Για το "μπαρ"

Όποιος μπήκε γιατί νομίζει ότι είναι υποχρεωτικό...
Να την "κάνει"!
ΤΩΡΑ!!!!!!!!!!!!!!!

(Εκτός από όταν δεν έχουμε βιβλία... Τότε είναι υποχρεωτικό... Για γκελ μπουρντά, καμάρια μου!)

Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022

Ολόκληρο το ποίημα (και κάτι ψιλά) 16: "Ο Χαμένος Καιρός" (Ζακ Πρεβέρ ) = "'Ήλιος κόκκινος ζεστός" (Δ. Σαββόπουλος)

  Σε αυτήν την ενότητα, ως ίσως γνωστόν, παρουσιάζω ολόκληρα ποιήματα τα οποία έχουν εν μέρει μελοποιηθεί  και είναι γνωστό  κυρίως το μελοποιημένο κομμάτι. 
Αυτή δεν είναι ακριβώς μια τέτοια περίπτωση.  Γιατί το σημερινό  ποίημα,  " Ο Χαμένος Καιρός"  (Le temps perdu) του Ζακ Πρεβέρ ,δεν είναι μόνο εξ ολοκλήρου μελοποιημένο αλλά και... συμπληρωμένο.

  Όπως βλέπω εδώ στον Σαραντάκο, ο Σαββόπουλος πήρε τη μετάφραση του Τάσου Δραγώνα, την πείραξε λίγο στιχουργικά, την μελοποίησε, την συμπλήρωσε  - με ταιριαστό τρόπο που προσθέτει στο ποίημα,  είναι η αλήθεια-   και το αποτέλεσμα έγινε γνωστό με τον τίτλο  "Ήλιε Ήλιε αρχηγέ" ή "Εγερτήριο".  (Το πρόβλημα είναι ότι για αρκετά χρόνια παρουσίαζε τους στίχους του Πρεβέρ και την μετάφραση του Δραγώνα ως δικούς του. Την ίδια εποχή, βέβαια, ο Καζαντζίδης κυκλοφορούσε πολλάααααααααααααααα τραγούδια από τον ινδικό κινηματογράφο ως δικά του...)

Ακολουθεί το ποίημα του Πρεβέρ στα γαλλικά
Le temps perdu
Devant la porte de l’usine
le travailleur soudain s’arrête
le beau temps l’a tiré par la veste
et comme il se retourne
et regarde le soleil
tout rouge tout rond
souriant dans son ciel de plomb
il cligne de l’œil
familièrement
Dis donc camarade Soleil
tu ne trouves pas
que c’est plutôt con
de donner une journée pareille
à un patron?
Αχ πού ..σαι νιότη πού 'λεγες πως θα γινόμουν άλλος! 

Οι πειραγμένοι στίχοι του Σαββόπουλου

Ήλιος κόκκινος ζεστός στάθηκε στην κάμαρά μου
Ξύπνησε όλη η πολιτεία κάτω απ’ τα παράθυρά μου
Το παιδί πάει στο σχολειό του κι ο εργάτης στην δουλειά 
πρωινά δυο μάτια ανοίγει όμορφη μια κοπελιά

Ήλιε κόκκινε αρχηγέ
δώσ’ το σύνθημα εσύ
κι η χαρά ν’ αναστηθεί

το σκοτάδι θα πεθάνει και θ’ ανάψει η χαραυγή

Ο εργάτης βλαστημάει και τραβάει για τον σταθμό
να ο ήλιος ανεβαίνει σαν σημαία στον ουρανό
μπρος στης φάμπρικας την πύλη ο εργάτης σταματά
όμορφη η μέρα γνέφει κι απ’ το ρούχο τον τραβά

Ε ε σύντροφέ μου αχ τι κακό
μέρα μ᾿ ήλιο σαν κι αυτό
να την τρώει τ’ αφεντικό

Σήκω ήλιε πιο ψηλά να σε δούνε τα παιδιά
δες χορεύει η κοπελιά με στεφάνι στα μαλλιά
τα παιδιά θα μεγαλώσουν θ’ αγαπούν την κοπελιά
κι όλα τότε θα `ν’ δικά μας ήλιος, ουρανός, χαρά

Ε ε σύντροφε ήλιε σε ρωτώ
το ποτήρι αν ξεχειλίσει τι θα γίνει τ’ αφεντικό

Ε ε μέρα μ᾿ ήλιο σαν κι αυτό
αλίμονο στ’ αφεντικό.

3 σχόλια:

Αγάθη Βαρσαμίδου είπε...

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, που κατά τ' αλλά τον εκτιμώ ως καλλιτέχνη, θέλησε να οικειοποιηθεί μέχρι και παραδοσιακή μελωδία, που χρόνια συνόδευε στις βουτιές τους για το μεροκάματο, τους σφουγγαράδες της Καλύμνου. Ο λόγος για το Ντιρλανταντά! Η μελωδία αυτή έγινε παραδοσιακό σκωπτικό τραγούδι που ακόμη τραγουδιέται στην Κάλυμνο την περίοδο της Αποκριάς.

Αγάθη Βαρσαμίδου είπε...

Το παραδοσιακό Ντίρλαντα:
https://www.youtube.com/watch?v=OO_sRZMZWiU&t=98s&ab_channel=GashaJamesDio

και του Διονύση:
https://www.youtube.com/watch?v=ZEAh9sM4TdY&ab_channel=%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%A4%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CE%B4%CE%B9

Kakos Lykos είπε...

Θενκς, Αγάθη. Την θυμάμαι την υπόθεση, ήμουν παιδάκι που είχε γίνει η φάση. Βέβαια νομίζω ότι το πρόβλημα ήταν ότι ένας Καλύμνιος ισχυριζότανε ότι δεν ήταν παραδοσιακό΄, όπως διατεινόταν ο Σαββόπουλος, αλλά ήταν δική του η μελωδία ή/και οι στίχοι και ήθελε ποσοστά.