Ηγεμονικοί ανταγωνισμοί και κάμψη των ελληνικών πόλεων (431-362 π.Χ.): Τα αίτια και οι αφορμές του Πελοποννησιακού πολέμου- Ο Αρχιδάμειος πόλεμος (431-421 π.Χ.) [ΣΤ1] και Η εκστρατεία στη Σικελία (415- 413 π.Χ.) - Ο Δεκελεικός πόλεμος (413 -404 π.Χ.) [ΣΤ2]

Κι αφού ο θεσμός των πόλεων κρατών λειτούργησε ευεργετικά  και καθώς καλλιεργώντας την ιδέα της ελευθερίας, ώθησε  στους Έλληνες να νικήσουν τους Πέρσες, ήρθε ο καιρός ο τοπικισμός με τον οποίο ήταν ταυτισμένος να τους βάλει να τσακωθούν. Και  οι τρεις μεγάλες ελληνικές πόλεις της εποχής να μάθουν  πώς  "ό,τι ανεβαίνει κατεβαίνει". 

Άλλες σχετικές αναρτήσεις 

1) Κλασική εποχή (480 π.Χ. - 323 π.Χ. ), Α΄Μέρος (Ιστορία Α' Λυκείου)

2) Από την κλασική εποχή στο Βυζάντιο. Κλασική εποχή

Εισαγωγή 

Πηγές: α)  Οι Ιστορίες του Θουκυδίδη (μέχρι το 411 π.Χ. ) και του Ξενοφώντα

β) "Κύρου Ανάβασις"  του Ξενοφώντα

γ) Από τους "Βίους Παράλληλους" του Πλουτάρχου  οι βίοι του Νικία, του Αλκιβιάδη, του Λύσανδρου και του Πελοπίδα

δ) "Αγησίλαος" του Ξενοφώντα

Έναρξη Πελοποννησιακού Πολέμου (431 π.Χ.)- Μάχη της Μαντινείας (362π.Χ.) >>

Αθήνα, Σπάρτη και Θήβα>> δικεκδικούν με τη σειρά την ηγεμονία>> οδηγούνται σε παρακμή 

ΣΤ1. ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ- Ο ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (431π.Χ. -421 π.Χ.)

Αίτια

α) στροφή Αθηναίων προς τη Δύση>> αντίδραση Κορίνθιων, συμμάχων των Σπαρτιατών 

β) Πολιτειακή διαφορά ανάμεσα στην Αθήνα και την Σπάρτη >>

γ) διαφορετική νοοτροπία: κλειστή και αριστοκρατική Σπάρτη vs ανοιχτή και δημοκρατική Αθήνα

Αφορμές

α)  Ανάμειξη Αθηναίων στην κόντρα Κερκυραίων και Κορίνθιων για την Επίδαμνο >>

β) Οι Κορίνθιοι εξωθούν την Ποτίδαια να αποστατήσει από την Αθηναϊκή Συμμαχία>>

γ) Κατά Μεγαρέων Ψήφισμα: Απαγόρευση των Μεγερικών πλοίων να αγκυροβολούν σε λιμάνια της Αθηναϊκής Συμμαχίας>>

δ) Παραβίαση των Τριαντακοντούτων Σπονδων >>

ε) Συνέδριο στη Σπάρτη>> κήρυξη πολέμου (431 π.Χ.)

Πηγή χάρτη

Πελοποννησιακός Πόλεμος>> τρεις φάσεις

α) Αρχιδάμειος Πόλεμος (431-421 π.Χ.)

β) Σικελική εκστρατεία (415 - 413 π.Χ.)

γ) Δεκελεικός πόλεμος 9413 -404 π.Χ.)

Αρχιδάμειος πόλεμος 

α) Εισβολή Θηβαίων στις Πλαταιές

β) Εισβολή Λακεδαιμόνιων στην Αττική και πυρπόληση της υπαίθρου 

γ) Οι Αθηναίοι  καταφεύγουν μέσα στα τείχη>> 430 π.Χ. >>

δ)  Επιδημία: Πολλοί θάνατοι μεταξύ αυτών και ο Περικλής (429 π.Χ.) >> Η εξουσία πάει στους δημαγωγούς που είναι ανίκανοι  

ε) Η Αθήνα πιέζει τους Συμμάχους της >> εξεγέρσεις που καταπνίγονται στο αίμα (Λέσβος 428 π.Χ.)

στ) Κατάληψη της Σφακτηρίας από τους Αθηναίους και σύλληψη πολλών στρατιωτών>> Η Σπάρτη προτείνει ειρήνη, η Αθήνα αρνείται. 

ζ) Μεταφορά πολέμου στην Μακεδονία>> κατάληψη Αμφίπολης>> θάνατος των φιλοπόλεμων στρατηγών Αθήνας και Σπάρτης σε μάχη έξω από την πόλη (422 π.Χ.)

η) Νικίας την εξουσία στην Αθήνα>> ειρήνη για 50 χρόνια (421 π.Χ.)

ΣΤ2. Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗ ΣΙΚΕΛΊΑ (415-413 Π.Χ.)-  Ο ΔΕΚΕΛΕΙΚΟΣ  ΠΟΛΕΜΟΣ  (413-404 Π.Χ.)

α) Αλκιβιάδης>> κυριαρχεί στην Αθήνα, ικανός αλλά υπερβολικά φιλόδοξος 

β)Με αφορμή πόλεμο  των πόλεων Εγέστας και Σελινούντα>>  πείθει τους Αθηναίους να κάνουν επέμβαση στη Σικελία, παρά τις διαφωνίες του Νικία, τάχα για βοήθεια στους Εγεσταίους. 

γ) Στρατηγοί αυτοκράτορες: Αλκιβιάδης, Νικίας και Λάμαχος 

δ)  Κρίση στην Αθήνα>> κατηγορία ότι ο Αλκιβιάδης πριν φύγει είχε ακρωτηριάσει μεθυσμένος τις Ερμές. 

ε) Ανάκληση Αλκιβιάδη>> Αντί να πάει στην Αθήνα ναδικαστεί>> καταφεύγει στη Σπάρτη και προδίδει τους Αθηναίους

στ) Συμβουλές Αλκιβιάδη: i) να στείλουν στρατό στην Σικελία 

                                         ii)να οχυρώσουν τη Δεκέλεια>> αποκόπτονται οι Αθηναίοι από την ενδοχώρα

Καταστροφή

α)απουσία Αλκιβιάδη,  ο Νικίας διαφωνεί με την επιχείρηση. ο Λάμαχος σκοτώνεται >> απουσία ηγεσίας

β) σπαρτιάτική δύναμη υπό τον Γύλιππο>> καταστροφή του αθηναϊκού στρατού 

 Θουκυδίδης: Ήττα στην Σικελία = απώλεια αθηναϊκού μεγαλείου 

Οχύρωση Δεκέλειας = απώλεια της αθηναϊκής υπαίθρου για τους Αθηναίους >> απόπειρα ναυπήγησης νέου στόλου 

Πέρσες:  Εμφανίζονται ξανά στο Αιγαίο.

Αλκιβιάδης: Προτρέπει τους Πέρσες να συντηρούν το πόλεμο Αθηναίων και  Σπαρτιατών>> χρήματα στους Σπαρτιάτες>> οι Σπαρτιάτες φτιάχνουν στόλο>> διεκδίκηση της κυριαρχίας στο Αιγαίο από τους Αθηναίους 

Ανάκληση Αλκιβιάδη>> ναυμαχία στο Νότιο της Σάμου και ήττα από τον στόλο του Σπαρτιάτη Λύσανδρου  (407 π.Χ.)>> ο Αλκιβιάδης θεωρείται υπαίτιος και φεύγει οριστικά.

Αργινούσες (406π.Χ.)>> Νίκη Αθηναίων με αρχηγό τον Κόνωνα  όμως>>

Αιγός Ποταμοί (405 π.Χ.)>> Ο Λύσανδρος καταστρέφει τον αθηναϊκό στόλο >>

Στενή πολιορκία της Αθήνας από στεριά και θάλασσα>> 404 π.χ. >> ζητούν ειρήνη 

Συνέδριο στη Σπάρτη

α) Κορίνθιοι και άλλοι ζητούν να καταστραφεί η Αθήνα και οι Αθηναίοι να πουληθούν ως δούλοι. 

β) Όμως οι Σπαρτιάτες αναλογίζονται την προσφορά των Αθηναίων στους Περσικούς Πολέμους>>

Όροι ειρήνης

α) Οι Αθηναίοι παραδίδουν όλα τα καράβια τους εκτός από 12 

β)  Κατεδάφιση των Μακρών Τειχών και των Τειχών του Πειραιά 

γ) Επαναφορά όλων των πολιτικών εξορίστων 

δ) Οι Αθηναίοι ακολουθούν τους Σπαρτιάτες και να έχουν κοινούς εχθρούς και φίλους με αυτούς. 

Νικήτρια του Πολέμου>> Σπάρτη 

Συνέπειες

α) όλη η Ελλάδα είναι αποδυναμωμένη 

β) πολλοί θάνατοι και μεγάλες καταστροφές 

γ) ψυχολογικά προβλήματα 

δ) κατάρρευση της κοινωνίας 

ε) ηθική εξαχρείωση 

στ)  αποδυνάμωση της θρησκείας 

ζ) έχει δοθεί δυνατότητα στους  Πέρσες να αναμιχθούν στις υποθέσεις μεταξύ των ελληνικών πόλεων