Στα πλαίσια της ενότητας "Ποίηση, από την παράδοση στο μοντερνισμό" οι μαθήτές και οι μαθήτριες του Δ1 του Μουσικού Σχολείου Ρόδου, στο περιθώριο της κύριας εργασίας που πρέπει να παραδώσουν, ασχολήθηκαν ανά ομάδες με πιο σύγχρονους ποιητές,΄αναλύοντας τρία ποιήματά τους, όποια ήθελαν. Σήμερα κάνουμε την αρχή με την Κατερίνα Γώγου και τα ποιήματα της "[Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά...]", "[Καμιά φορά...]" και "[Θα ' ρθει καιρός]". Συγγραφείς της εργασίας είναι η ομάδα που αποτελείται από την Μικέλα, την Μιχαέλα, τον Αντώνη, την Μόνικα και τον Νικήτα.
"
Η Κατερίνα Γώγου γεννήθηκε στην Αθήνα την 1η Ιουνίου 1940. Ξεκίνησε από μικρή ηλικία την καριέρα της στην ηθοποιία αλλά αργότερα στράφηκε στην ποίηση. Τα ποιήματά της είναι γνωστά για τον αντιστυμβατικό τους χαρακτήρα καθώς και για τις αναρχικές ιδέες που πρόβαλε. Είχε μια κόρη, την Μυρτώ.
Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά
που κάνουν τραμπάλα στις ταράτσες ετοιμόρροπων σπιτιών
Εξάρχεια Πατήσια Μεταξουργείο Μετς.
Κάνουν ό,τι λάχει.
που κάνουν τραμπάλα στις ταράτσες ετοιμόρροπων σπιτιών
Εξάρχεια Πατήσια Μεταξουργείο Μετς.
Κάνουν ό,τι λάχει.
Πλασιέ τσελεμεντέδων και εγκυκλοπαιδειών
φτιάχνουν δρόμους και ενώνουν ερήμους
διερμηνείς σε καμπαρέ της Ζήνωνος
επαγγελματίες επαναστάτες
παλιά τους στρίμωξαν και τα κατέβασαν
τώρα παίρνουν χάπια και οινόπνευμα να κοιμηθούν
αλλά βλέπουν όνειρα και δεν κοιμούνται.
Εμένα οι φίλες μου είναι σύρματα τεντωμένα
στις ταράτσες παλιών σπιτιών
Εξάρχεια Βικτώρια Κουκάκι Γκύζη.
Πάνω τους έχετε καρφώσει εκατομμύρια σιδερένια μανταλάκια
τις ενοχές σας αποφάσεις συνεδρίων δανεικά φουστάνια
σημάδια από καύτρες περίεργες ημικρανίες
απειλητικές σιωπές κολπίτιδες
ερωτεύονται ομοφυλόφιλους
τριχομονάδες καθυστέρηση
το τηλέφωνο το τηλέφωνο το τηλέφωνο
σπασμένα γυαλιά το ασθενοφόρο κανείς.
Κάνουν ό,τι λάχει.
Ταξιδεύουν οι φίλοι μου
γιατί δεν τους αφήσατε σπιθαμή για σπιθαμή.
Όλοι οι φίλοι μου ζωγραφίζουνε με μαύρο χρώμα
γιατί τους ρημάξατε το κόκκινο
γιατί τους ρημάξατε το κόκκινο
γράφουνε σε συνθηματική γλώσσα
γιατί η δική σας μόνο για γλύψιμο κάνει.
Οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά και σύρματα
στα χέρια σας. Στο λαιμό σας.
Οι φίλοι μου…
γιατί η δική σας μόνο για γλύψιμο κάνει.
Οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά και σύρματα
στα χέρια σας. Στο λαιμό σας.
Οι φίλοι μου…
Η Κατερίνα Γώγου αναφέρεται στο ποίημα της στους φίλους της, τους ανθρώπους των Εξαρχείων και των άλλων "άγριων" περιοχών της Αθήνας. Γράφει για όλους εκείνους τους ανθρώπους που δεν επιλέγουν μια φιλήσυχή ζωή. Οι δικοί της προτιμούν μια ζωή χωρίς τέτοιες προοπτικές. Γίνονται πλασιέ τσελεμεντέδων και εγκυκλοπαιδειών, φτιάχνουν δικούς τους δρόμους και ζουν στην σκληρή πραγματικότητα. Είναι επαναστάτες που δεν μπορούν κοιμηθούν γιατί κρύβουν μέσα τους οργή, θυμό, πόνο, όνειρα που καταπατήθηκαν από αποφάσεις κομματικών συνεδρίων. Διαλέγουν έτσι να μην πατάνε στη γη, γίνονται πουλιά και πετάνε μακριά.
Ο φίλοι της ζουν στο περιθώριο, κανείς δεν ενδιαφέρεται για εκείνους, συνεχίζουν όμως με την "συνθηματική" τους γλώσσα να αγωνίζονται καθημερινά και να παλεύουν. Χωρίς ελπίδα για το μέλλον, γίνονται σύρματα που πνίγουν και ενοχλούν το κατεστημένο.
Η Κατερίνα Γώγου υπηρέτησε μια επαναστατική ποίηση με σκοπό την αφύπνιση των ανθρώπων ώστε να αγωνιστούν και να διεκδικήσουν την ελευθερία τους.
Εργάστηκε από μικρή ηλικία σε παιδικούς θεατρικούς θίασους και στον κινηματογράφο, κυρίως σε ταινίες της Φίνος Φιλμς. Σπούδασε στην δραματική σχολή του Τάσου Μουζενίδη και στη σχολή χορού Πράτσικα, Ζορούδη, και Βαρούτη. Πρωτοεμφανίστηκε στο "ενήλικο" θέατρο το 1961 με τον θίασο του Ντίνου Ηλιόπουλου στο έργο των Μαρή - Ευαγγελίδη "Ο κύριος 5%". Γνωστές ταινίες στις οποίες έχει παίξει είναι: "Παραγγελιά", "Όστρια, το τέλος του παιχνιδιού", "Ο άλλος", "Το ξύλο βγήκε απ' τον Παράδεισο", "Το έξυπνο πουλί". "Το βαρύ πεπόνι", "Νόμος 4000" κ.α..
Καμιά φορά ανοίγει η πόρτα σίγα σιγά και μπαίνεις.
Φοράς άσπρο κάτασπρο κουστούμι και λινά παπούτσια. Σκύβεις βάζεις στοργικά στη χούφτα μου
72 φράγκα και φεύγεις.
Έχω μείνει στη θέση που μ’ άφησες
για να με ξαναβρεις.
Όμως πρέπει νά ‘χει περάσει πολύς καιρός
γιατί τα νύχια μου μακρύνανε
κι οι φίλοι (μου) με φοβούνται.
Φοράς άσπρο κάτασπρο κουστούμι και λινά παπούτσια. Σκύβεις βάζεις στοργικά στη χούφτα μου
72 φράγκα και φεύγεις.
Έχω μείνει στη θέση που μ’ άφησες
για να με ξαναβρεις.
Όμως πρέπει νά ‘χει περάσει πολύς καιρός
γιατί τα νύχια μου μακρύνανε
κι οι φίλοι (μου) με φοβούνται.
Κάθε μέρα μαγειρεύω πατάτες
έχω χάσει την φαντασία μου
κι όταν ακούω «Κατερίνα» τρομάζω.
Νομίζω πως πρέπει να καταδώσω κάποιον.
έχω χάσει την φαντασία μου
κι όταν ακούω «Κατερίνα» τρομάζω.
Νομίζω πως πρέπει να καταδώσω κάποιον.
Έχω φυλάξει κάτι αποκόμματα με κάποιον
που λέγανε πως είσαι συ.
Ξέρω πως λένε ψέματα οι εφημερίδες,
γιατί γράψανε πως σου ρίξανε στα πόδια.
Ξέρω πως ποτέ δε σημαδεύουνε στα πόδια.
Στο μυαλό είναι ο Στόχος,
το νου σου ε;
που λέγανε πως είσαι συ.
Ξέρω πως λένε ψέματα οι εφημερίδες,
γιατί γράψανε πως σου ρίξανε στα πόδια.
Ξέρω πως ποτέ δε σημαδεύουνε στα πόδια.
Στο μυαλό είναι ο Στόχος,
το νου σου ε;
Πρόκειτα για ένα ερωτικό ποιήμα της Κατερίνας Γώγου. Αναφέρεται στην αναμονή του αγαπημένου της και στην αγωνία της, καθώς είναι παράνομος αγωνιστής. Η επιμονή της να τον περιμένει χωρίς να το βάζει κάτω, καθορίζει την οπτική της και την ψυχική της κατάσταση, αφού όπως λέει "οι φίλοι μου με φοβούνται". Ο χρόνος που περιμένει παίρνει μαζί του κάθε φαντασία και αφήνει μόνο τον τρόμο και την καχυποψία στο μυαλό της. Κλείνοντας το "μοιρολόι" της αναφέρει πως δυσπιστεί για τα πράγματα που γράψαν στις εφημερίδες, πως τον πυροβόλησαν στα πόδια. . Και κλείνει το μήνυμα αγάπης στο αγαπημένο της λέγοντας ότι το μυαλό είναι ο στόχος για "αυτούς" και τον προειδοποιεί: "Το νου σου, Ε!"
Παρά το γεγονός ότι κέρδισε το Α' βραβείο γυναικείου ρόλο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1977 για την ερμηνεία της στην ταινία "Το βαρύ πεπόνι", στα τέλη της δεκαετίας του '70 ασχολήθηκε αποκλειστικά με την ποίηση, εγκαταλείποντας τον κινηματογράφο. Οι ποιητικές συλλογές που εξέδωσε ήταν: "Τρία Κλικ Αριστερά" (1978), "Ιδιώνυμο" (1980), "Το ξύλινο παλτό" (1982) , "Απόντες" (1986), και "Ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών" (1988).
Θα’ ρθεί καιρός που θα αλλάξουν τα πράγματα.
Να το θυμάσαι Μαρία.
Θυμάσαι Μαρία στα διαλείμματα εκείνο το παιχνίδι
που τρέχαμε κρατώντας τη σκυτάλη
-μη βλέπεις εμένα- μην κλαις. Εσύ είσαι η ελπίδα.
Άκου θα’ρθει καιρός
που τα παιδιά θα διαλέγουν γονιούς
δε θα βγαίνουν στην τύχη
Δε θα υπάρχουνε πόρτες κλειστές
με γερμένους απέξω.
Και τη δουλειά θα τη διαλέγουμε
δε θα’μαστε άλογα να μας κοιτάνε στα δόντια.
Οι άνθρωποι -σκέψου!- θα μιλάνε με χρώματα
κι άλλοι με νότες.
Να φυλάξεις μονάχα
σε μια μεγάλη φιάλη με νερό
λέξεις και έννοιες σαν και αυτές
απροσάρμοστοι – καταπίεση – μοναξιά – τιμή – κέρδος – εξευτελισμός
για το μάθημα της ιστορίας.
Είναι Μαρία -δε θέλω να λέω ψέματα- δύσκολοι καιροί.
Και θα έρθουνε κι άλλοι.
Δεν ξέρω -μην περιμένεις και από μένα πολλά-
τόσα έζησα, τόσα έμαθα, τόσα λέω
κι απ’ όσα διάβασα ένα κρατάω μόνο:
“Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος”!
Θα την αλλάξουμε τη ζωή!
Παρ’ όλα αυτά Μαρία.
Να το θυμάσαι Μαρία.
Θυμάσαι Μαρία στα διαλείμματα εκείνο το παιχνίδι
που τρέχαμε κρατώντας τη σκυτάλη
-μη βλέπεις εμένα- μην κλαις. Εσύ είσαι η ελπίδα.
Άκου θα’ρθει καιρός
που τα παιδιά θα διαλέγουν γονιούς
δε θα βγαίνουν στην τύχη
Δε θα υπάρχουνε πόρτες κλειστές
με γερμένους απέξω.
Και τη δουλειά θα τη διαλέγουμε
δε θα’μαστε άλογα να μας κοιτάνε στα δόντια.
Οι άνθρωποι -σκέψου!- θα μιλάνε με χρώματα
κι άλλοι με νότες.
Να φυλάξεις μονάχα
σε μια μεγάλη φιάλη με νερό
λέξεις και έννοιες σαν και αυτές
απροσάρμοστοι – καταπίεση – μοναξιά – τιμή – κέρδος – εξευτελισμός
για το μάθημα της ιστορίας.
Είναι Μαρία -δε θέλω να λέω ψέματα- δύσκολοι καιροί.
Και θα έρθουνε κι άλλοι.
Δεν ξέρω -μην περιμένεις και από μένα πολλά-
τόσα έζησα, τόσα έμαθα, τόσα λέω
κι απ’ όσα διάβασα ένα κρατάω μόνο:
“Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος”!
Θα την αλλάξουμε τη ζωή!
Παρ’ όλα αυτά Μαρία.
Πρόκειται για ένα παρηγορητικό ποίημα που απευθύνεται από την ποιήτρια στη φίλη της, τη Μαρία. Η ποιήτρια εκφράζει τις υποσχέσεις της στην συνομήλικη φίλη της ότι, παρά τα προβλήματα της εποχής ή του μέλλοντος, ότι θα 'ρθει κάποτε ο καιρός που τα πράγμτα θα αλλάξουν και ο κόσμος θα γίνει δίκαιος, καλύτερος και πιο αληθινός, μέρα με την μέρα. Η Μαρία είναι ένα τρυφερό και απογοητευμένο κορίτσι και η φίλη της θέλει να προσπαθήσει να πιστέψει όσα της λέει, να νιώσει ελπίδα ώστε να συνεχίσει την ζωή της. Αυτό που επιδιώκει είναι να δώσει στην Μαρία λίγο θάρρος για το καινούριο και άγνωστο αύριο που την περιμένει. Της υπόσχεται ότι θα γίνει ένας καλύτερος κόσμος όπου τα παιδιά θα διαλέγουν γονείς που θα τα αγαπούν και θα τα μεγαλώνουν σωστά, και δεν θα γεννιούνται στην τύχη. Ένα μέλλον όπου οι νεόι θα επιλέγουν οι ίδιοι με ποιο επάγγελμα θα ασχοληθούν, θα κάνουν οι ίδιοι κουμάντο στη ζωή τους και θα αισθάνονται έτσι ευχαριστημένοι. Ίσως , δύσκολα πράγματα θα ακολουθήσουν και μετά ακόμα χειρότερα. Αλλά και σ' αυτήν την περίπτωση κανείς δεν πρέπει να χάνει το θάρρος, τις ελπίδες και το κουράγιο του, παρά να πιστεύει ότι ο κόσμος γίνεται καλύτερος μόνο αν διατηρήσεις την ανθρωπιά σου σ' αυτές τις δύσκολες ώρες.
Η Κατερίνα Γώγου αυτοκτόνησε σε ηλικία 53 ετών στις 3 Οκτωβρίου του 1993, λαμβάνοντας υπερβολική δόση χαπιών και αλκοόλ. Διότι δεν άντεχε αυτά που γινόταν γύρω της και με τόσο πόνο περιέγραφε στα ποιήματά της. Ένιωθε παγιδευμένη και ότι ο κόσμος διαρκώς της απωθούσε. Έτσι δεν άντεξε και τερματισε τη ζωή της."
2 σχόλια:
Ένα ευχαριστώ στους καθηγητές και στους μαθητές. Είμαι 64, και με γυρίσατε πίσω. Σε κείνα τα χρόνια που οι δρόμοι μύριζαν αγώνες. Με συγκινήσατε! Το σχολείο σας είναι φυτώριο Ανθρώπων!!!
Σας ευχαριστούμε πολύ. Οφείλουμε να κρατήσουμε την γραμμή ανοιχτή για τις επόμενες γενιές.
Δημοσίευση σχολίου