Στην Ανδρομέδα και την Γη: Το Σούπερνόβα 1987Α, μιας άλλης προσωπικής πρωτοχρονιάς

  Συνεχίζοντας να παίζουμε  με μια εφαρμογούλα στην οποία γράφεις την ημέρα γενεθλίων σου και σου δείχνει μια αστρονομική φωτογραφία που τράβηξε εκείνη την ημέρα το Χαμπλ, ας δούμε τι έδειξε για την σημερινή μας προσωπική πρωτοχρονιά ...

Από το Χαμπλ 

 Σήμερα θα ασχοληθούμε με τον Υπερκαινοφανή 1987Α. Σουπέρνόβα θα τον λέω από δω και πέρα γιατί είναι ένας δόκιμος όρος με τον οποίο εγώ είμαι περισσότερος εξοικειωμένος.  Απέχει από τη Γη 168.000 έτη φωτός και τοποθετείται στον μερικά εμφανή στην Ελλάδα αστερισμό της Δορκάδας, πιο συγκεκριμένα μέσα στον γαλαξία Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, κοντά στο Νεφέλωμα της Ταραντούλας. Παρατηρήθηκε από τους αστρονόμους τον Φλεβάρη του 1987, ήταν το πρώτο της χρονιάς,  εξ ου και το όνομά του.  Έφτασε στη μέγιστη λαμπρότητα του τον Μάιο της ίδιας χρονιάς, όντας πιο λαμπρό ακόμα και από τον α΄ αστέρα του αστερισμού στον οποίο εντοπίζεται. 

  Υπήρξε η πρώτη έκρηξη σουπερνόβα την οποία οι αστρονόμοι κατάφεραν να καταγράψουν σε όλες της τις λεπτομέρειες και τους βοήθησε να κατανοήσουν τη διαδικασία του φαινομένου αυτού.  Ήταν επίσης η πιο κοντινή στα μέρη μας έκρηξη σουπερνόβα, μετά από εκείνη που παρατηρήθηκε το 1604, και η πιο πρόσφατη στην Τοπική Ομάδα στην οποία ανήκει ο γαλαξίας μας. Επιπλέον, ήταν η πρώτη έκρηξη σουπερνόβα στην οποία οι αστρονόμοι κατάφεραν να εντοπίσουν τον προγεννήτορα αστέρα, το αστέρι δηλαδή που έκανε μπαμ και την προκάλεσε. Ο Sanduleak -69 202 ήταν κυανός υπεργίγαντας.  Ανακαλύφθηκε το 1970 από τον Ρουμανοαμερικανό αστρονόμο Sanduleak  και δεν είχε μελετηθεί ποτέ εκτενώς, ούτε θα μελετηθεί γιατί ήταν εκείνος που εξερράγη και προκάλεσε το σουπερνόβα για το οποίο μιλάμε. Μετά την κλιμάκωση της έκρηξης συγκρίνοντας τωρινές φωτογραφίες με φωτογραφίες αρχείου παρατήρησαν ότι ο  Sanduleak -69 202  δεν υπήρχε πια και στη θέση του είχαν μείνει τα απομεινάρια του Σουπερνόβα 1987Α. Το γεγονός αυτός ήρθε σε σύγκρουση με τις τότες αντιλήψεις για την ακολουθία της ζωής των άστρων και ώθησε την επιστήμη της αστρονομίας πιο κοντά προς την αλήθεια, καθώς οδήγησε σε περαιτέρω έρευνα και τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν έκαναν σαφές ότι είναι πιθανό ορισμένα  σουπερνόβα να προέρχονται από κυανούς υπεργίγαντες. 

   Τα απομεινάρια του Σουπερνόβα 1987Α πάντως συνέχισαν να ταλαιπωρούν τους επιστήμονες.  Φαίνεται ότι ανήκει στην κατηγορία εκρήξεων που οφείλονται στην κατάρρευση του πυρήνα του προγονικού άστρου. Στις περιπτώσεις αυτές δημιουργείται ένας αστέρας νετρονίου , ειδικά άμα μιλάμε για ένα μεγάλο άστρο όπως  ο πρόγονος του δικού μας σουπερνόβα. Τα νετρίνα που παρατηρήθηκαν υποδεικνύουν ότι όντως δημιουργήθηκε ένα τέτοιο αντικείμενο και οι αστρονόμοι έψαξαν να  εντοπίσουν τον πυρήνα του άστρου που κατάρρευσε. . Στα πλαίσια της αναζήτητης αυτής το Χαμπλ περνούσε και φωτογράφιζε συχνά την περιοχή, εξ ου και η φωτογραφία που έγινε αιτία για την παρούσα ανάρτηση.  

2011, και το Χαμπλ, φωτογραφίζει ξανά τα υπολείμματα του Σουπερνόβα 1987Α

   Η αναζήτηση αυτή δεν έχει δώσει ακόμα καρπούς. Για αυτό προτάθηκαν διάφορες αιτίες. Μια από αυτές αποδίδει το γεγονός στην σκόνη που δεν επιτρέπει να παρατηρηθεί το άστρο νετρονίου. Μια άλλη θεωρεί ότι σχηματίστηκε ένα πάλσαρ το οποίο δεν μπορεί να εντοπιστεί είτε γιατί το μαγνητικό του πεδίο είναι πολύ μικρό είτε γιατί... είναι πολύ μεγάλο. Μια τρίτη θεωρία υποστηρίζει ότι μεγάλες ποσότητες υλικού έπεσαν πάνω στο αστέρι νετρονίου που σχηματίστηκε και το οδήγησαν σε περαιτέρω κατάρρευση, οπότε έγινε μαύρη τρύπα πολύ αμυδρή για να να ανιχνευθεί. Και μια ακόμα θεωρία  υποστηρίζει ότι ο πυρήνας του άστρου καταρρέοντας έγινε κουάρκ. Το 2024, πάντως, χρησιμοποιώντας φωτογραφίες του Τζέιμς Γουέμπ οι επιστήμονες βρήκαν  ενδείξεις που αποδεικνύουν πιθανότατα την ύπαρξη του αστέρα νετρονιού που αναζητείται τόσον καιρό. 

Κι από το Τζέιμς Γουέμπ 

Α, υπάρχει ένα τραγούδι μιας ψυχεδελικής μπάντας από τον Αμερικανικό Νότο που δεν θυμάμαι πώς τη λένε, η οποία έχει γράψει ένα τραγούδι που λέγεται "I am exploding like a supernova", το οποίο θα ταίριαζε στην περίσταση, αλλά δεν το βρήκα. Για αυτό, το μουσικό μας σουπερνόβα θα έχει σαμπάνια...