Τα μιρούνια, οι Sigur Ros, η Φιλοσοφία, το "ΒΑΟ ΔΑΟ ΓΑΟ" του Λαπαθιώτη, το Ε1 του Μουσικού Σχολείου Ρόδου κι ο Παύλος ο Γκογκέν ( συν μία έκπληξη)

   Τι κοινό έχουν όλα αυτά εύλογα θα αναρωτιόταν κάποιος, έτσι δεν είναι; Απλό είναι...

   Οι φιλόσοφοι  από πολύ παλιά προβληματίστηκαν για το είδος της  σχέσης που υπάρχει μεταξύ της λέξης και του νοήματος, και κατ' επέκτασιν μεταξύ γλώσσας και σκέψης. Οι λογοτέχνες ωστόσο δεν έχουν τέτοια προβλήματα, καθώς  αντιλήφθηκαν ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη ρευστότητα της γλώσσας για να μιλήσουν για την ρευστότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. 

   Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το προδρομικό του κινήματος του Λετρισμού σονέτο του Λαπαθιώτη με τίτλο "ΒΑΟ ΓΑΟ ΔΑΟ".  Το ποίημα αποδομεί πλήρως την παραδοσιακή ποίηση παρά το γεγονός ότι είναι  σονέτο, δηλαδή ένα πολύ  αυστηρό ως προς την τεχνοτροπία,  ποιητικό είδος με μια πολύ απλή σύμβαση: Είναι γραμμένο με λέξεις που δημιούργησε ο ποιητής, γεγονός που τις καθιστά ταυτόχρονα άσημες, εφόσον προφανώς δεν σημαίνουν τίποτα, και πολύσημες, καθώς ο καθένας είναι ελεύθερος να τις ερμηνεύσει  όπως θέλει αυτός και συνεπώς να  τους δώσει δικό του περιεχόμενο, δίνοντας κατ επέκταση και το δικό του νόημα στο ποίημα.

   Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύτηκαν  μαθητές και μαθήτριες του Ε1, στα πλαίσια της σχετικής με τη γλώσσα ενότητας της Φιλοσοφίας κι ερμήνευσαν το ποίημα του Λαπαθιώτη. (Για πρώτη φορά νομίζω ever).   Ε!  σε μια τέτοια ανάρτηση ταιριαστή μουσική υπόκρουση είναι αυτονόητο πως αποτελεί το ισλανδικό συγκρότημα που έγραψε τα τραγούδια του άλμπουμ του "()"  σε γλώσσα δικής του επινόησης. Όσο για τον Πολ Γκογκέν.... Το λήμμα της Wikipedia  για το "ΒΑΟ ΔΑΟ ΓΑΟ" παραπέμπει στο πίνακά του του 1897 " D'où Venons Nous / Que Sommes Nous / Où Allons Nous" (= "Από πού ερχόμαστε;/Τι είμαστε;/Πού πάμε;"), συχνά πυκνά στις αναρτήσεις μου βάζω κανένα πίνακα ζωγραφικής,  σε αυτήν ανάρτηση ας είναι ο δικός του...

Κάτω αριστερή γωνία: το παράξενο λευκό πουλί που αρπάζει στα νύχια του μια σαύρα δηλώνει το

 ανώφελο και τη ματαιότητα των λέξεων

      Για τα μιρούνια και την έκπληξη θα τα πούμε μετά.  Για την ώρα ας δούμε  τις ερμηνείες των παιδιών στο σονέτο του Λαπαθιώτη, ξεκινώντας, τιμής ένεκεν,  με την Ευηάννα, η οποία έγραψε ένα δικό της σονέτο ακολουθώντας το υπόδειγμα του Λαπαθιώτη και το ερμήνευσε.... (Του χρόνου άμα ξανακάνω Φιλοσοφία θα δώσω το δικό σου ποίημα για ερμηνεία, Ευηάννα... )

Ευηάννα

Οι τέσσερις εποχές

Ερχόνοντας στονί οζόμυστο ορόνιο

Παρίμονε καμίνι πάγκαλο ολόνια

Χαλήμοντας πιμώνε ζάστο παμόνιο

Αξόντας φόρενον πίγμο καρδόνια

Κι όθελα κρονάκι χάμινο πάνιο

μέτι κομάζι φανάκι αριό φαλόνα

Θαμίνοντας πόμενι κάζεστο θιλάνιο

χαζόνιο θύεθλον πιμώνιζα τελόνα

Θα παρατόνε ματάμιο τονένα μαντίνι

πυμελίνα φαρίνονε πολένα φάτιο παρανεί

καφίνολι παρότινα μελάνικα κότια καρίνι

Τελίνονα φαντίκα ομιλά παράμι

Νοτάμιο παάτιο φαζίνο ματάλη

Θαζαντόνι παρσαζι φινότικο χαταλεί.

   Αυτό το ποίημα μιλάει ανάμιχτα για την μουσική και τις εποχές. Όταν, λοιπόν, πλησιάζει το καλοκαίρι ακούγεται το ευχάριστο, ενώ όταν πλησιάζει ο χειμώνας ακούγεται η θλίψη. Αρχικά, στους τέσσερις πρώτους στίχους αναφέρεται στον ζεστό αέρα του καλοκαιριού που ανεμίζει ασταμάτητα. Εμπλουτίζεται και από τον ήχο μιας υπέροχης μελωδίας που ανάμεσα στο άνεμο.. Παρακάτω μιλάει για την εξέλιξη της μουσικής καθώς εξαφανίζεται το καλοκαίρι και πλησιάζει το φθινόπωρο η εποχή και ο ήχος είναι ο τελείως διαφορετικά   θέματα που όμως μπορούν να μπερδευτούν. Επιπλέον, δεν παραλείπει να αναφέρει τνη επόμενη εξαφάνιση μιας εποχής, δηλαδή τη μετατροπή του φθινοπώρου στον χειμώνα. Μιλάει αργά για την εξέλιξη αυτή, καθώς αλλάζει η μουσική, φθάνοντας στη λύπη. Εν τέλει, όταν πια έχει έρθει ο χειμώνας, φτάνει μετά στο τέλος του και ξαναρχίζει μετά η άνθιση των λουλουδιών. Έτσι είναι και η μουσική, σε πιο γρήγορες κινήσεις. Όπως είναι η στροφή των εποχών που δεν τελειώνει, έτσι είναι και η μουσική που μας αλλάζει τα συναισθήματα.

Κατερίνα Αττ.

Η πρώτη στροφή του σονέτου αυτού του ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, με βάση τη δική μου φαντασία, έχει ως περιεχόμενο ένα μικρό χωριουδάκι όπου ένας βοσκός δούλευε στο χωράφι του.Δίπλα στο χωριό υπήρχε μια εκκλησία όπου κάθε Κυριακή μαζεύονταν να κοινωνήσους,

   Στην δεύτερη στροφή, ο βοσκός, μιας και πλησίαζαν τα γενέθλιά του, αποφάσισε να  σφάξει ένα αρνί και να καλέσει τους συγχωριανούς του για να γιορτάσουν μαζί του. Αφού διάλεξε ένα καλά θρεμμένο πρόβατο, έβγαλε το μαχαίρι που πάντα είχε μαζί του γιατί τον εξυπηρετούσε σε διάφορες δουλειές που είχε και το έσφαξε. Στη συνέχεια το μετέφερε στο χωριό του, του έβγαλε το δέρμα του, το οποίο θα το αξιοποιούσε όταν χρειαζόταν, και το έπλυνε.

  Στην τρίτη στροφή, περιγράφεται πώς, όταν ήρθε η ώρα να το ψήσει, το περιποιήθηκε με διάφορα μυρωδικά και λαχανικά και το σιγόψησε στον ξυλόφουρνο.

   Στην τέταρτη στροφή, τέλος, όλοι ήρθαν και έκατσαν γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι. Η βραδιά συμπληρώθηκε με χορό και μουσική και όλοι ήταν εύθυμοι και τον ευγνωμονούσαν για κείνο το δείπνο.

 Γενικά, το ποίημά κατά τη γνώμη μου περνάει ένα αίσθημα χαράς και γιορτής αλλά δίνει και το μήνυμα ότι δεν χρειάζονται λεφτά για να προσφέρει κάποιος χαρά σε όλους.

Κατερίνα Αν.

Το ερωτικό αυτό ποίημα του Ναπολέοντος Λαπαθιώτη καταφέρνει να μας αποδείξει ότι ο έρωτας υπάρχει ακόμα. Ο Ορέστης και η Θάλεια προσπαθούν να περάσουν κάθε εμπόδιο για να μπορέσουν να είναι μαζί. Από την μια,ο πόλεμος  που ξεσπάει κι από την άλλη, το μωρό που περιμένουν να έρθει στον κόσμο τρομάζουν τα δυο νέα παιδιά.  Το ποίημα τελειώνει με μια όμορφη φράση του Ορέστη πριν φύγει στον πόλεμο: "Θα ξαναγυρίσω, ουρανέ μου,  και να θυμάσαι πόσο σ΄αγαπώ!"

Σταμάτης

Το "ΒΑΟ ΔΑΟ ΓΑΟ" είναι ένα ποίημα του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη το οποίο δεν βγάζει ένα κατανοητό νόημα, αλλά μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη φαντασία μας ερμηνεύοντάς το και να το καταλάβουμε  βλέποντας το όπως εμείς θέλουμε.

   Σύμφωνα με τις δικές μου σκέψεις μπορώ να το σχολιάσω με την εξής ερμηνεία:

    Στους τέσσερις πρώτου στίχους μιλάει για έναν φτωχό βοσκό ο οποίος είχε ως μόνη συντροφιά ένα μικρό βόδι, το οποίο το αγαπούσε τόσο πολύ που μοιραζόταν μαζί του ακόμα και το ίδιο του το φαγητό, για να ζήσει.

    Στο δεύτερο τετράστιχο αναφέρεται ότι είχαν τελειώσει όλα τους τα εφόδια και πέρασαν όλη τη βδομάδα τρώγοντας μόνο μια φρατζόλα ψωμί, με αποτέλεσμα ο βοσκός να αναγκαστεί να σφάξει κάτι κοτόπουλα που είχε στη φάρμα για να ζήσει μέχρι τον επόμενο μήνα μαζί με το βόδι του.

   Στους τελευταίους στίχους αναφέρεται ότι το βόδι του τελικά δεν άντεξε. Θάβοντας το κάτω από τον όμορφο, γαλάζιο ουρανό, ο βοσκός σκεφτόταν ότι τελικά δεν θα άντεχε άλλο χωρίς αυτό κι έτσι το ξέθαψε και το έφαγε.

Βύρωνας

Το  "ΒΑΟ ΓΑΟ ΔΑΟ"!  Πρόκειται για ένα ιδιοφυές ποίημα του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη το οποίο έχει την δυνατότητα να ερμηνευτεί με χιλιάδες τρόπους ανάλογα με το πως αισθανόμαστε, τι σκεφτόμαστε και γενικά τι θέλουμε να λέει το ποίημα ενώ το διαβάζουμε. Έχοντας αυτό στο νουμ η ερμηνεία που θα του έκανα είναι η εξής:

   Στο πρώτο τετράστιχο μιλάει για μια κωμικοτραγική φιγούρα βασανισμένη απ'  τη ζωή και λέει : "Ζώντας το βράδυ σαν αλήτης, κι έπειτα στον Κορυδαλλό, ξεκίνησα για τον λαβύρινθο με λίγα γένια στο λαιμό". 'Έπειτα συνεχίσει ο ίδιος και λέει: "Και βρίσκοντας ένα λιμάνι που ήταν το κρύο το νερό, σινιάλο έκανα σε μια βάρκα να με πάρει και να με πάει σε ένα μέρος ερημικό". Πρόκειται, λοιπόν, για ένα φυλακισμένο ο οποίος αποφάσισε να το σκάσει και να πάει σε ένα ερημικό μέρος.

 Συνεχίζει "Σουβέρ μου βάλαν σε τσουρέκια  στα ξένα που δεν με γνώριζαν και κι όσο μπορούσα έφαγα". Στο τέλος αναφέρει "Και κοιτώντας την αυγή με ένα όπλο που είχα απάνω, σκότωσα τον καπετάνιο".

  Η συγκεκριμένη ερμηνεία αφορά την κωμικοτραγική ιστορία ενός φυλακισμένου ο οποίος προσπάθησε να δραπετεύσει από την φυλακή, αλλά το βρώμικο παρελθόν του δεν τον άφησε κι έτσι υπέπεσε ξανά στο αμάρτημα του φόνου.  Βασικός στόχος του ποιήματος είναι ωστόσο, να δείξει πόσο διαφέρει ο ένας από τον άλλο καθώς και πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η ψυχολογία ενός ατόμου στον τρόπο που σκέφτεται και αντιλαμβάνεται τα πράγματα γύρω του.

Ειρήνη

Το ποίημα μιλάει για ένα παιδί το οποίο ξεκίνησε  ένα ταξίδι για να εκπληρώσει το όνειρό του, να βρει το μεγαλύτερο θησαυρό του κόσμου και να γίνει ο βασιλιάς των πειρατών. Στη διάρκεια του ταξιδιού του βρίσκει πολλούς και δυνατούς συντρόφους. Τον Ρονόα Ζόρο, ο οποίος είναι ένας πρώην κυνηγός πειρατών, ένας ξιφομάχος που χρησιμοποιεί την τεχνική των τριών σπαθιών. Τη Νάμι, μια κλέφτρα με καταπληκτικές ικανότητες στην πλοήγηση. Τον Ούσοπ, έναν ψεύτη σκοπευτή. Τον Σάντζι, έναν ερωτιάρη μάγειρα με φοβερή δύναμη στα πόδια. Τον Τούπερ, έναν τάρανδο που έφαγε τον χυμό του φρούτου χόμο κι έγινε άνθρωπος με την ιδιότητα του γιατρού. Την Ρόμπιν, μια αρχαιολόγο που χαρακτηρίστηκε ως δαίμονας στα 8 της έτη. Και τον Φράνκι, ένα ρομπότ με φοβερές ικανότητες στην ναυπηγία. Μαζί περνάνε πολλές περιπέτειες με γέλιο. λύπη και άλλα.

Νεκταρία

Το ποίημα του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη "ΒΑΟ ΓΑΟ ΔΑΟ" δημοσιεύτηκε το 1938 κι έχει τη δυνατότητα να ερμηνευθεί ανάλογα με την ψυχολογία του αναγνώστη. Οπότε, διαβάζοντας το ποίημα, η δική μου ανάλυση θα είναι η παρακάτω.  Κατά τη γνώμη μου το ποίημα αναφέρεται σε έναν βοσκό. Στην πρώτη στροφή ο βοσκός ζητάει ανάποδο σακάκι και επιβιώνοντας ερμητικά, ντουμάνισε με το τσιγάρο του με λιβάνι και ρουφώντας το έγδερνε το άτσαλο  παλιό του γένι. Στη συνέχεια, λέει πώς έκοψε το ανένδοτο λιβάνι που του γαργαλούσε το πόδι, τρώγοντας ραβανί, ενώ έβλεπε ένα φάρο δαρμένικο και παλιό. Ανείπωτα φτηνά σουβλάκια μες τα στενά μοσχοβολούν και στο βάρος απ' τα κουφέτα άλλη μοίρα δεν θα βρουν. Τέλος, η λάμπα πάνω στην κορφή έσβησε το δειλινό σαν άφιλο τουφέκι που εξερράγη. Αυτή ήταν η δική μου εκδοχή του ποιήματος.

Ευαγγελία

Δίνοντας από μια βίδα κατσαβίδι και αποτυπώνοντας τον έρωτα και τα πουκάμισα του βίου του, λέρωσα με το σάνδαλο τη γαζέλα του θείου. Και βλέποντας ένα απίστευτο λιβάδι, που ρόδια είχε στο γιαλό , συμμάζεψα το άσπρο  μου ραβδί σε ένα σπάγκο δεμένο στο ρυάκι. Σου έφερα στα αλώνια σουβλάκια, μες τα λάδια που δεν έφευγαν και γούρλωναν τα μάτια και κόκκινα έγιναν. Και λαμπάδα άνοιξα στην όχθη, κούμπωσα το βελούδινο μπουφάν, σαν άσπρο τσαντάκι που κουνάει....

(Μου τελειώσανε οι Sigur Ros κι έπρεπε να κάνω τα κουμάντα μου με ό,τι έχω... )

άσχετο, ιδέα : Μίλα  μου για μήλα

Αυτές, λοιπόν,  ήταν οι εργασίες των παιδιών...

Ξέχασα κάτι;

Α,, ναι τα μιρούνια!

    Τα "μιρούνια" είναι ανύπαρκτη λέξη πλασμένη από την δίχρονη κόρη μου στα πλαίσια του φανταστικού παιχνιδιού της.  Κανείς δεν ξέρει το νόημα της  και ποια είναι τα μιρούνια, ακόμα και η ίδια καμιά φορά ρωτάει "τι είναι τα μιρούνια". Μερικές φορές είναι τετράγωνα, άλλες φορές είναι κύκλοι, συνήθως είναι πράσινα και ξέρω σίγουρα ότι τουλάχιστον τέσσερα χωράνε στη χούφτα της.  Αν τη ρωτήσεις πού είναι τα μιρούνια,  συνήθως θα σου δείξει μπροστά στην πόρτα του σπιτιού σχολιάζοντας "εκεί έχει πολλά μιρούνια". Ανύπαρκτη λέξη είπα πιο πάνω, ωστόσο αυτό δεν είναι ακριβές πια. Στο κάτω κάτω η λέξη  έχει πια ορισμό (Μιρούνι: Δημιούργημα της φαντασίας της δίχρονης κόρη του μπλόγκερ Κακού Λύκου, παίρνει διάφορα σχήματα και χρώματα κι έχει διάφορα μεγέθη. Φύεται συνήθως μπροστά  στην πόρτα του σπιτιού τους) και σε λίγες ώρες θα γκουγκλίζεται  κιόλας...

Δείτε μπροστά στην πόρτα. Φαίνονται ξεκάθαρα  μιρούνια διαφόρων σχημάτων,χρωμάτων και μεγεθών μεταξύ του Λυκούργου (ο χνουδωτός... κρυοκόφτης) και του χαλιού. Ένα σκαρφαλώνει στον τοίχο.

    Η εκπληξούλα είναι ότι μια και φτάσατε μέχρι εδώ, ας σας κεράσουμε ένα κι ένα κρασάκι. Κι όχι ό,τι κι ό,τι. "Το κρασάκι του Τσου" (Και συνάφεια με το θέμα έχει,, και μας έκανε οικείο τον όρο "viral",  και είναι πρόδρομος- προπάτορας των σημερινών memes...)

Υ.Γ. :  Την φράση πιο πάνω "άσχετο, ιδέα : Μίλα  μου για μήλα" δεν την ξέχασα, την "ξέχασα" κι  αναλογιστείτε ότι θα μπορούσα να γράψω αυτό το κείμενο στη γλώσσα των ξωτικών ή σε εσπεράντο,  ας πούμε.

Μεταγενέστερο σχόλιο

Να σας πω, ρε παιδιά. Σοβαρά τώρα. Είναι δυνατόν να είμαι ο πρώτος που σκέφτηκε αυτό;