Στην Ανδρομέδα και στη Γη: Νησιά Τρέμιτι, κι άλλοι Διομήδειοι Νήσοι

  Εκτός από τους Διομήδειους Νήσους στο Βερίγγειο Πορθμό για τους οποίους έχουμε μιλήσει εδώ, υπάρχουν και άλλοι Διομήδειοι Νήσοι, εδώ κοντά στην γειτονιά μας σχεδόν, που μάλιστα έχουν πάρει το όνομά της του από τον "κανονικό" Διομήδη, τον μυθολογικό ήρωα δηλαδη. 

  Πρόκειται τα νησιά Τρέμιτι, μια συστάδα νήσων  που βρίσκονται στην Αδριατική, κοντά στο Γκαργκάνο, τη χερσόνησο που είναι το "σπιρούνι" στην "μπότα" της Ιταλίας, στην επαρχία της Φότζια, στην περιφέρειά της Απουλίας- δεν έχει άλλη φράση με "στη". Τα  νησιά ονομαζόταν  στην αρχαιότητα Διομηδειοι Νήσοι.  Σύμφωνα με το μύθο, στον Τρωικό πόλεμο η Αθηνά εξανάγκασε τον Διομήδη να τραυματίσει την Αφροδίτη και εκείνη του το κρατούσε μανιάτικο. Μέχρι να  τελειώσει ο πόλεμος και να γυρίσει ο ήρωας, έβαλε την γυναίκα του στο Άργος να τα φτιάξει με έναν άλλον άντρα. Όταν γύρισε ο Διομήδης, επειδή είχε βαρεθεί με τις μάχες και τους σκοτωμούς και βασικά γιατί ήταν καλός άνθρωπος - το καλύτερο παιδί μαζί με τον Έκτορα στην Ιλιάδα-, αποφάσισε να πάρει τον ομματιών του και να φύγει στην Ιταλία. Ίδρυσε, λοιπόν, αποικία στα εν λόγω νησιά, τα οποία έτσι  πήραν το όνομά του. Άμα θέλουμε να αποσυμβολίσουμε το μύθο, πιθανότατα έχει να κάνει με την πρώτη απόπειρά των Ελλήνων να φτιάξουν αποικίες στην Ιταλία. Άλλωστε, στην περιοχή της Απουλίας βρέθηκαν εκτεταμένα ίχνη μυκηναϊκού πολιτισμού. Το πολύ κοντινό Μπάρι, επιπλέον,  διαχρονικά υπήρξε το βασικό λιμάνι σύνδεσης της ιταλικής χερσονήσου με τη βαλκανική και δεν είναι, φαντάζομαι, διόλου τυχαίο ούτε ότι υπήρξε η τελευταία κτήση του Βυζαντίου στην Ιταλία  ούτε ότι και ήμερα συνδέεται ακτοπλοϊκά με την Ελλάδα. Σύμφωνα με άλλον μύθο, ο Διομήδης πέταξε τρεις τεράστιους βράχους που είχε φέρει μαζί του την Τροία και έτσι φτιάχτηκαν τα νησιά. Τα νησιά συνδέονται και με το θάνατο του ήρωα, έδειχναν μάλιστα και έναν τάφο της ελληνιστικής εποχής ως τον τάφο του Διομήδη. Υπάρχει ακόμη ένας μύθος που λέει ότι εκεί ο Διομήδης και οι σύντροφοι μεταμορφώθηκαν σε πουλιά από την Αφροδίτη είτε για εκδίκηση είτε από οίκτο. Για αυτόν τον λόγο, έχει δοθεί στα πουλιά που κατοικούν στα νησιά η επιστημονική ονομασία Calonectris diomedea. 

   Οι Ρωμαίοι τα ονόμαζαν Τρίμερους (από το ελληνικό τρία μέρη, αναφορά στα τρία κυριότερα νησιά). Το σημερινό όνομά των νησιών δεν είναι σαφές από πού προέρχεται. Ή σχετίζεται με το γεγονός ότι είναι σε σεισμογενή περιοχή και συχνά τρέμουν, ή είναι παραφθορά του ρωμαϊκού ονόματος, ή  πρόκειται για αναφορά σε τρεις  βράχους που υπάρχουν στο  κεντρικό νησί. 

   Η συστάδα, συνολικής έκτασης  3,18 τετραγωνικών χιλιομέτρων, αποτελείται από τρία μεγάλα νησιά, εκ των οποίων τα δύο κατοικούνται σήμερα, και τρεις βραχονησίδες. Το πιο μεγάλο νησί και το πιο πολυπληθές με... 280 περίπου κατοίκους είναι το Σαν Νικόλα. Η έδρα του δήμου και οι υπόλοιποι  160  κάτοικοι βρίσκονται στο Σαν Ντόμινο. Το τρίτο νησί, η Καπράια καθώς και οι τρεις βραχονησίδες (Κρετάτσιο, Πιανόζα και Βέκκια) είναι ακατοίκητα. 

  Σήμερα οι κάτοικοι του νησιού ασχολούνται με τον τουρισμό και την αλιεία, ωστόσο από τα ρωμαϊκά ήδη χρόνια τα νησιά  χρησιμοποιούνταν ως τόπος εξορίας. Η πιο γνωστή περίπτωση εξόριστης ήταν η Ιουλία η Νεότερη, η εγγονή του Αυγούστου, την οποία εξόρισε ο παππούς της ως ένοχη μοιχείας και πέρασε εκεί τα τελευταία 20 χρόνια της ζωής της, Από τον 9ο αιώνα ως το 1783 τα νησιά εξελίσσονται σε μοναστικό και θρησκευτικό κέντρο, με έδρα το μοναστήρι στο Σαν Ντόμινο. Το 1783  ο Φερδινάνδος ο Α΄ των Δύο Σικελιών κατήργησε τη μονή και έκανε στα νησιά σωφρονιστική αποικία. Οι περισσότεροι, όμως, κατάδικοι απελευθερώθηκαν από τον Γάλλο στρατάρχη Μυρά που είχε καταλάβει τα νησιά κατά την διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, γιατί τον βοήθησαν να αποκρούσει τις βρετανικές επιθέσεις. Τα νησιά ξαναέγιναν τόπος εξορίας το 1911, όταν οι Ιταλοί έστειλαν εκεί 1300 Λίβυους που αντιδρούσαν με την ιταλική κατοχή της χώρας τους. Μπορεί οι περισσότεροι από αυτούς να πέθαναν ήδη από τον πρώτο χρόνο λόγω τύφου, ωστόσο το γεγονός αυτό έγινε αφορμή το 1987 να δημιουργηθούν προβλήματα στις διπλωματικές σχέσεις Λιβύης και Ιταλίας, όταν ο Καντάφι, αρχηγός της Λιβύης, διεκδίκησε για τη χώρα του τα νησιά,  με την πρόφαση ότι οι κάτοικοι τους είναι απόγονοι των συγκεκριμένων εξόριστων. Τη σκυτάλη στην εξορία πήρε έπειτα ο Μουσολίνι όπου έστειλε στα νησιά εξόριστους πολλούς αντιτιθέμενους στο φασιστικό καθεστώς του, μεταξύ αυτών και τον μελλοντικό πρόεδρο της Ιταλίας Σάντρο Περτίνι.  Αργότερα, στο Σαν Ντομίνο εξορίστηκαν από το Μουσολίνι  άντρες ομοφυλόφιλοι. 

   Κι επειδή ήταν το αγαπημένο μέρος του μεγάλου Ιταλού τραγουδοποιού Λούτζιο Ντάλα, ας βάλουμε κι ένα τραγουδάκι του.