Διοίκηση και νομοθεσία και η διεθνής ακτινοβολία του Βυζαντίου στα χρόνια της ακμής.

Στα χρόνια της ακμής του Βυζαντίου δημιουργήθηκε μια καλοκουρδισμένη, αν και γραφειοκρατική,  διοικητική μηχανή,  ομαλοποιήθηκαν οι σχέσεις με την  Εκκλησία (αν κι είναι ασαφές ποιος κάνει κουμάντο), ενώ η νομοθεσία βασίστηκε σε προηγούμενα  νομικά κείμενα που εμπλουτίστηκαν ώστε να ταιριάζουν στις συνθήκες της εποχής.

4. Διοίκηση και νομοθεσία

α. Διοίκηση

10^ος αιώνας: Αύξηση θεμάτων >>>απλούστευση επαρχιακής διοίκησης

Συνεχής αναπροσαρμογής της κρατικής μηχανής στην Κωνσταντινούπολη.

Ενίσχυση της γραφειοκρατίας.

Απόλυτος συγκεντρωτισμός της διοίκησης την οποία ελέγχει εξ ολοκλήρου ο αυτοκράτορας.

Αυτοκράτορας:

·         Εκλεκτός του Θεού και της Θείας Πρόνοιας.

·         Αρχηγός της εκτελεστικής (διοίκηση και πολιτική), της δικαστικής και της νομοθετικής εξουσίας.

·         Προστάτης της Εκκλησίας και της Ορθοδοξίας.

·         Οφείλει να δεσμεύεται μόνο από την ηθική την παράδοση και τους νόμους.

·         Μπορεί να αλλάξει τον νόμο που δεν του αρέσει.

Εμμονή στην νομιμότητα. >>>> «Ευσεβείς σφετεριστές»:  σφετεριστές του θρόνου ή νόμιμοι κηδεμόνες ανήλικων αυτοκρατόρων οι οποίοι  τυπικά δεν τους εκθρόνιζαν και οι ίδιοι έπαιρναν τίτλους όπως «καίσαρ». «συμβασιλεύς». «βασιλεοπάτωρ»….

Ο Ρωμανός ο Α΄, ο Λε/ακαπηνός,  ήταν για 25 χρόνια αυτοκράτορας ,
ενώ ο κανονικός, ο γαμπρός του Κωνσταντίνος ο Ζ΄,  ο Πορφυρογέννητος
 έγραφε τα βιβλία του. 

β. Σχέση Κράτους Εκκλησίας

Αμφιλεγόμενη

1^η ΄ άποψη: Το κράτος μετά την Εικονομαχία υπέταξε την Εκκλησία>>> Πατριάρχες= όργανα του αυτοκράτορα (καθαίρεση μη αποδεκτών στον αυτοκράτορα πατριαρχών ή επιλογή πατριάρχη από την οικογένεια του αυτοκράτορα.  Από το 950 κι εξής: Ανεξάρτητος ο πατριάρχης, με δύναμη να επηρεάζει τον αυτοκράτορα.

2^η άποψη: Αποδυνάμωση του αυτοκράτορα σε ό,τι έχει να κάνει με την θρησκευτική εξουσία και συνεχής ενδυνάμωση των πατριαρχών. Μολονότι ο αυτοκράτορας επέλεγε τον πατριάρχη, για την καθαίρεση ή την επιλογή  εκκ

λησιαστικών λειτουργών ήταν απαραίτητη η συμφωνία του κλήρου,

Τα δογματικά ζητήματα αντιμετώπιζε η εκκλησιαστική σύνοδος.

γ. Νομοθεσία  

Κατάργηση τον νόμων που θέσπισαν οι Εικονομάχοι αυτοκράτορες. Επιστροφή στο Ρωμαϊκό Δίκαιο, προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις της εποχής.

Πρόχειρος νόμος(870-79): Διατάξεις Δημοσίου και Αστικού Δικαίου.

Επαναγωγή: Επιρροές από την Εκλογή, το νομοθετικό έργο των Ισαύρων.  Καθορίζουν τις αρμοδιότητες του αυτοκράτορα και του πατριάρχη.

Βασιλικά: Στηρίχθηκε στην νομοθεσία του Ιουστινιανού.

Νεαρές: Αντικατοπτρίζουν τις συνθήκες της εποχής και φανερώνουν  πόσο το κράτος εξαρτάται από την βούληση του αυτοκράτορα και τη  γραφειοκρατία.

  

Ποικίλες οι επιδράσεις τα χρόνια εκείνα της βυζαντινής Αυτοκρατορίας στην διεθνή σκηνή. 

Εντός ύλης είναι το Σχίσμα.  Ο   Πατριάρχης  Φώτιος ο Α΄ και ο Πάπας Νικόλαος ο Ι΄ το ξεκίνησαν...

στ. Το σχίσμα μεταξύ των δύο εκκλησιών

1054: Οριστικό σχίσμα μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας

·         Οι σύγχρονοι δεν είχαν αντιληφθεί τη σημασία του γεγονότος

·         Η σημασία του φάνηκε τα επόμενα χρόνια

ü  κυρίως τις παραμονές της Άλωσης της Κων/πολης

 

Αίτια σχίσματος

è  Ανταγωνισμός Εκκλησιών για την πρωτοκαθεδρία στο χριστιανικό κόσμο (Ρώμη και Κων/πολη ήθελαν το «πρωτείο» è  Θεολογικές και δογματικές διαφωνίες (“filioque”, αγαμία κλήρου, κ.α.) Όμως ü  Το πολιτικό και πολιτιστικό χάσμα Ανατολής-Δύσης υπήρχε ήδη

...και ο Πατριάρχης Μιχαήλ ο Α' με τον Πάπα Λέοντα τον Θ'το τελείωσαν 

Κατά τα λοιπά: 

• Οι Βυζαντινοί αναδείχθηκαν σε μετρ της διπλωματίας.  Έστελναν και δεχόταν συχνά διπλωματικές αποστολές. Ταυτόχρονα δημιουργούσαν συμμαχίες  ενίοτε και με επιγαμίες, έκαναν εμπορικές συμφωνίες,  οδηγούσαν στην ειρήνη δίνοντας δώρα σε επικίνδυνους ηγεμόνες και συχνά εκχριστιάνιζαν διάφορους αντιπάλους οδηγώντας τους στη σφαίρα της βυζαντινής πολιτιστικής και πολιτικής  επιρροής. 
• Με τους Βούλγαρους ανταγωνίστηκαν σκληρά για τον έλεγχο της Βαλκανικής. Τελικά οι Βουλγαρία ηττήθηκε και για πολλά χρόνια η  Βουλγαρία έγινε βυζαντινή επαρχία. 
• Με τους Άραβες οι συγκρούσεις ήταν έντονες αλλά υπήρχαν και περίοδοι ειρήνης και πολιτιστικών ανταλλαγών. Οι Βυζαντινοί ανακατέλαβαν αρκετές περιοχές. Στα χρόνια εκείνα δημιουργούνται τα πρώτα δείγματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, τα ακριτικά τραγούδια τα οποία αναφέρονται στις συγκρούσεις των ακριτών με τους Άραβες. 

• Οι Ρώσοι εκχριστιανίζονται και γίνονται σύμμαχοι των Βυζαντινών. Η Ρωσία αποχτά κύρος και δέχεται την πολιτιστική  επιρροή των Βυζαντινών . 
• Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν αναγνωρίζει την νεότευκτη Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού Έθνους και την ανταγωνίζεται για την επιρροή στα κρατίδια που έχουν δημιουργηθεί στην ιταλική χερσόνησο. 
• Οι Βυζαντινοί παραχωρούν εμπορικά προνόμια στην Γένοβα και στην Βενετία. Μέγα  λάθος θα αποδειχθεί στο μέλλον... 

Δείτε κι αυτό: "Άσε το κακό να μπεί" - Μέρος 1ο: "Προνόμια"= " Διομολογήσεις" πρό αποικιοκρατίας