Γουργούθακας: ταξίδι στα βάθη της Γης.

  Ο Γουργούθακας  είναι το βαθύτερο βάραθρο στην Ελλάδα, το δεύτερο βαθύτερο στα βαλκάνια και ένα από τα πενήντα βαθύτερα του κόσμο φτάνοντας στα -1208 μέτρα. [Σημείωση 14/12: Έπειτα από την φετινή κατάβαση και τις μετρήσεις που έγιναν, αποδείχθηκε ότι το βάθος του σπηλαίου είναι περίπου 100 μέτρα λιγότερο, Το στοιχείο αυτό επηρεάζει αναλογικά αλλά δεν μπορώ να γνωρίζω σε ποιον βαθμό, και τις υπόλοιπες αναφορές βάθους  που ακολουθούν στο κείμενο.]

    Βρίσκεται  στα Λευκά Όρη της Κρήτης,  σε υψόμετρο   περίπου1600 μέτρων, στην περιοχή Αζίνες, μια περιοχή που περιέχει αρκετά βαθιά βάραθρα, μεταξύ αυτών και το "Λιοντάρι", το δεύτερο βαθύτερο βάραθρο της Ελλάδας.  Παρά το μέγεθος του ο Γουργούθακας είχε πολύ ταπεινή αρχή. Για πρώτη φορά επισημάνθηκε το 1980 από μια γαλλική σπηλαιολογική αποστολή η οποία  απλά το κατέγραψε ως μια μικρή τρύπα από την οποία τονίστηκε ότι βγαίνει ορμητικός αέρας, δείγμα μεγάλου βάθους.  Ακόμα και σήμερα αγαπημένο παιχνίδι των σπηλαιολόγων είναι να αφήνουν ένα τι σερτ στην είσοδο του βαράθρου για να ανεμίζει.  Το 1990 οι Γάλλοι σπηλαιολόγοι επέστρεψαν. Μια ομάδα σπηλαιολόγων από το Μονπελιέ διάνοιξε λιγάκι τεχνητά την είσοδο του βαράθρου  και κατάφερε να μπει σε αυτό, φθάνοντας το τελικά σε βάθος 1208 μέτρων΄το 1998, μετά από πολλές εξερευνητικές αποστολές. Στους Γάλλους σπηλαιολόγους οφείλεται και το όνομα του βαράθρου. Λόγω της μικρής εισόδου του, οι ντόπιοι δεν του είχαν δώσει σημασία,  άρα δεν είχε όνομα.  Οπότε όταν τους  ρώτησαν, αυτοί κάτι είπαν ότι εκεί "γουργουθιάζει το νερό"(  το γουργούθι είναι σημείο όπου μαζεύεται το νερό της βροχής και το πίνουν τα ζώα, στην διάλεκτο της περιοχής) κι έτσι το ονόμασαν Γουργούθακα, 

  Εγώ δεν  θα πάω ποτέ εκεί διότι το βάραθρο είναι εξαιρετικά απότομο  και αρκετά στενό σε πολλά σημεία. Οπότε με την υψοφοβία και την κλειστοφοβία που με διέπει θα περιοριστώ στις πληροφορίες που μπορώ να πάρω από τους εξειδικευμένους σπηλαιολόγους που  μπορούν να κατέβουν. Το σπήλαιο ξεκινάει με ένα μεγάλο  πηγάδι (δηλαδή κατακόρυφη κατάβαση ) περίπου 250 μέτρων και συνεχίζει με έναν μαίανδρο (δηλαδή έναν δαιδαλώδη διάδρομο), ο οποίος είναι  σε αρκετά σημεία είναι πολύ στενός και αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα σημεία πρόσβασης, κυρίως όταν οι σπηλαιολόγοι μεταφέρουν εφόδια ή υλικά τα οποία είναι αναγκαία για την εξερεύνηση του βαράθρου σε βαθύτερα σημεία του. Γύρω στα 300 μέτρα  υπάρχει χώρος στον οποίο συχνά οι σπηλαιολόγοι στήνουν κατασκήνωση.   Στην συνέχεια και μέχρι τα 700 μέτρα ακολουθούν δυο ακόμα πηγάδια και εκεί οι σπηλαιολόγοι στήνουν την δεύτερη κατασκήνωσή τους.  Σε αυτό το βάθος περίπου, κι ενώ έχει γίνει ήδη  υπόγειο ποτάμι, το  βάραθρο διακλαδίζεται, Ο ένας κλάδος σταμάτα σε ένα σιφόνι  (τμήμα του σπηλαίου το οποίο καλύπτεται από νερό) στα 730 μέτρα και ο άλλος μετά από μερικά ακόμα πηγάδια φτάνει στα 1208 μέτρα όπου και αυτός σταματάει σε ένα σιφονι. 

     Φθάνοντας  στα -1208μέτρα  ο Γοργούθακας είναι ήδη ένα από τα βαθύτερα και  εντυπωσιακότερα σπηλαιοβάραθρα στον κόσμο. Υπάρχουν ωστόσο βάσιμες ελπίδες ότι το βάθος του θα μεγαλώσει. Με δυο τρόπους μπορεί να γίνει αυτό. Ο ένας είναι μέσω της ανακάλυψης της διόδου που οι σπηλαιολόγοι θεωρούν δεδομένο ότι υπάρχει και συνδέει τον Γουργούθακα με άλλα βάραθρα της περιοχής  με είσοδο λίγο πιο ψηλά. Κυρίως το Λιοντάρι που  εξερευνήθηκε πολύ πρόσφατά και το βάθος του έχει μετρηθείως τώρα  στα -1110 και το Μάυρο Σκιάδι, ένα βάραθρο σε λίγο μεγαλύτερο υψόμετρο με εντυπωσιακή και τρομακτική είσοδο που κατεβαίνει μονοκόμματα στα -342, έχοντας μια από τις μεγαλύτερες καταβάσεις του πλανήτη. Αμφότερα καταλήγουν σε υπόγειες  λίμνες που ακόμα δεν έχουν  εξερευνηθεί..  Ο άλλος τρόπος είναι μέσω της σπηλαιοκατάδυσης στα δυο σιφονια  στα οποία καταλήγουν οι δυο διακλαδώσεις του Γουργούθακα. 

  Από το 2001, λοιπόν, όταν και σε κοινή ελληνογαλλική αποστολή  κατέβηκαν για τελευταία φορά σπηλαιολόγοι στο βάραθρο, ο Γουργούθακας  είχε μείνει εκκρεμότητα. Μέχρι φέτος, όταν οι σπηλαιολογικοί σύλλογοι της χώρας αποφάσισαν να αφήσουν στην άκρη τις διαφορές τους και να  ασχοληθούν ξανά με τον υπόγειο γίγαντα. Η εξερεύνηση έγινε φέτος το καλοκαίρι και σε αυτήν συμμετείχαν γύρω στους 40 σπηλαιολόγους,  μεταξύ αυτών και εκείνοι οι οποίοι υπήρξαν το 2001 οι πρώτοι  Έλληνες που κατέβηκαν στο βάραθρο. Σκοπός της κατάβασης ήταν οι παλιότεροι να δώσουν το δαχτυλίδι στους νεότερους, να μελετηθούν τα πετρώματα και η πανίδα του σπηλαίου, να κατέβουν ακόμα μια φορά στα -1208 και για πρώτη φορά να γίνει σπηλαιοκατάδυση στο σιφόνι των -730 και ενδεχομένως και στο  άλλο, το βαθύτερο σιφονι. 

 Το γεγονός ότι το βάραθρο  είναι ψηλά και απέχει περίπου μιάμιση ώρα από τον κοντινότερο αυτοκινητόδρομο καθώς και το εξαιρετικά φιλόδοξο πρόγραμμα της αποστολής απαιτούσαν τεράστια ποσά χρημάτων, τα οποία καλύφθηκαν από χορηγίες και από τους ίδιους τους σπηλαιολόγους, και μεγάλη προετοιμασία. Τον Ιούνιο έγινε μια προαποστολή  κατά  την οποία μεταφέρθηκαν υλικά και εφόδια. στο βάραθρο. Τα τρόφιμα αποθηκεύτηκαν στον Λιοντάρι η θερμοκρασία του οποίου είναι  έξι  με οχτώ βαθμούς, όσους δηλαδή έχει και ένα ψυγείο. Τα μέλη της προαποστολής επίσης έλυσαν το πρόβλημα του νερού που απαιτούνταν είτε κατεβαίνοντας και μαζεύοντας νερό από την πηγή που υπάρχει σε ένα διπλανό βάραθρο βάθους 60 μέτρων είτε μαζεύοντας το νερό από τις χιονούρρες, τα  χιόνια δηλαδή που δεν είχαν λιώσει ακόμα σε σκιερά μέρη. Παράλληλα εγκατέστησαν τηλεφωνική γραμμή από την βάση της αποστολής, μια βραχοσκεπή  λίγο πιο μακριά από την είσοδο του βαράρθου,  μέχρι μέσα το βάραθρο, με συσκευές στην είσοδο του βαράρθρου, στα -200, τα -300 και τα -700 μέτρα. Επίσης, αντικατέστησαν με ανοξείδωτες τις πλακέτες μέσα από τις οποίες οι σπηλαιολόγοι περνάνε τα σκοινιά και έφτιαξαν δυο κατασκηνώσεις στα -300 και τα -700 μέτρα γιατί η ανάβαση και η κατάβαση στο βάραθρο είναι μια κοπιώδης διαδικασία. Απαιτεί γύρω στις τέσσεριες  ώρες η κάθοδος και εννιά με δέκα η άνοδος. 

    Η κυρίως αποστολή πραγματοποιήθηκε από τα τέλη Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου  και υπήρξε επιτυχής σε όλους τους στόχους της.  Τα 40 άτομα που προέρχονταν από διαφορετικές ομάδες με διαφορετική φιλοσοφία κατόρθωσαν να συνεργαστούν άψογα, η σπηλαιοκατάδυση έγινε με επιτυχία και ο δύτης κατόρθωσε να περάσει σε ένα κομμάτι του σπηλαίου που δεν είχε ξαναεξερευνηθεί και αποκάλυψε ότι συνεχίζεται, συλλέχτηκαν δείγματα από την πανίδα και τα πετρώματα του σπηλαίου και αρκετοί σπηλαιολόγοι και σπηλαιολογίνες (για πρώτη φορά όσον αφορά τις γυναίκες) κατέβηκαν μέχρι τα -1208 μέτρα.  Ενθαρυμμένοι από την επιτυχία της αποστολής οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες προγραμματίζουν  κι άλλες αποστολές για επόμενα δυο καλοκαίρια, με σκοπό κατάδυση και στο σιφόνια που βρίσκεται στο βαθύτερο σιφονι.

 Ακόλουθούν διάφορα βίντεα και φωτογραφίες. Τα βίντεα από την προετοιμασία της αποστολής, τις φωτογραφίες τις βρήκα στο διαδίκτυο/

Α) Η παρουσίαση της αποστολής σε live streaming  τον περασμένο Φλεβάρη 

Β) Η ταινία της προαποστολής 

Γ) Η παρουσίαση των ευρημάτων σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο χωριο Μελιδόνι μετά το πέρας της  αποστολής. 

Δ) Παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων της αποστολής στα πλαίσια της 20ης  Σπηλαιολογικής συνάντησης . Ο Γουργούθακας μετά το 1,20.00. Αν κατάλαβα δε καλά, το βάθος μειώθηκε... 

    

 Ε.) Η ταινία της αποστολής  αργεί ακόμα, οπότε ας δούμε ένα μικρό τρέιλερ και όταν βγει επανερχόμαστε...  

ΣΤ) Προσθήκη 14/12: Δημοσιεύτηκε η ταινία της αποστολής και όπως σχολιάζει και  ο φίλος κάτω από την ανάρτηση είναι αλήθεια ότι το βάθος μειώθηκε... 

Από τον μαίανδρο,  τον στενό διάδρομο, σε βάθος μεταξύ 200 και 300 μέτρων 

Οι σπηλαιολόγοι Κώστας Αδαμόπουλος και Νίκος Μητσάκης  στα -1208 το 2001 και το 2022. 

Αν κατάλαβα καλά, το βαθύτερο σημείο του βαράρθρου

Ένα από τα πηγάδια του βαράθρου 

Άντε με το καλό και του χρόνου. 

Κι επειδή δεν έχω μουσική με θέμα deep in the ground  θα βάλω μουσική deep in the woods.  Ένας Σπηλιάς την έφτιαξε στο κάτω κάτω...