"Κολόμβε, ανάθεμα την περιέργεια σου". Οι ανακαλύψεις.

Η επικεφαλίδα της ανάρτησης αποτελεί "στρογγυλεμένο" σύνθημα αντιαμερικανικών διαδηλώσεων. Την τιμή να κατηγορείται ο Κολόμβος τόσους αιώνες μετά για κάτι που δεν είχε ιδέα ότι ανακάλυψε (Δεν έμαθε ποτέ ότι ανακάλυψε μια νέα ήπειρο. Μέχρι το τέλος της ζωής του πίστευε ότι  έφτασε στην ανατολική ακτή της Ινδίας. Για αυτό και η νέα ήπειρος πήρε το όνομα ενός αξιωματικού του, του Αμέρικο ΒεσπούκιQ Αμερική) την απέκτησε την εποχή αυτή, το 1492 πιο συγκεκριμένα. (Βέβαια στην πραγματικότητα ο Έρικ ο Βίκινγκ είχε ήδη φτάσει στην νέα ήπειρο από τον 10ο αιώνα. Αλλά, βλέπεις, αυτοί οι Βίκινγκς δεν ήταν ποτέ καλοί στις δημόσιες σχέσεις. )
    Τα ταξίδια του Κολόμβου γυρίστηκαν πολλές φορές ταινία. Εμείς θα δούμε το τρέιλερ της εκδοχής στην οποία την μουσική έχει γράψει ο "δικός μας" Βαγγέλης Παπαθανασίου
και αυτή στην οποία τον Κολόμβο υποδύεται ο δικός "μας" Γιώργος Χωραφάς.

Στην ταινία "Apocalypto" ο βασικός ήρωας, ένας ιθαγενής Μάγιας, κατορθώνει να διαφύγει από μια ομάδα συμπατριωτών του που ήθελαν να τον θυσιάσουν στους θεούς, να επιστρέψει στο χωριό του και να γλυτώσει την παγιδευμένη οικογένεια του. Στο τέλος της ταινίας παρακολουθεί με απορία κάποιους περίεργα ντυμένους ανθρώπους να αποβιβάζονται στην παραλία από ένα περίεργο πλεούμενο . Χωρίς να το ξέρει βλέπει την γέννηση μιας νέας εποχής... Δεν θα κινδυνεύει πλέον να θυσιαστεί στους θεούς ... Απλά, αυτός και οι απόγονοί του, αν επιζήσουν από τις ασθένειες με  τις οποίες τους εξολόθρευσαν οι άποικοι (ο οργανισμός τους δεν έιχε τα κατάλληλα αντισώματα, καθότι δεν υπήρχαν στη προκολομβιανή Αμερική) δίνοντας τους μολυσμένες κουβέρτες, θα περάσουν τα επόμενα 300- 500 χρόνια ως δούλοι ή παρείσακτοι. Για τους Ευρωπαίους ωστόσο γεννιόταν ένας νέος κόσμος. Για αυτό άλλωστε ονόμασαν την Αμερική "Νέο Κόσμο"... Οι ιθαγενείς δεν την ονόμασαν τίποτα. Ήταν απασχολημένοι να επιβιώσουν... Βλέπετε η περίπτωση της Ποκαχόντας που σαν σήμερα, 5 Απρίλη γράφω την ανάρτηση, είχε ... επέτειο γάμου ήταν εξαίρεση και μάλιστα χαλκευμένη ιστορικά... (Ευχαριστώ, Δεσποινα, για την υπόμνηση)
Η ανακάλυψη της Αμερικής ήταν μόνο η αρχή... Σύντομα είχαν την χαρά να εκπολιτιστούν και η Υποσαχάρια Αφρική και η Ινδοκίνα, με την Ωκεανία να ακολουθεί λίγο αργότερα...

Το σχεδιαγράμματα της ενότητας...

1. Οι ανακαλύψεις, σελ. 110-112

Τα κίνητρα και οι προϋποθέσεις

Βασικό κίνητρο το οικονομικό: Ευρωπαίοι αναζητούν πρόσβαση στην Ανατολή από θάλασσα από όπου προμηθεύονται χρυσό, μπαχαρικά, αρώματα. Ο χερσαίος  δρόμος έχει αποκοπεί από Οθωμανούς (κατάκτηση Κωνσταντινούπολης).

Πορτολάνος

Προϋποθέσεις: νέα τεχνικά μέσα διευκολύνουν τα μεγάλα θαλάσσια ταξίδια:

Ø  Πυξίδα

Αστρολάβος

Ø  Αστρολάβος: όργανο προσδιορισμού γεωγραφικού πλάτους με βάση τα άστρα 

Ø  Πορτολάνοι: ναυτικοί χάρτες

Ø  Καραβέλα: νέος τύπος πλοίου με πιο μεγάλη ταχύτητα, ασφάλεια

Τα εξερευνητικά ταξίδια

Βάσκο Ντε Γκάμα: έφτασε το 1498 στη Καλκούτα των Ινδιών

Χριστόφορος Κολόμβος: ανακάλυψη Αμερικής

Μαγγελάνος: πρώτος περίπλους Γης

Η γέννηση του Νέου Κόσμου

Πορτογάλοι και Ισπανοί  κατέκτησαν με βία τις νέες περιοχές, εξόντωσαν προκολομβιανούς πολιτισμούς (Ίνκας, Ατζέκοι) και ίδρυσαν αποικίες à δημιουργία πορτογαλικής και ισπανικής αποικιοκρατικής αυτοκρατορίας. Από τέλη 16^ου: ισχυρές αποικιοκρατικές δυνάμεις και η Αγγλία, Ολλανδία, Γαλλία à ανταγωνισμοί

Η Ευρώπη και ο νέος κόσμος

Ανακαλύψεις επέφεραν σημαντικές αλλαγές:

Α) στην Ευρώπη:

ü  Κέντρα ευρωπαϊκής οικονομίας μετατοπίστηκαν από Μεσόγειο στον Ατλαντικό και Β. Θάλασσα (λιμάνια Σεβίλλης, Λισσαβόνας, Αμβέρσας)

ü  Εισαγωγή χρυσού και αργύρου στην Ευρώπη à νέες οικονομικές δραστηριότητες, εμπορικές, τραπεζικές à δημιουργία νέας κοινωνικής τάξης: της αστικής τάξης

ü  Γνωριμία με νέους πολιτισμούς, διεύρυνση πνευματικών οριζόντων

ü  Ανάπτυξη επιστημονικών κλάδων: γεωγραφία, αστρονομία, ζωολογία, βοτανική

Β) στους λαούς των Νέων Χωρών (αρνητικές συνέπειες):

Ø  Εντατική εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών τους πηγών από Ευρωπαίους

Ø  Υφίστανται απάνθρωπη συμπεριφορά και εξοντώνονται