Στην Ανδρομέδα και στη Γη: Οι Διομήδειοι Νήσοι

"Του αγίου Διομήδη ανήμερα" ΔΕΝ είναι ευφημισμός της γνωστής φράσης...

     Υπάρχει όντως Άγιος Διομήδης!  Και σαν να μην ήταν αυτό από μόνο του εντυπωσιακό, το ακόμα εντυπωσιακότερο ήταν ότι πότε γιορτάζει το γνώριζε και ο καπετάνιος που πρωτοαντίκρυζε για τους Ευρωπαίους, ανήμερα τη γιορτή του δυο νησάκια στον Βερίγγειο Πορθμό τα οποία και ονόμασε προς τιμήν του αγίου,   Διομήδειους Νήσους και για τα οποία θα μιλήσουμε σήμερα*.

    Πρόκειται για δυο βραχώδη νησάκια στο μέσο του Βερίγγειου Πορθμού  τα οποία,. για το δυτικό πολιτισμό, ανακάλυψε στις 16 Αυγούστου 1728- του Αι Διομήδη ανήμερα όπως είδαμε-  ο Δανός θαλασσοπόρος Βίτους Μπέριγνκ. από τον οποίο ονομάστηκε και ο πορθμός στον οποίο βρίσκονται τα νησιά. 

 Τα εντυπωσιακά όμως στοιχεία των Διομήδειων Νήσων δεν σταματούν εδώ. Η αδιάλειπτα αλληλένδετη ιστορικά και γεωγραφικά μοίρα τους διαταράχθηκε το 1867, όταν οι Ρώσοι έκαναν την βλακεία να πουλήσουν την  άχρηστη, όπως νόμιζαν, και παγωμένη Αλάσκα στους Αμερικάνους αντί πινακίου φακής. Έτσι, ο Μεγάλος Διομήδης έμεινε στη Ρωσία, ενώ αντίθετα ο Μικρός ακολούθησε την μοίρα της Αλάσκας και πήγε στην Αμερική. Με βάση τη συνθήκη παραχώρησης της Αλάσκας, τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δυο χωρών ορίζονται στο μισό της απόστασης των 3.8 χιλιομέτρων που χωρίζει τα δυο νησιά, καθιστώντας έτσι το σημείο αυτό το μοναδικό στο οποία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου "συνόρευαν" άμεσα οι δυο πρωτεύοντες χώρες των δυο συνασπισμών, η Αμερική και η Σοβιετική  Ένωση. Για αυτό και η συγκεκριμένη γραμμή ονομάζοταν "Παγωμένο Παραπέτασμα". 

    Το πιο ωραίο ωστόσο - και εκείνο εξαιτίας του οποίου ασχολούμαι με το θέμα- είναι ότι ένα ταξίδι από το ένα νησί στο άλλο συνιστά ένα είδος ταξιδιού στο χρόνο. Βλέπετε η συνοριακή γραμμή που αναφέρθηκε πιο πάνω αποτελεί παράλληλα και Διεθνή Γραμμή Ημερομηνίας,  είναι μέρος δηλαδή της νοητής γραμμής πάνω στην επιφάνεια της Γης η οποία κατά μήκος του Ειρηνικού  "χωρίζει" χθες από το σήμερα. Με άλλα λόγια, όταν βρίσκεσαι στο "σήμερα" του Μικρού Διομήδη μπορείς να δεις απέναντι στον Μεγάλο Διομήδη το "αύριο". Και όταν βρίσκεσαι στο "σήμερα" στον Μεγάλο  Διομήδη  κοιτώντας προς τον Μικρό  βλέπεις το "χθες".  Κι αντίστοιχα ταξιδεύοντας από τον Μικρό στο Μεγάλο Διομήδη  "κερδίζεις" μια μέρα, ενώ  από τον Μεγάλο στον Μικρό "χάνεις" μια μέρα και ζεις  στο αύριο. Για αυτόν το λόγο άτυπα και χαρίεσσα διάθεση συχνά ο Μεγάλος Διομήδης ονομάζεται "Tommorow's Island"  και ο Μικρός  "Yesterday's Island ".

Κοιτάζοντας το αύριο στην κυριολεξία 

   Κατά τα λοιπά, πρόκειται για δυο παγωμένους βράχους στο μέσο του πορθμού. Στον Μεγάλο Διομήδη, έκτασης περίπου 19 τετραγωνικών χιλιομέτρων ζουν μόνο τα άτομα που εκ περιτροπής  λειτουργούν τον μετεωρολογικό σταθμό που υπάρχει εκεί, καθώς οι ιθαγενείς κάτοικοί του μεταφέρθηκαν στην ενδοχώρα κατά τη διάρκεια της σοβιετικής περιόδου. Ο Μικρός έχει έκταση 7,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα  και κατοικούν 115 περίπου  Εσκιμώοι που ασχολούνται με το ψάρεμα και κατοικούν στο μοναδικό οικισμό του νησιού, που ονομάζεται... Διομήδης ( και Ignaluk) και βρίσκεται σε μια τοποθεσία που κατοικείται εδώ και 3000 χρόνια, στην αρχή ως κυνηγετική κατασκήνωση,  στο μοναδικό σημείο του νησιού το οποίο δεν είναι απότομο. 

Άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία που σχετίζονται με τα νησιά:

1) Αναφέρονται συχνά ως σταθμοί της γέφυρας ή του τούνελ που υποθετικά  μπορούσε να ενώνει τις ακτές της Αλάσκας και της Σιβηρίας. 

2) Η Λιν Κοξ, μια Αμερικανίδα κολυμβήτρια μεγάλων αποστάσεων, κολύμπησε από το ένα νησί στο άλλο. Σαν να μην έφτανε που είχε να αντιμετωπίσει τα παγωμένα νερά, το έκανε και το 1987, δηλαδή κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Ο οποίος βέβαια εκείνη την εποχή δεν είχε  πια την  δριμύτητα των προηγούμενων χρόνων. Την Κοξ συγχάρηκαν  για την πράξη της και ο Ρήγκαν,  ο πρόεδρος της Αμερικής, και ο Γκορμπατσόφ, ο Γενικός Γραμματέας της Σοβιετικής Ένωσης, και η πράξη της αποτέλεσε την αφορμή αναθέρμανσης των σχέσεων των δυο χωρών

3) Το χειμώνα ωστόσο, όταν όλα παγώνουν, δεν χρειάζεται να κολυμπήσεις καν. Είναι εφικτό- αλλά παράνομο βέβαια- να πας με τα πόδια από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ρωσία, πηγαίνοντας από το ένα νησί στο άλλο. 

4) Όταν στα 1995 στα πλαίσια της σειράς του BBC Full Circle ο Μάικλ Πάλιν έκανε τον γύρο του Ειρηνικού ξεκίνησε το ταξίδι από τον Μικρό Διομήδη.  Θεωρητικά θα τελείωνε και εκεί το ταξίδι του αλλά στο μεταξύ είχε χειμωνιάσει και δεν ήταν εφικτό  λόγω των καιρικών συνθηκών.

Διάφορα άλλα εδώ: 

Δείτε κι αυτά

Μεγάλος Διομήδης 

Μικρός Διομήδης 

*Για τους Διομήδειους Νήσους της Αδριατικής, τα νησιά Τρέμιτι, τα λέμε εδώ.