Σε προηγούμενη ανάρτηση αναφερθήκαμε σε ουράνια σώματα του ηλιακού μας συστήματος που θεωρήθηκαν κάποια στιγμή πλανήτες και μετά αποπλανητοποιηθήκανε. Τουλάχιστον, όμως, υπήρξανε. Όχι πλανήτες. Γενικά, υπήρξανε κι υπάρχουνε ακόμα. Γιατί σήμερά θα μιλήσουν για κείνα τα υποτιθέμενα σώματα που κατά την διάρκεια της Ιστορίας οι επιστήμονες είκασαν κατά καιρούς ότι ήταν πλανήτες. Μόνο που οι πλανήτης αυτοί είτε δεν υπήρχαν είτε η ύπαρξή τους δεν έχει αποδειχθεί.
Ποιοι είναι αυτοί;
Ας τους πάρουμε με τη σειρά, ξεκινώντας από τον πιο κοντινό στον Ήλιο. Οι επιστήμονες τον 19ο αιώνα υπέθεσαν, λόγω κάποιων ιδιομορφιών στην τροχιά του Ερμή, την ύπαρξη ενός πλανήτη ανάμεσα στον
Ερμή και τον Ήλιο. Ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε Ήφαιστος/ Βουλκάνους. Όμως παρόλες τις προσπάθειες τους να τον εντοπίσουν δεν τα κατάφεραν ποτέ. Λογικό γιατί ο Ήφαιστος δεν υπάρχει. Οι ιδιομορφίες που γεννήσαν την υποψία αυτήν εξηγήθηκαν με την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν και το μόνο που έμεινε να θυμίζει την υπόθεση για τον πλανήτη αυτόν είναι το όνομα των διαστημικών βράχων που έχει υποτεθεί ότι υπάρχουν ανάμεσα στον Ερμή και τον Ήλιο και ονομάστηκαν "βουλκανοειδείς", από την λατινική ονομασία του Ηφαίστου, Βουλκάνους ή Βούλκαν. Ο Βούλκαν, πάντως, από τον οποίο κατάγεται ο Μίστερ Σποκ, ο ήρωας του Σταρ Τρεκ, δεν έχει καμία άλλη σχέση με τον υποτιθέμενο δικό μας, πέρα από το γεγονός ότι κι αυτός είναι υποθετικός, μιας και είναι μέρος μιας ιστορίας επιστημονικής φαντασίας. Και βέβαια υποτίθεται ότι περιστρέφεται γύρω από τον 30 του Ηριδανού. Άρα, όχι τον Ήλιο.
 |
| Ακόμα δεν τον είδαμε... Ήφαιστο τονε βγάλαμε |
Ο πρώτος χρονολογικά υποθετικός πλανήτης, για να γυρίσουμε στο κύριο θέμα της ανάρτησης, ανάγεται στην αρχαιότητα και τους πυθαγόρειους φιλόσοφους, κυρίως τον Φιλόλαο. Αυτός εισήγαγε ένα μοντέλο οργάνωσης του κόσμου σύμφωνα με το οποίο ο Ήλιος, η Σελήνη, η Γη, η Αφροδίτη, ο Ερμής, ο Άρης, ο Δίας και ο Κρόνος καθώς και η υποτιθέμενη σφαίρα των απλανών αστέρων (που κατά τον Φιλόλαο ήταν ο... Όλυμπος) γύριζαν γύρω από ένα ένα κεντρικό σημείο το οποίο ονόμαζε Εστία του Σύμπαντος ή Κεντρικό Πυρ. Έτσι στον ουρανό υπήρχαν εννιά ουράνιες κινήσεις. Αλλά επειδή οι πυθαγόρειοι ήταν ως γνωστόν αριθμολάγνοι και το δέκα θεωρούνταν ιερός αριθμός ως άθροισμα των τεσσάρων πρώτων αριθμών, θεώρησε ο Φιλόλαος ότι πρέπει να υπάρχει ακόμα ένας πλανήτης, ώστε να είναι οι κινήσεις δέκα. Ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε Αντίχθων. Ο Αντίχθονας ήταν υποτίθεται μια αντί- Γη φτιαγμένη από τα ίδια υλικά με τη δική μας, ώστε να υπάρχει ισορροπία. Και βρισκόταν, υποτίθεται πάλι, στο αντίθετο σημείο από τη Γη και για αυτό δεν μπορούσαμε να τον δούμε. Η θεωρία αυτή γρήγορα απορρίφθηκε πάντως και ήδη στην αρχαιότητα χρησιμοποιούταν η λέξη "αντίχθων" με την σημασία που χρησιμοποιούμε εμείς σήμερα την λέξη "αντίποδας", του νοτίου ημισφαιρίου δηλαδή. Κατά τα άλλα, με τον Αντίχθονα ασχολήθηκε μόνο ο Ιάνης Ξενάκης.
Η ιδέα πάντως της Counter Earth, με αυτό το όνομα έκανε διεθνή καριέρα ο Αντίχθων, άσκησε μεγάλη γοητεία στον δυτικό πολιτισμό και σχετίστηκε και με την μυθολογία των ΑΤΙΑ.
Ο Αντίχθονας και ο Ήφαιστος μπορεί να μην υπήρξαν, η Θεία όμως ενδέχεται να υπήρξε. Σύμφωνα με
μια θεωρία για τη δημιουργία της Σελήνης, στα πρώτα στάδια του ηλιακού συστήματος υπήρχε ένας πλανήτης, η Θεία, η οποία είχε το μέγεθος του Άρη. Είχε δε τα φόντα να γίνει κανονικός πλανήτης αλλά δεν πρόλαβε! Γιατί κάποια στιγμή συγκρούστηκε με την νεαρή Γη. Η σύγκρουση δε ήταν τόσο ισχυρή που τα δυο ουράνια σώματα ενώθηκαν, ενώ τα θραύσματά τους δημιούργησαν υπό την επίδραση της βαρύτητας τη Σελήνη.
Πάμε τώρα στον λεγόμενο και υποτιθέμενο "5ο πλανήτη του ηλιακούς συστήματος". Εδώ η ιστορία διακλαδίζεται. Πέμπτος πλανήτης του ηλιακού συστήματος κανονικά είναι ο Δίας, ωστόσο κατά καιρούς προτάθηκε, εικάστηκε ή υποτέθηκε η ύπαρξη ενός ακόμα πλανήτη ανάμεσα στον Άρη και τον Δία. Μια εποχή μάλιστα όντως υπήρχε, όχι μόνο πέμπτος αλλά και εκτός και έβδομος και όγδοος και δέκατος πέμπτος. Και για να είμαι ειλικρινής υπάρχουν ακόμα και σήμερα, αλλά πια δεν θεωρούνται πλανήτες. Η Δήμητρα, ο πρώτος αστεροειδής που ανακαλύφθηκε το 1802, ήταν θεωρήθηκε πέμπτος πλανήτης και οι υπόλοιποι αστεροειδείς που ανακαλύφθηκαν έπειτα οι επόμενοι. Αυτό όμως μέχρι το 1867, χρονιά κατά την οποία σταμάτησαν να θεωρούνται πλανήτες, όπως έχουμε πει εδώ. Οπότε ας δούμε τι παίζει με τους άλλους υποψήφιους πέμπτους πλανήτες.
Πρώτα πρώτα λοιπόν, μετά την ανακάλυψη των αστεροειδών, προτάθηκε η ύπαρξη του Φαέθοντα με
βάση τον υποτιθέμενο "κανόνα του Μπόντε". Ο Φαέθοντας υποτίθεται ότι ήταν ένας πρωτοπλανήτης στο μέγεθος του Άρη που υπήρχε στην αρχή του ηλιακού μας συστήματος στη Ζώνη των Αστεροειδών και μετά διαλύθηκε. Διάφοροι λόγοι προτάθηκαν για το υποτιθέμενο γεγονός αυτό, η αγαπημένη μου είναι γιατί τάχα τον κοπάνησε η Νέμεση, ένας καφές νάνος, υποθετικός και αυτός αστρικός σύντροφος του Ήλιου. Για αυτό και κάποιοι πρότειναν χαριτολογώντας να ονομαστεί ο Φαέθοντας Κρύπτον, όπως ο ονομάζεται ο πλανήτης από τον οποίο κατάγεται ο Σούπερμαν και υποτίθεται ότι βρίσκεται στον γαλαξία της Ανδρομέδας, ο οποίος εξερράγη. Οι αστεροειδείς σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία είναι τα θραύσματα του πλανήτη αυτού. Η θεωρία αυτή σήμερα δεν θεωρείται ορθή, καθώς οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι αστεροειδείς αποτελούν πρωτοπλανητικό υλικό το οποίο δεν κατέστη εφικτό να ενωθεί και να σχηματιστεί κάποιος πλανήτης.
 |
| Παρά τρίχα Φαεθόντιος |
Ανεξάρτητη με τον Φαέθοντα είναι η " θεωρία του πέμπτου πλανήτη" και δεν πρέπει να συγχέεται με αυτόν. Σύμφωνα, λοιπόν, με μια υπόθεση η οποία βασίστηκε σε μια προσομοίωση κάποιων επιστημόνων της ΝΑΣΑ που δεν ξέρω πώς προφέρονται τα ονόματά τους στα ελληνικά για αυτό και δεν τους γράφω, αρχικά υπήρχαν πέντε γαιώδεις πλανήτες. Ο πέμπτος βρισκόταν ανάμεσα στον Άρη και την Ζώνη των Αστεροειδών. Η τροχιά του όμως ήταν λίγο ασταθής και εξαιτίας της βαρύτητας που του ασκούσαν οι υπόλοιποι γαιώδεις πλανήτες, αφού πρώτα έμπλεξε με την τροχιά κάποιων αστεροειδών και τους εξοβέλισε, ώστε κάποιοι να μπαίνουν στην τροχιά του Άρη και κάποιοι άλλοι στην τροχιά της Γης, συγκρούστηκε τελικά με τον Ήλιο, περίπου πριν 4 δισεκατομμύρια χρόνια. Σύμφωνα δε με μία άλλη συγγενή θεωρία, συγκρούστηκε με τον Άρη, ενώθηκε με αυτόν και τα θραύσματα του έγιναν δορυφόροι του Άρη από τους οποίους έχουν μείνει μόνο ο Φόβος και ο Δείμος.
Κι αφού τελειώσαμε με τον υποτιθέμενο 5ο πλανήτη θα κλείσουμε πέρα από τον Ποσειδώνα, αναφερόμενοι στον υποτιθέμενο ένατο/δέκατο πλανήτη. Γιατί η κάθετος; Γιατί κάποτε τον ένατο τον είχαμε και ψάχναμε τον δέκατο.
Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Η ανακάλυψη του Ποσειδώνα το 1846 πρώτα με τη χρήση μαθηματικών κι έπειτα μέσω παρατήρησης με τηλεσκόπιο στον χώρο στον οποίο οι μαθηματικές πράξεις είχαν ορίσει ότι θα βρισκόταν ο πλανήτης της συγκεκριμένη εποχή, άνοιξε την όρεξη στους αστρονόμους οι οποίοι κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα και των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα έψαχναν το επόμενο πλανήτη. Ο Πέρσιβαλ Λόουρι ήταν πιο συγκεκριμένος. Όπως αναλυτικά έχει αναφερθεί εδώ, έψαχνε τον επονόμαζόμενο Πλανήτη Χ (το Χ από το σύμβολο του αγνώστου, όχι ο λατινικός αριθμός) τον ένατο πλανήτη, για να ρεφάρει το γεγονός ότι είχε γίνει ρόμπα στον αστρονομικό κόσμο, επειδή ισχυριζόταν ότι τα κανάλια του Άρη ήταν κατασκευάσματα νοημόνων όντων, ενώ στην πραγματικότητα, όπως αποδείχθηκε, ήταν ανωμαλία των τηλεσκοπίων της εποχής. Ο Λόουρι, λοιπόν, υποστήριξε ότι οι αποκλίσεις στην τροχιά του Ουρανού και του Ποσειδώνα οφείλονται στην βαρυτική έλξη που τους ασκεί ο πλανήτης Χ, ένας άγνωστος πλανήτης πέρα από τον Ποσειδώνα. Και τον έψαξε εις μάτην στο προσωπικό του αστεροσκοπείο μέχρι τον θάνατό του το 1916, από απελπισία ίσως γιατί δεν τον έβρισκε. Τέλος πάντων, στη συνέχεια κι αφού λύθηκαν διάφορα κληρονομικά ανάμεσα στη χήρα του Λόουρι και το αστεροσκοπείο του Λόουρι, εν τέλει ο αστρονόμος Τουμπώ ανακάλυψε στις αρχές του 1930 τον Πλούτωνα, τον αναγορευθέντα ένατο πλανήτη του ηλιακού συστήματος, ο οποίος υποτέθηκε αρχικά ότι είχε το μέγεθος της Γης. Αρκετοί ωστόσο δεν πείστηκαν ότι αυτός ήταν ο πλανήτης που έψαχναν, διότι για να εξηγηθούν οι αποκλίσεις θα χρειαζόταν να υπάρχει ένας πλανήτης πολύ μεγαλύτερος του Πλούτωνα. Οπότε συνέχισαν να ψάχνουν τον "δέκατο πλανήτη" πια, μιας και ο ένατος ήταν ο Πλούτωνας. Οι αντιρρήσεις ως προς τη ικανότητα του Πλούτωνα να ασκήσει τέτοιες δυνάμεις, δικαιώθηκαν, όταν με την ανακάλυψη του Χάροντα ο Πλούτωνας αποδείχθηκε τελικά ότι ήταν όχι απλά μικρός αλλά... μικρότερος κι από μικρούτσικος, οπότε η έρευνα φούντωσε πάλι. Επιπλέον, το Βόγιατζερ 2 πέρασε το 1989 δίπλα από τον Ποσειδώνα και έστειλε νέα δεδομένα στους επιστήμονες, τα οποία οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι ο πλανήτης ήταν στην πραγματικότητα λίγο μικρότερος από ό,τι νόμιζαν και άρα οι υποτιθέμενες αποκλίσεις στην τροχιά του οφείλονταν στον λάθος υπολογισμό του μεγέθους του. Κι έτσι η εικασία του Λόουρι κατέπεσε μια και καλή. Γκαντέμης ο Πέρσι, το έχουμε πει... (Στον σύνδεσμο στην αρχή της παραγράφου)
Στα επόμενα 20 χρόνια, όπως αναλυτικά έχουμε πει στο σύνδεσμο στην αρχή της προηγούμενης παραγράφου, άρχισε να αμφισβητείται το πλανητικό στάτους του μικρούλη Πλούτωνα και η χαριστική βολή δόθηκε όταν ανακαλύφθηκε η Έριδα, που θεωρήθηκε για λίγο δέκατος πλανήτης, γρήγορα όμως, αποπλανητοποίηθηκε κι αυτή το 2006 μαζί με τον Πλούτωνα από την Διεθνή Αστρονομική Επιτροπή, σε μια απόφαση που προκάλεσε αμφισβητήσεις ακόμα και μέσα στους αστρονομικούς κύκλους, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα τον αστρονόμο της ΝΑΣΑ που ήταν επικεφαλής των "Νέων Οριζόντων", της αποστολής προς τον Πλούτωνα, ο οποίος, ενοχλημένος προφανώς διότι ξεκίνησε ως επικεφαλής αποστολής σε πλανήτη και κατέληξε να είναι επικεφαλής αποστολής σε πλανήτη νάνο, υποστήριξε ότι όχι απλώς πρέπει να παραμείνουν πλανήτες ο Πλούτωνας και η Έριδα, αλλά να θεωρηθούν πλανήτες και όλα τα άλλα ισομεγέθη μεταποσειδώνια αντικείμενα που είχαν ανακαλυφθεί στο μεταξύ, όπως ο Μακεμάκε, ο Γκονγκγκόνγκ, η Χαουμέια, η Σέντνα και ο Κουαρκάρ, σε περίπτωση που αναρωτιέστε, δεν είναι πρόβλημα για μένα, μπορώ να κάνω και μεγαλύτερη περίοδο, το έχω κάνει πολλές φορές στο παρελθόν, πλην επειδή δεν θέλω έτσι στα ξαφνικά να σας στείλω να πάρετε μέσα στο μεσημέρι/μεσονύχτι/λιοπύρι/χιόνι (διαλιέχτε ότι ταιριάζει στην περίπτωσή σας) δραμαμίνες, σταματάω εδώ.
Οπότε, φτου και από την αρχή, να ψάχνουμε πάλι για τον "Πλανήτη 9". Ο λόγος αυτή τη φορά είναι η ανακάλυψη μεταποσειδώνιων ουράνιων σωμάτων στα απώτερα όρια του ηλιακού μας συστήματος, όπως η Σέντνα, η τροχιά των οποίων είναι διαφορετική του αναμενομένου και βρίσκονται πολύ μακριά για να επηρεάζονται βαρυτικά από τον Ποσειδώνα. Έχει διατυπωθεί, λοιπόν, η εικασία ότι επηρεάζεται από τον υποτιθέμενο Πλανήτη Εννιά, ο οποίος δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμα γιατί η περιφορά του είναι τόσο μεγάλη που δεν μπορούμε να τον παρατηρήσουμε και να τον καταγράψουμε. Παλιότερα θεωρούσαν ότι θα είναι ένας αέριος γίγαντας όπως ο Δίας ή ο Κρόνος και θα βρίσκεται στο Νέφος του Ορτ, το άκρο του ηλιακού μας συστήματος. Τον είχαν δε ονομάσει Τύχη. Σήμερα, όμως υπολογίζεται ότι αν υπάρχει κάποιος ένατος πλανήτης θα είναι βραχώδης, με μάζα από 2 ως 15 Γαίες, ο οποίο θα βρίσκεται κάπου ανάμεσα στις 200 και τις 1500 ΑΜ. Σχετικά κοντά δηλαδή.
Μια άλλη θεωρία, τέλος, λέει ότι στα πρώτα στάδια του ηλιακού συστήματος υπήρχαν πολλοί πρωτοπλανήτες, κάποιοι από αυτούς ενώθηκαν και σχημάτισαν τους πλανήτες που ξέρουμε, κάποιοι άλλοι όμως ξέφυγαν στα άκρα του ηλιακού μας συστήματος και γυρίζουν γύρω από αυτό αναρχοαυτόνομοι και ωραίοι σε τροχιές εκατομμυρίων ετών. Και άρα δεν μπορούμε ακόμα να τους βρούμε.
Αυτά σε γενικές γραμμές. Κι επειδή δεν υπάρχουν, αλλά με τον έναν ή με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, συμβολικά τουλάχιστον, είναι εδώ, ένα τραγουδάκι...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου