What if .................. ήταν άνθρωποι (Από τη Γ΄Γυμνασίου του Μουσικού Σχολείου Ρόδου)

    Στα πλαίσια του προγράμματος "Χιούμορ και λογοτεχνία", με τους μαθητές της Γ΄Γυμνασίου του Μουσικού Σχολείου Ρόδου εξετάσαμε το κείμενο του Μπέρτολτ Μπρέχτ. "Αν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι".

        Πρόκειται για μια πολιτική αλληγορία  η οποία έχει σκοπό να κάνει σαφές πως/πώς η "τέλεια κοινωνία εμποδίστηκε από τους καριερίστες και τους καιροσκόπους" και  " ο θάνατος ενός πολίτη ξεκινά από τα όνειρα του ΛΌΤΤΟ  κι ύστερα παίζει με τα κανάλια της τηλεόρασης κι εκπαιδεύει τα παιδιά του πώς να γελούν με την τεχνική του ζάπινγκ",  που λένε και οι Στέρεο Νόβα.

    Η παραβολή αυτή του Μπρεχτ είναι διανθισμένη με ειρωνικά και σατιρικά στοιχεία με τα οποία ο συγγραφέας επιδιώκει να αποφύγει τον διδακτισμό και δημιουργώντας μια φαινομενικά ευχάριστη ατμόσφαιρα να ωθήσει τους αναγνώστες του να αντιληφθούν καλύτερα πως στην πραγματικότητα ζουν σε μια δυστοπία

   Στα πλαίσια αυτά, οι μαθητές της Γ΄Γυμνασίου έγραψαν τα δικά τους κείμενα, οραματιζόμενοι πως θα ήταν ο κόσμος αν οτιδήποτε άλλο, δικής τους επιλογής, ήταν άνθρωπος.Λέει δηλαδή έμμεσα το ίδιο πράγμα που λένε λιγάκι πιο ευθέως κι οι Clash ... 

Ας δούμε τα κείμενα των παιδιών...

Αν οι χελώνες ήταν άνθρωποι (Αγγελική, Άγγελος Κ. Χρύσανθος, Σάββας Λ.- Γ3 )

Αν οι χελώνες ήταν άνθρωποι θα ζούσαμε ακόμα στον Μεσαίωνα. Ό,τι κάναμε θα γίνονταν σε αργή κίνηση, ακόμα και ο τρόπος σκέψης μας. Θα ήμασταν όλοι βίγκαν και κάθε  φορά που θα φοβόμασταν θα κρυβόμασταν απλά στο καβούκι μας, χωρίς να αντιμετωπίζουμε τίποτα και κανέναν. Ποδόσφαιρο δεν θα υπήρχε γιατί, όπως αναφέραμε, θα γινόταν όλα σε σλόου μόσιον.  Η μπάλα θα έτρεχε 410 μέτρα μακριά και εμείς θα την φτάναμε μετά από μισή ώρα.

Αν τα μυρμήγκια ήταν άνθρωποι (Νίκος Δ., Καλλιόπη, Ακίρα -Γ3)

Αν τα μυρμήγκια ήταν άνθρωποι, εργατικά και συντεταγμένα, θα δούλευαν πιστά νύχτα και μέρα στις μυρμηγκοφάμπρικες για τους παντοδύναμους μυρμηγκομονάρχες τους. Αυτό θα συνεχιζόταν για χρόνια και δεκαετίες, ωστόσο αργά και μεθοδικά στον μυρμηγκομικροεργοστασόκοσμο θα οργανωνόταν τα πρώτα μυρμηγκοσυνδικάτα της μυρμηγκοαλληλεγγύης, με στόχο την προάσπιση των δικαιωμάτων της μυρμηγκοεργασίας. Οι μυρμηγκοβασιλιάδες όμως δεν θα έβλεπαν με καλό μάτι τους επικίνδυνους για αυτά μυρμηγκοσυνδικαλιστές και όταν οι τελευταίοι θα ξεκινούσαν την Μεγάλη Μυρμηγκοαπεργία της Πρωτομυρμηγκιάς, οι πρώτοι θα διαβουλεύονταν στα μυρμηγκοανακτοβούλιά τους  και θα αποφάσιζαν να βάλουν τα μυρμηγκωτάκια και τους μυρμηγκαλιστές προϊστάμενούς τους να καταστείλουν βίαια τις μυρμηγκοδιαδηλώσεις.  Θα έπιαναν λοιπόν,  μυρμηγκωτικόπροϊστάμενοι και οι φιλομυρμηγκοβασιλικοί να καταστείλουν την εξέγερση, μα θα ήταν πολύ αργά για επανένωση. Οι μυρμηγκιώτες θα είχαν εγκαταλείψει τα πόστα τους και τα όπλα τους, πηγαίνοντας με τα μυρμηγκάκια του λαού. Και κάπως έτσι, τελικά, μυρμηγκομονάρχες μυρμηγκοτικοπροϊστάμενοι και φιλομυρμηγκοβασιλικοί  θα κατέληγαν στην φυλακή πια, όλοι μαζί.  Ενώ και η επανάσταση γραφειοκρατική και σκληρή θα είχε γίνει με την εργατιά, που πάλι θα είχε παραγκωνισθεί από το καθεστώς.

 Επειδή ο μεγαλύτερος εχθρός μιας μυρμηγκοεπανάστασης είναι η μυρμηγκοεπικράτησή της.

Αν οι σκίουροι ήταν άνθρωποι (Λίζα, Σάββας Σ., Μιχαήλ Άγγελος - Γ3. Και σε έκτακτη εμφάνιση η μικρή αδερφή της Λίζας).

Αν οι σκίουροι ήταν άνθρωποι ο κόσμος θα ήταν παλαβός. Τι πόλεις; Τι αρμονία;  Λίγοι οι σοβαροί, αλλά όχι και τόσο. Αν οι σκίουροι ήταν άνθρωποι, θα ξεχνούσαν τα κλειδιά τους και στα σπίτια τους θα γινόταν μεγάλος σαματάς.  Ίσως να τρώγαν από το πάτωμα, αλλά σίγουρα θα άλλαζαν σπίτια συνεχώς γιατί θα ξεχνούσαν που μένουν.

     Αν οι σκίουροι ήταν φυλή ανθρώπων θα ήταν πολύ φοβητσιάρηδες και θα φοβόταν τους υπόλοιπους ανθρώπους, Θα έκαναν εμπόριο καρυδιών και βελανιδιών αλλά δεν θα πετύχαινε και πολύ, γιατί είτε θα τα έτρωγαν, το πιο πιθανό, είτε θα ξεχνούσαν, όπως πάντα.

   Ένα από τα λίγα επαγγέλματα που θα μπορούσαν να ασκήσουν θα ήταν το επάγγελμα του οδοντιάτρου, κάτι που  χρειάζονται πολύ συχνά. Αν οι σκίουροι ήταν άνθρωποι θα χρειαζόταν οδοντίατρο κάθε μήνα για τα δοντάκια τους.

 Αν οι σκίουροι ήταν άνθρωποι ο κόσμος θα ήταν παλαβός.

Αν οι τίγρεις ήταν άνθρωποι (Χρήστος, Ραφαήλ, Ραφαέλα, Ίλια - Γ3)

Αν οι τίγρεις ήταν άνθρωποι, θα είχαν φτιάξει τεράστια κλουβιά στα οποία θα έκτρεφαν το φαΐ τους, δηλαδή άλλα ζώα.  Αυτά τα κλουβιά θα ήταν τόσο τεράστια που θα διέθεταν από ξενοδοχεία μέχρι εμπορικά κέντρα και καζίνο για να διασκεδάζουν τα ζωάκια. Εκεί θα υπήρχαν επίσης και τεράστια νοσοκομεία όπου κάθε ζώο θα νοσηλευόταν με το παραμικρό. Επιπροσθέτως, τα άρρωστα ζωάκια θα βρισκόταν σε καραντίνα μέχρι νεωτέρας. Μια ακόμα άνεση που θα υπήρχε στα κλουβιά είναι πως εκεί θα βρισκόταν κάθε είδους τροφή άμεσα διαθέσιμη για τα άνεργα ζωάκια που δεν θα είχαν φράγκα, γιατί όσο περισσότερα ζωάκια ζουν μέσα στα κλουβιά, τόσο περισσότερα θα τρώνε οι τίγρεις.  Τα μόνα ζώα που δεν θα ήταν ευπρόσδεκτα στα κλουβιά θα ήταν τα αμφίβια (φορδακλοί, σαλαμάνδρες) γιατί σε καμιά τίγρη δεν θα άρεσε να φάει κάτι τόσο γλοιώδες ή ακόμα και δηλητηριώδες. Όμως για όλα τα υπόλοιπα ζώα οι ανέσεις των κελιών θα προσφέρονταν απλόχερα.  Επίσης, για παιδιά των ζώων θα υπήρχαν σχολεία στα οποία θα τους μάθαιναν Βιολογία, Μαθηματικά, Φυσική και Γεωγραφία, δηλαδή τα μαθήματα που  θα τους χρησίμευαν για να βρίσκουν και να "ταϊστούν"  στις γηραιές τίγρεις που δεν μπορούσαν να πάνε στα κλουβιά για να φάνε.  Η Γεωγραφία θα χρησίμευε στην ανίχνευση των τίγρεων.  Η Φυσική για να ξέρουν την γωνία και την ταχύτητα με τις οποίες θα έπρεπε να εκτοξευτούν στα στόματα των τίγρεων και η Βιολογία για να ξέρουν τι θα γίνει όταν φτάσουν στα στομάχια των τίγρεων. Τα Μαθηματικά θα χρησίμευαν μόνο για να ξέρουν  οι τίγρεις ανά πάσα ώρα και στιγμή πόσα είναι τα ζωάκια που θα μπορούσαν να φάνε. Αν κάποιο ζωάκι θα πήγαινε να ξεφύγει, θα τρωγόταν αμέσως.

Αυτή θα ήταν η ζωή των ζώων που θα προτιμούσαν γευστικώς οι τίγρεις, αλλά αυτό θα συνέβαινε αν οι τίγρεις ήταν όντως άνθρωποι.

Αν οι μαϊμούδες ήταν άνθρωποι (Μαρία, Μάρτα, Μιχάλης, Νίκος - Γ1)

Αν οι μαϊμούδες ήταν άνθρωποι, ο κόσμος θα ήταν εντελώς διαφορετικός. Πρώτον, θα ήταν πιο διασκεδαστικά και πιο παράξενα. Δεν θα υπήρχε μπανάνα για μπανάνα στον κόσμο. Πέρα όμως από την φαντασία, οι μαϊμούδες είναι και στην πραγματικότητα λιγάκι σαν εμάς. Όμως, αν κατακτούσαν αυτόν τον κόσμο, δεν θα υπήρχε  ησυχία και δεν κυλούσαν τα γεγονότα  όπως τα θεωρούμε φυσιολογικά τώρα. Αντί για σπίτια, ο τόπος θα γέμιζε από σπηλιές και δεν θα υπήρχαν τόσα κτίρια όσα σήμερα. Δεν θα μιλούσαν κανονικά και  ανθρώπινα, απλά κάποιες πράξεις τους θα ήταν ανθρώπινες. Εμείς οι άνθρωποι θα ήμασταν ζώα και θα κυριαρχούσαν πάνω μας οι μαϊμούδες, όπως εμείς κυριαρχούμε σήμερα στα άλλα ζώα.

Αν τα δέντρα ήταν άνθρωποι  (Μοσχούλα, Αλέξανδρος, Μανώλης Ζ., Αντώνης Γ1)

Αν τα δέντρα ήταν άνθρωποι, θα μάθαιναν στους ανθρώπους ότι δεν σπαταλάμε το χαρτί  άδικα, γιατί είναι κομμάτι από αυτά και δεν είναι σωστό να τα σκοτώνουμε. "Αν σας παίρναμε ένα μέρος του σώματος σας, θα σας άρεσε;", θα μας έλεγαν. Θα μας μάθαιναν πως να παράγουμε εμείς οξυγόνο, για να μην κουράζονται αυτά. Θα τρώγαμε κι εμείς διοξείδιο του άνθρακα και θα κάναμε φωτοσύνθεση. Θα μας φύτευαν στο χώμα για να βγάλουμε ρίζες. Έτσι θα νιώθαμε πως είναι να είσαι  ακίνητος μια ολόκληρη ζωή. Θα μας έκαναν ένα δάσος και θα μας έκοβαν για να νιώσουμε τον πόνο που περνάνε αυτά. Θα μας έκαναν τραπέζια, καρέκλες και διάφορα άλλα ξύλινα έπιπλα και αντικείμενα. Ακόμα, θα γινόμασταν φωλίτσες για διάφορα ζώα και θα βγάζαμε καρπούς. Εμείς θα τα μαθαίναμε να μιλάνε και να διαβάζουν. Γιατί με τέτοια κλαδιά, πώς θα μάθαιναν γραφή; Θα μπορούσαμε όμως να γινόμασταν και φίλοι! Θα πηγαίναμε μαζί βόλτες, στο σχολείο και πολλά άλλα. Ακόμα και βοηθούς τα είχαμε. Θα είχαμε τα μικρά δέντρα να καθαρίζουν τα σπίτια, τους δρόμους και άλλα. Θα σήκωναν τα πολύ βαριά πράγματα, όπως οι γερανοί, και θα μας βοηθούσαν να χτίζουμε κτίρια. Όλα αυτά θα γινόταν εάν τα δέντρα ήταν άνθρωποι.

Αν τα πουλιά ήταν άνθρωποι (Άννα, Μιχάλης, Γιώργος, Σοφία - Γ3)

Αν τα πουλιά ήταν άνθρωποι, θα υπήρχαν πολλά κοινά μεταξύ τους. Αρχικά, θα υπήρχε μια χώρα, στην οποία θα ζούσαν μόνο αυτά, η οποία θα αποτελούταν από πολύ μεγάλα και ψηλά δέντρα κι όλα τα μαγαζιά που έχουμε κι εμείς. Κάθε οικογένεια, αντί για κανονικό σπίτι, θα είχε μια τεράστια φωλιά, την οποία κάθε οικογένεια θα την έχτιζε μόνη της σε ένα από τα ψηλά δέντρα, το οποίο θα ήταν μια πολυκατοικία.  Κάθε φωλιά, θα είχε μια κουζίνα στην οποία θα έφτιαχναν το φαγητό  που θα έβρισκαν από το κυνήγι, ένα σαλόνι και σε μια γωνιά του σπιτιού θα ήταν το μπάνιο. Κάθε πρωί οι νεοσσοί θα πήγαιναν σχολείο, όπου θα μάθαιναν πώς να πετάνε και να κελαηδάνε.  Το μεσημέρι, όταν θα γύρναγαν σπίτι τους , θα έτρωγαν το φαγητό που θα τους ετοίμαζε και θα τους  τάιζε η μάνα τους και το απόγευμα θα βρίσκονταν με τα υπόλοιπα παιδιά της πολυκατοικίας για να πάνε στο γνωστότερο στέκι αυτής της χώρας, την παιδική χαρά "Η κουτσουλιά".  Αυτή θα ήταν μια τυπική μέρα, η καθημερινότητα της χώρας των πουλιών.

Αν οι  όρκες ήταν άνθρωποι (Αγγελος Α. Ελισάβετ, Γιάννης, Έκτορας -Γ2)

Μια μέρα με ρώτησε η κόρη μου: «Τι θα γινόταν αν οι όρκες ήταν άνθρωποι;». Εγώ σαν καλός πατέρας της απάντησα: «Αν οι όρκες ήταν άνθρωποι, θα έβαζαν τοίχους στην θάλασσα και θα έφτιαχναν αρένες για να μάχονται με φάλαινες και καρχαρίες. Θα έφτιαχναν επίσης ιχθυοτροφεία για να ταΐζουν τις φάλαινες και τους καρχαρίες. Και θα έλεγαν στα ψαράκια πως αν θυσιαστούν για να ταΐσουν τους καρχαρίες και τις φάλαινες, θα πάνε στον Παράδεισο όλοι μαζί να ζήσουν την αληθινή τους ζωή. Αν όμως γινόταν κάποιο ατύχημα και κάποιο ψαράκι τραυματιζόταν, θα το βοηθούσαν να γιατρευτεί για να είναι πιο γευστικό. Το ίδιο θα κάνανε με τις φάλαινες και τους καρχαρίες, αν τραυματιζόταν. Οι όρκες θα τους φρόντιζαν μέχρι να γίνουν καλά, για να είναι πιο ενδιαφέροντες αντίπαλοι, αφού στις όρκες αρέσει να κυνηγούν τα θηράματά τους κι όχι να τα βρίσκουν έτοιμα για φάγωμα. Για αυτό δεν τρώνε τα μικρά ψαράκια.  Έτσι οι όρκες θα είχαν πλήρη έλεγχο του κόσμου και θα ήταν τύραννοι για πάντα ».

Αν οι άνθρωποι ήταν «άνθρωποι» (Μανώλης Τ., Στέλλα, Χρυσή, Μαρίττα, Λαλίτα - Γ1)

Ένας εγγονός ρώτησε τον παππού του πως θα ήταν ο κόσμος αν οι άνθρωποι ήταν "άνθρωποι".  Κι ο παππούς του του είπε:

  Ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός γιατί θα νοιαζόταν ο ένας για τον άλλο. Δεν θα άφηνε κανένας τον συνάνθρωπό του να πεινάσει, να μην έχει ρούχα να βάλει για να ζεσταθεί, όπως έχουμε εμείς τώρα. Πόσο μάλλον να αφήνουν τους ανθρώπους  δίχως στέγη, όπως κάνουμε τώρα.  Θα υιοθετούσαν και όλα τα ορφανά παιδιά για να νοιώσουν κι εκείνα πώς είναι να έχει οικογένειας. Ως αρχηγός θα ήταν ένας που θα τον διάλεγαν όλοι μαζί, κάποιος τίμιος, σωστός, που δεν θα έλεγε ψέμματα. Τότε θα ήταν άνθρωποι. Θα φρόντιζαν τη φύση όπως της αξίζει.  Θα πότιζαν τα φυτά που έπρεπε, όποτε έπρεπε, θα τα έβαζαν στην σκιά ή στον ήλιο ανάλογα με ποιο φυτό  πρέπει να πάει στην σκιά ή στον ήλιο. Και θα καθάριζαν τις θάλασσες να είναι όπως πρέπει για τον πλανήτη τους . Το κυριότερο και πιο σημαντικό, θα υπήρχε αγάπη, ανεξαρτήτως χρώματος και καταγωγής κάθε ανθρώπου. Τότε οι άνθρωποι θα ήταν «άνθρωποι».

Αν οι χιονάνθρωποι ήταν άνθρωποι (Κατερίνα, Γαβριέλα. Άρης, Βασίλης – Γ2)

Ένα χειμωνιάτικο μεσημέρι, μια οικογένεια από χιονάνθρωπους ήταν στο σπίτι τους. Εκτός από τον  πατέρα που ήταν στη δουλειά.  Άρχισε να ανθρωπίζει και ο Μπίλης ζήτησε από τη μαμά του να πάει να φτιάξει έναν άνθρωπο. Η μαμά του τον άφησε. Αφού έφτιαξε τον άνθρωπο, πριν βάλει το τελευταίο του πόδι, η μαμά του τον φώναξε να πάει να φάει. Στην διάρκεια της μέρας ξέχασε να πάει να τελειώσει τον άνθρωπο. Και το βράδυ που ήρθε ο μπαμπάς από την δουλειά, τρόμαξε γιατί νόμισε πως ήταν ζωντανός και ήρθε για εκδίκηση, επειδή πριν από πολλά χρόνια οι χιονάνθρωποι πήραν τη θέση των ανθρώπων.

Αν οι γάτες ήταν άνθρωποι (Όλγα, Δημήτρης, Κατερίνα, Βασίλης –Γ1)

Αν οι γάτες ήταν άνθρωποι, θα άλλαζαν πολλά. Θα περπατούσαν στα τέσσερα όταν θα ήταν μικρά, αλλά όταν θα μεγάλωναν θα περπατούσαν στα δυο.  Θα έτρωγαν  και θα έπιναν διάφορα πράγματα και όχι μόνο ψαράκια, γάλα, κρέας  και νερό. Θα έκαναν μπάνιο και θα ήθελαν τον νερό, και θα ζούσαν σε κανονικά σπίτια.  Το φαγητό τους θα το αγόραζαν και δεν θα το κυνηγούσαν. Θα σιχαίνονταν τα ποντίκια και θα έβαζαν να τις υπηρετούν. Δεν θα φοβόνταν τα σκυλιά και τα άλλα ζώα. Τις μαύρες γάτες δεν θα τις κορόιδευαν για το χρώμα τους και δεν θα υπήρχε ρατσισμός.  Θα υπήρχαν και γιατροί-γάτες που θα γιάτρευαν τα μικρά ζώα, όπως τα ποντίκια και τα πουλάκια. Για τα μικρά ζώα θα υπήρχαν και σχολεία, στα οποία θα μάθαιναν πώς να υπηρετούν τις γάτες.  Δεν θα υπήρχαν κάδοι με άμμο για κατούρημα. Θα υπήρχαν ειδικές τουαλέτες για όλων των ειδών τις γάτες.

Αν οι σκύλοι ήταν άνθρωποι  (Μανώλης, Γιώργος, Χριστίνα, Ειρήνη -Γ2)

Αν οι σκύλοι ήταν άνθρωποι θα αγαπούσαν πραγματικά κι αληθινά τους φίλους τους. Θα αφήνονταν στην συντροφιά της παρέας τους χωρίς να περιμένουν ανταλλάγματα, όπως συχνά συμβαίνει στις φιλίες των ανθρώπων.  Δεν θα χρησιμοποιούσαν τη λογική και το συμφέρον για να βρουν ένα σύντροφο.  Θα εμπιστεύονταν το ένστικτό τους και έδειχναν όλα όσα αισθάνονται.  Δεν θα ντρεπόταν να δείξουν την τρυφερότητά τους και την συμπάθεια που θα έτρεφαν για κάποιο άλλο  πλάσμα. Θα υπήρχαν όμως και αρνητικά.  Κάποιοι μπορεί να έμενα στον μπαλκόνι ξεχασμένοι ή δεμένοι σε κανένα χωράφι για μέρες ή και μήνες. Νηστικοί, ξεχασμένοι να περιμένουν το έλεος κάποιου, υποτιθέμενα λογικού όντος.  Για αυτό  θα τους άρεσε περισσότερο να είναι αδέσποτοι, να γυρίζουν ελεύθεροι  και να βρίσκουν φαγητό στα σκουπίδια, παρά να είναι αλυσοδεμένοι σε μάντρες, αφρόντιστοι και να παρακαλούν για λίγη συντροφιά κλαίγοντας και πεινώντας.  Πάντα όμως δεν θα λειτουργούσε με εγωισμό, θα υπέμενε στωικά, θα συγχωρούσε και θα ήταν υπομονετικός με τους άλλου και ειδικά με τα παιδιά.  Θα έδειχνε αβίαστα και πλουσιοπάροχα την αγάπη του.

Αν τα κουνάβια ήταν άνθρωποι (Πολυξένη, Αναστασία, Σάββας, Μαρία  -Γ2)

Φανταστείτε πως θα είναι ο κόσμος αν τα κουνάβια ήταν άνθρωποι. Να ζούνε μέσα σε σπίτια, να πηγαίνουν σχολείο και να έχουν δουλειές όπως αυτές που έχουν οι άνθρωποι.  Θα ξυπνούσαν κάθε πρωί για να πάρουν πρωινό και κατά την διάρκεια της μέρας θα απελευθέρωναν το δύσοσμο αέριο τους αν και όταν κάποιος τους ενοχλούσε.  Τα μικρά κουνάβια δεν θα μπορούσαν εύκολα να κάνουν φίλους. Τα κουνάβια από τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις θα περιόριζαν σε πολλά πράγματα τα κουνάβια των κατωτέρων τάξεων. Ας πούμε δεν θα τους επέτρεπαν να αφήνουν το δύσοσμο αέριο κι έτσι δεν θα μπορούσαν να προστατευτούν.  Όμως θα μπορούσαν να ασχολιούνται με τον αθλητισμό και μάλιστα να κάνουν πρωταθλητισμό. Αλλά και να γράψουν βιβλία, να κάνουν το γύρο της Γης και να βλέπουν καινούργια πράγματα.

Υ.Γ.:

Υ.Γ.2: