Η αισθητική είναι η ηθική ... του παρελθόντος, μέρος 1ο: Η Α΄ Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Ρόδου σχολιάζει έργα της κυκλαδικής τέχνης

Η παράφραση της... ατάκας του Νίτσε περιγράφει με ακρίβεια αυτό που κάναμε με τα παιδιά της Α΄Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Ρόδου. 

   Με βάση την αντίληψη πως η Ιστορία είναι πολύ περισσότερα  από  ηρωικές μάχες και τιτάνιες προσωπικότητες  και  πως η τέχνη κάθε πολιτισμού είναι εξαιρετικά πολυλογού ως ιστορική πηγή για τον πολιτισμό που την "παρήγαγε",  κάτσαμε λιγάκι παραπάνω από το κλάσμα του δευτερολέπτου που προβλέπει το Αναλυτικό Πρόγραμμα στον κυκλαδικό και τον μινωικό πολιτισμό για να θαυμάσουμε τη... θέα.  Αφού είδαμε αρκετά δείγματα της μινωικής και της κυκλαδικής τέχνης  μαθητές και μαθήτριες της 'Α Λυκείου  διαλέγουν τον αγαπημένο τους δημιούργημα από την μια ή την άλλη τέχνη και με λίγα λόγια εξηγούν γιατί τους άρεσε.

  Στην παρούσα δημοσίευση  θα δούμε τα  σχόλια των μαθητών που τους άρεσαν έργα της κυκλαδικής τέχνης. Για την μινωική τέχνη θα ακολουθήσει άλλη δημοσίευση.

Γαβριέλα

Από τον κυκλαδικό πολιτισμό αυτό που μου αρέσει και μου κάνει εντύπωση είναι τα κυκλαδικά ειδώλια. Μου αρέσουν γιατί ήταν τα πρώτα δημιουργήματα στην τέχνη της γλυπτικής του κυκλαδικού πολιτισμού.Είναι πολύ ενδιαφέρον επίσης ότι  αποτελούν βασική πηγή γνώσης όχι μόνο για την τέχνη των ανθρώπων της εποχής εκείνης αλλά και για την κοινωνική πραγματικότητα στην οποία ζούσαν.

Έκτορας 

Μου αρέσουν περισσότερο τα χαρακτηριστικά ειδώλια της κυκλαδικής τέχνης. Το αγαπημένο μου είναι "Ο αυλητής". Γιατί είναι εκείνο που μοιάζει με αληθινό άνθρωπο, περισσότερο από τα άλλα  και  γιατί απεικονίζει  κάποιον που σχετίζεται με την μουσική την οποία αγαπάω. 

Καλλιόπη 

Τα έργα τέχνης τα οποία μου έκαναν εντύπωση ήταν οι τοιχογραφίες  και ιδιαίτερα οι μινωικές. Από αυτές ξεχωρίζουν για εμένα δυο:  η μινωική "Τοιχογραφία του γαλάζιου πουλιού" και   οι κυκλαδικές "Κροκοσυλλέκτριες". Μου άρεσαν πολύ αυτές οι δύο τοιχογραφίες, διότι τα χρώματα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ήταν έντονα και ποικίλαν, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να  κοσμούν τους χώρους στους οποίους βρισκόντουσαν. Το είδος τέχνης επίσης είναι το ίδιο , δεν υπάρχουν τοιχογραφίες που να διαφέρει το στυλ της τέχνης, λόγου χάρη το ένα να είναι μινιμαλιστικό και το άλλο ρεαλιστικό. Οι σκηνές από όλα τα έργα διαδραματίζονται σε τοπία της φύσης, στα οποία διακρίνονται είδη βλάστησης με πολύ έντονα και εντυπωσιακά χρώματα και επίσης παντού υπάρχουν πολλά είδη λουλουδιών, όπως τριαντάφυλλα, άγρια ρόδα, ίριδες και κρίνα, αλλά και δέντρα, κυρίως φοινικόδεντρα

Μάρτα

Μου άρεσε περισσότερο η κυκλαδική τέχνη λόγο του ότι τα έργα τους ήταν απλά φαινομενικά αλλά και ενδιαφέροντα ταυτόχρονα. Δεν μπορείς εύκολα να αναγνωρίσεις τι απεικόνιζε το κάθε έργο γιατί τότε δεν είχε εξελιχθεί τόσο η γλυπτική τέχνη εξέλιξη όσο στον Μυκηναϊκό Πολιτισμό. Πάντως, αυτή η απλότητα ήταν και το ωραίο κομμάτι της υπόθεσης. Τα έργα αυτά ήταν και είναι ξεχωριστά με τον τρόπο τους. Για αυτό μέχρι και σήμερα έχουν υψηλή αξία και φυλάσσονται σε αρχαιολογικά μουσεία οπού μπορεί κανείς να τα επισκεφτεί και να τα δει με άνεση.   Το αγαπημένο μου είναι ο  "Γλεντζές"

Ραφαήλ 

Τα  κυκλαδικά εδώλια  αποτελούν ένα από πρώτα δείγματα τέχνης στον ελλαδικό χώρο.  Εμένα το αγαπημένο μου αγαλματίδιο είναι αυτό.  Μου αρέσει η μορφή του και η ελευθερία στην έκφραση που φαίνεται να έχει. Τέλος, μου κάνει εντύπωση που διασώθηκε, όπως και τα υπόλοιπα άλλωστε, για 5000 περίπου χρόνια.

Μαρία Μ. 

Από όλα τα έργα της κυκλαδικής και της μινωικής τέχνης εμένα το αγαπημένο μου είναι η τοιχογραφία του ψαρά.  Το θέμα της τοιχογραφίας είναι ένας ψαράς με τα ψάρια του.  Μου αρέσει που ο ψαράς είναι η κεντρική φιγούρα του έργου και πως δεσπόζει σε αυτό και μου αρέσει πολύ γιατί το θέμα της τοιχογραφίας είναι αντλημένο από τη φύση και αποδίδει φυσιοκρατικά την ανθρώπινη μορφή.

Μαργένα 

Μου αρέσει αυτό το άγαλμα, γιατί αποτελεί ένα ύμνο στη γυναίκα. Απεικονίζει τα βασικά χαρακτηριστικά του γυναικείου σώματος και εξυμνεί την γυναικεία ομορφιά.  Μου αρέσει ο τρόπος με τον οποίο αποδίδει το γυναικείο σώμα  συμβολικά, με το τριγωνικό κεφάλι, τους ευρείς γωνιώδεις  ώμους και τα σχεδόν ευθύγραμμα πόδια.

Ειρήνη

Το αγαπημένο μου καλλιτέχνημα είναι ένα τηγανόσχημο σκεύος με εγχάρακτη παράσταση πλοίου, ένα χαρακτηριστικό εύρημα των κυκλαδικών τάφων.  Μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον γιατί δείχνει την μεγάλη ανάπτυξη και την τη σημασία της ναυσιπλοΐας στα χρόνια εκείνα.  Η παράσταση του πλοίου απεικονίζει ένα πρωτοκυκλαδικό πλοίο με υψηλή πλώρη και κουπιά, χωρίς πανιά.  Μου κάνει εντύπωση ακόμα η ακρίβεια με την οποία είναι σκαλισμένες  οι λεπτομέρειες της παράστασης, που κάνει την εικόνα να φαίνεται σχεδόν τρισδιάστατη, πράγμα που δεν περίμενα να συμβαίνει σε ένα έργο τόσο παλιάς εποχής.

Αγγελική

"Ο αρπιστής" είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα μαρμάρινα εδώλια της κυκλαδικής τέχνης.  Η φιγούρα κάθεται σε ένα είδος θρόνου με ψηλή ίση πλάτη και απεικονίζεται τη στιγμή που παίζει ο αρπιστής με την άρπα. Στο πρόσωπο κυριαρχεί η μύτη. Το πηγούνι είναι καμπυλωτό και το κεφάλι είναι στραμμένο προς τα πίσω, δείχνοντας πως ο αρπιστής απολαμβάνει την τέχνη. Λεπτομέρειες υπάρχουν μόνο στα πόδια, τα πέντε δάχτυλα.  Επέλεξα το παραπάνω εδώλιο γιατί μου αρέσει η μουσική και μου αρέσει το γεγονός πως το εδώλιο δείχνει πως και οι αρχαίοι είχαν αναπτύξει από τόσο παλιά τις τέχνες, όπως η γλυπτική και η μουσική. Και επίσης θεωρούσαν σημαντικό να απεικονίσουν στην τέχνη τους πέρα από τον ίδιο τον άνθρωπο, τα κατορθώματά του και τις καθημερινές ασχολίες του.

Δημήτρης

Εμένα μου αρέσει η τοιχογραφία του  κυκλαδικού  πολιτισμού στην οποία  απεικονίζονται δυο πυγμάχοι και ονομάζεται έτσι ακριβώς.  Μου άρεσε και γενικώς  μου κίνησε το ενδιαφέρον διότι στις παλιές εποχές νόμιζα πως οι τοιχογραφίες ήταν μονότονες και χωρίς πολλά χρώματα. Αντίθετα όμως ο κυκλαδικός αλλά και ο μινωικός πολιτισμός έβαζε χρώματα  κάνοντας τον θεατή να καταλάβει καλύτερα τι προσπαθεί να απεικονίσει ο καλλιτέχνης.  Επίσης, νόμιζα ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν ειδικά εργαλεία για τη ζωγράφική, άρα αυτό δείχνει ότι  ήταν προηγμένος λαός. Κι αυτό δεν είναι το μόνο πράγμα που το δείχνει. Είπα πριν πως απεικονίζονται δυο πυγμάχοι, πράγμα που δείχνει πως γνώριζαν την πυγμαχία αλλά και ότι στις στις  τοιχογραφίες απεικονίζεται παραστάσεις από την καθημερινή ζωή, όπως δείχνει η παράσταση με τον ψαρά.

Άρης

Μεγάλη εντύπωση μου έκανε η εικόνα με τον μαρμάρινο αυλητή γιατί το συγκεκριμένο έργο θα μπορούσε πολύ εύκολα να αντικαταστήσει ένα μοντέρνο έργο. Πιστεύω πως για την εποχή τους ήταν πρωτοποριακό όπως συμβαίνει και με άλλα κυκλαδικά έργα. Κάτι άλλο που πρέπει να σημειώσω είναι πως εκείνη την εποχή τα εργαλεία ήταν απλά και τα μέσα περιορισμένα και παρόλα αυτά φτιάχτηκαν τα συγκεκριμένα έργα που είναι υψηλής δυσκολίας στην κατασκευή τόσο που ακόμα και μοντέρνοι γλύπτες με προηγμένα μηχανήματα θα δυσκολευόταν να φτιάξουν κάτι παρόμοιο.

Μαρία Ν. 

Αυτό είναι το έργο τέχνης που μου κίνησε την περιέργεια και μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση. Το ύφος του αγάλματος με προβληματίζει και με βάζει σε σκέψεις, Για ποιο λόγο να έχει αυτό το ύφος; Τι γινόταν εκείνη την εποχή;  Μου άρεσε που πάνω στο άγαλμα χρησιμοποιούνται κάποια γεωμετρικά σχέδια για να απεικονίσουν κάποια στοιχεία. Βέβαια, γενικά σε εκείνη τη περίοδο όλα τα αγαλματάκια έχουν παρόμοιο ύφος και χαρακτηριστικά.


Ε, μια και  πάντα βάζω μουσικούλα και - ηθελημένα ή αθέλητα, δεν έχει σημασία- η κυκλαδική τέχνη, τα εδώλια βασικά, είναι μια πρώτη εκδοχή του μινιμαλισμού, σας αποχαιρετώ με ένα κομμάτι μινιμαλιστικής μουσικής.

Άλλες αναρτήσεις του ιστολογίου για τους Κυκλαδίτες και τους Μινωίτες
1) http://afterschoolbar.blogspot.com/2016/10/blog-post_9.html
2) http://afterschoolbar.blogspot.com/2010/09/blog-post_27.html
3) http://afterschoolbar.blogspot.com/2010/10/blog-post_08.html
4) http://afterschoolbar.blogspot.com/2010/10/blog-post_12.html