδιάγραμμα της ενότητας (το οποίο δεν είναι δικό μου), δείτε και αυτήν τη σχετική με το θέμα ανάρτηση του ιστολογίου:

"Κολόμβε, ανάθεμα την περιέργεια σου". Οι ανακαλύψεις.

Πάμε τώρα  "Στην Αμερική, μαζί με τη Μαρίκα, το Νούσια, τον Κωστή"

 Και βέβαια τον Κολόμβο, τον Ντίαζ, τον Βάσκο Ντε Γκάμα, τον Μαγγελάνο κ.τ.λ...

Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας

6.3. Οι Ανακαλύψεις (σελ. 122-129)

α. Προς αναζήτηση νέων δρόμων

·         Τέλη Μεσαίωνα (13ος -14ος αι.):
ü  Ευρωπαίοι έμποροι ακολουθούν το «δρόμο του μεταξιού» προς την Κίνα Ø  Αναζητούν πολύτιμα μέταλλα, αρώματα, μπαχαρικά Ø  Εντυπωσιάζονται από τον πλούτο της Ασίας ü  Ταξίδια του εξερευνητή Μάρκο Πόλο στην Ανατολή è  Τα αποτυπώνει στο «Βιβλίο των θαυμάτων»
·         15ος αι.:	Ø  Ανάγκη εξεύρεσης νέων  εμπορικών δρόμων προς την Ανατολή
Αίτια: Ø  Κυριαρχία Οθωμανών σε Δυτική Ασία και ανατολική Μεσόγειο Ø  Έλεγχος εμπορίου μπαχαρικών από Βενετούς και Άραβες Ø  Έλλειψη πολύτιμων μετάλλων στην Ευρώπη
Ø  Ανταγωνισμός μεταξύ κρατών-μοναρχιών (που ισχυροποιούνται, καθώς οι φεουδαλικοί θεσμοί παρακμάζουν) è  Χρηματοδότηση εξερευνητικών ταξιδιών από τους μονάρχες ü  Πρωτοστατούν Ισπανία και Πορτογαλία

β. Οι πρόοδοι στη ναυσιπλοΐα

·         Τελειοποιούνται μέσα πλεύσης και προσανατολισμού ü  Πυξίδα ü  Αστρολάβος ü  Πορτολάνος (ναυτικός χάρτης)	è  Διευκολύνονται τα μεγάλα θαλάσσια ταξίδια
·         Νέος τύπος πλοίου: Καραβέλα

γ. Οι Ευρωπαίοι ανακαλύπτουν τον κόσμο

Προς τις Ινδίες

·         Πορτογάλοι και Ισπανοί ακολουθούν διαφορετικές κατευθύνσεις για την Ανατολική Ασία

§  Πορτογάλοι	è  Εξερευνητικά ταξίδια για εξεύρεση δρόμου προς τις Ινδίες παραπλέοντας την Αφρική
Ø  Πρίγκιπας Ερρίκος Θαλασσοπόρος			è  Χρηματοδοτεί τα πρώτα ταξίδια
Ø  Βαρθολομαίος Ντιάζ            (1487)		è  Φτάνει στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας (το νοτιότερο άκρο της Αφρικής)
Ø  Βάσκο Ντα Γκάμα           (1498)		è  Φτάνει μέχρι το Κάλικουτ (Καλκούτα) των Ινδιών ü  Ο νέος δρόμος για την Ινδία είναι γεγονός
Ø  Αλβαρέζ Καμπράλ           (1500)		è  Παρασύρεται από τα κύματα και φτάνει κατά λάθος στη Βραζιλία ü  Την καταλαμβάνει στο όνομα του Πορτογάλου βασιλιά

Προς την Αμερική, μια νέα ήπειρο

·         Χριστόφορος Κολόμβος		è  Θαλασσοπόρος από τη Γένουα στην υπηρεσία του βασιλιά της Ισπανίας
Ø  Βέβαιος ότι η γη είναι σφαιρική, αναζητά δρόμο για τις Ινδίες ακολουθώντας δυτική κατεύθυνση ü  1492: Φτάνει στο Σαν Σαλβαδόρ (Κεντρική Αμερική) νομίζοντας ότι βρίσκεται στις Ινδίες
·         Αμέρικο Βεσπούτσι	è  Θαλασσοπόρος από τη Φλωρεντία στην υπηρεσία του βασιλιά της Πορτογαλίας
Ø  Ταξιδεύει στις περιοχές που είχε φτάσει ο Κολόμβος Ø  Διαπιστώνει ότι πρόκειται για νέα ήπειρο ü  Η νέα ήπειρος πήρε αργότερα το όνομά του (Αμερική)

Ο  πρώτος περίπλους της γης

·         Οι Ισπανοί αναζητούν συντομότερο δρόμο προς την Ασία
Φερδινάνδος Μαγγελάνος	è  Πορτογάλος στην υπηρεσία της Ισπανίας
Ø  1519-1522: Ταξιδεύει δυτικά, περνώντας το νοτιότερο άκρο της Αμερικής, και κάνει το γύρο της γης Ø  Αποδεικνύεται η σφαιρικότητα της γης

δ. Η κατάκτηση του Νέου Κόσμου και οι αποικιακές αυτοκρατορίες

Το μοίρασμα του «Νέου Κόσμου» - Οι αποικίες

·         Συνθήκη της Τορντεζίλα       (1494)	è  Ισπανοί και Πορτογάλοι μοιράζονται τις περιοχές που ανακάλυψαν
Ø  Δημιουργούνται ισπανικές και πορτογαλικές αποικίες

‘

Οι πορτογαλικές αποικίες

·         Εμπορικοί σταθμοί σε παράκτιες περιοχές (Παράλια Αφρικής, Ινδικό Ωκεανό, Κίνα, Ιαπωνία) Ø  Εμπόριο μπαχαρικών και πολύτιμων μετάλλων
·         Βραζιλία	Ø  Αναπτύσσονται φυτείες τσαγιού, κακάου, ζάχαρης

Οι ισπανικές αποικίες

·         Ισπανική αποικιακή αυτοκρατορία	è  Περιοχές της νότιας, κεντρικής και βόρειας Αμερικής (Καλιφόρνια)
Ø  Ανακάλυψη και ανάπτυξη ορυχείων μετάλλου Ø  Ανάπτυξη φυτειών (κακάου, ζαχαροκάλαμου, ρυζιού, καπνού, κ.α.)

Άλλες αποικιακές δυνάμεις

ü  Τα επόμενα χρόνια Άγγλοι, Γάλλοι και Ολλανδοί δημιουργούν αποικίες στο «Νέο Κόσμο» Ø  Η κυριαρχία Ισπανών και Πορτογάλων κλονίζεται Ανταγωνισμός ευρωπαϊκών δυνάμεων για την εκμετάλλευση των αποικιών

Εκμετάλλευση των αποικιών από τους Ευρωπαίους – Συνέπειες για τους μη ευρωπαϊκούς πληθυσμούς

·         Εκμετάλλευση πλουτοπαραγωγικών πηγών των αποικιών Ø  Λεηλασίες, καταστροφές Ø  Σφαγές ντόπιων πληθυσμών	è  Εξαφάνιση ιθαγενών («προκολομβιανών») πολιτισμών της Αμερικής (Ίνκας, Μάγια, Αζτέκων, κ.α.)
·         Εγκαινιάζεται το δουλεμπόριο από την Αφρική Ø  Αφρικανοί σκλάβοι μεταφέρονται στη Βραζιλία για να δουλέψουν στις φυτείες των Πορτογάλων αποίκων

ε. Η Ευρώπη μετά τις Ανακαλύψεις

Οικονομικές μεταβολές

1.    Νέα κέντρα παγκόσμιας οικονομίας στον Ατλαντικό και τη Βόρεια Θάλασσα			è  Σεβίλλη è  Λισαβόνα è  Αμβέρσα
Ø  Η σημασία της Μεσογείου υποβαθμίζεται
2.    Μεγάλες ποσότητες μετάλλων (χρυσού, αργύρου) στην Ευρώπη
Αύξηση κυκλοφορίας χρήματος Ø  Το χρήμα γίνεται αποκλειστικό ανταλλακτικό μέσο
Ø  Συσσωρεύονται κεφάλαια (χρηματικά πλεονάσματα) από το εμπόριο		è  Επενδύσεις σε νέες επιχειρήσεις (τραπεζικές, χρηματιστηριακές, κ.α.)
ü  Βαθμιαία μεταβολή της οικονομίας             από φεουδαλική σε κεφαλαιοκρατική
Μείωση τιμής μετάλλων Ø  Αύξηση τιμών αγαθών (τέλη 16ου αι. ως και 400%)
3.    Πρόοδος βιοτεχνίας	è  Υφαντουργία, τυπογραφία, μεταλλουργία
Ø  Μειώνονται και παραγκωνίζονται οι μεσαιωνικές συντεχνίες (κλειστές επαγγελματικές ομάδες)
4.    Νέα αγροτικά προϊόντα γίνονται γνωστά από τις αποικίες (πατάτα, ντομάτα, κ.α.) Ø  Σταδιακός εμπλουτισμός γεωργικής παραγωγής στην Ευρώπη

Κοινωνικός μετασχηματισμός και ανανέωση της σκέψης

Η ευρωπαϊκή κοινωνία μπαίνει σε μακρόχρονη διαδικασία μεταβολής ü  Στο επίκεντρο των κοινωνικών αλλαγών η νέα αστική τάξη (τραπεζίτες, έμποροι, βιοτέχνες) που αναπτύσσεται συνεχώς ü  Οι αγρότες ευνοούνται από την άνοδο των τιμών ü  Ευγενείς και εργάτες πλήττονται

·         Ανάγκη αντιμετώπισης νέων πρακτικών ζητημάτων Ø  Αναπτύσσονται νέοι επιστημονικοί κλάδοι ü  Γεωγραφία, μαθηματικά, αστρονομία, βοτανική, ζωολογία, κ.α.

Ο Αμέρικο Βεσπούκι έδωσε το όνομά του σε μια ήπειρο...

ο Χριστόφορος Κολόμβος σε μια χώρα  (κι έναν αστεροειδή)

Ο Βάσκο Ντε Γκάμα μια όμάδα... 

και ο Μαγγελάνος δυο γαλαξίες γειτονόπουλα  του δικού μας. Το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου   και το Μικρό

Τα ταξίδια του Κολόμβου