Ο νεανικός ιδεαλισμός στην... ζούγκλα με τον Ταρζάν (#not)

 Κάθε χρόνο γίνονται επουσιώδεις συνήθως αλλαγές στα σχολικά βιβλία, συνήθως διορθώσεις παροραμάτων.

 Φέτος τρείς ήταν οι αλλαγές,  τουλάχιστον στα φιλολογικά μαθήματα και στο Κ.Π.Α. που κοίταξα. 

    Η πρώτη ήταν η αντικατάσταση των όρων "F.Y.R.O.M." και "Σκόπια" από τους όρους "Δημοκρατία της Βόρειας  Μακεδονίας" και  "Βόρεια Μακεδονία", στοιχείο εξαιρετικά ειρωνικό, αν σκεφτεί κανείς ότι έγινε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της χώρας από μια κυβέρνηση που ως αντιπολίτευση αντιστάθηκε σθεναρά στη Συμφωνία των Πρεσπών (και καλά.. ). 

    Η δεύτερη ήταν η αφαίρεση από το Τετράδιο Εργασιών της Γλώσσας Α΄ Γυμνασίου| ενός κειμένου στο οποίο ένα δεκαπεντάχρονο κοριτσάκι ξετρελαίνεται με ένα ενήλικα υδραυλικό ή κάτι τέτοιο. Αφαίρεση καθόλα δίκαια και λογική, στην πραγματικότητα σε κάνει να αναρωτιέσαι τι ακριβώς σκεφτόταν όποιος εξ αρχής ανθολόγησε το συγκεκριμένο κείμενο!!! 

      Η τρίτη αλλαγή είναι η αφαίρεση από την 6η ενότητα του βιβλίου της Γλώσσας Γ΄ Γυμνασίου του πρώτου κειμένου στο οποίο ένας εθελοντής σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στην Αφρική προβάλλει τον εθελοντισμό ως εναλλακτική επιλογή ζωής. Πρόκειται για μια απόφαση ακατανόητη και παράλογη και δεδομένου ότι το ΙΕΠ δεν την έχει αιτιολογήσει, αδυνατώ να αντιληφθώ τι επικίνδυνο ή αντιπαιδαγωγικό έχει το καημένο το κειμενάκι ώστε να εξοβελιστεί στο πυρ το εξώτερον...  Είναι κακό δηλαδή να πας... στη ζούγκλα με τον Ταρζάν; 

   Επουσιώδες θα μου πεις, δοθέντος ότι οι περισσότεροι κάνουμε δικά μας κείμενα και όχι του βιβλίου, για τον επιπρόσθετο λόγο ότι  τα περισσότερα είναι ανεπίκαιρα πια και δεν καλύπτουν στις τρέχουσες διδακτικές ανάγκες.  Είπα ωστόσο, για αρχειακους λόγους και για να  μπορεί να το βρει εάν τυχόν κάποιος συνάδελφος θέλει να το χρησιμοποιήσει να το παραθέσω παρακάτω. 

"Ήμουνα Άγγλος λόρδος μέχρι που έκανα στην Γ΄Γυμνασίου ένα κείμενο για τον νεανικό
ιδεαλισμό"

 Kείμενο 1 O νεανικός ιδεαλισμός

Τα περισσότερα παιδιά που γνωρίζω, πλούσια ή φτωχά, επιθυμούν βαθιά να κάνουν

κάτι σημαντικό στη ζωή τους. Μου μιλάνε για την επιθυμία τους να προστατεύσουν τα τροπικά δάση, να σώσουν τις θαλάσσιες χελώνες ή να βοηθήσουν παιδιά που ζουν στο δρόμο.

Τι συμβαίνει όμως με την πάροδο του χρόνου σ' αυτό τον ιδεαλισμό; Δυστυχώς, ακόμα και οι πιο ανεξάρτητοι νέοι υποκύπτουν συνήθως στα αδιάκοπα μηνύματα που παίρνουν από τον περίγυρό τους ότι η πρώτη προτεραιότητά τους θα πρέπει να είναι να κερδίσουν ένα υψηλό εισόδημα. Παρόλο που ποτέ δε θα γίνω πλούσιος σχεδιάζοντας προγράμματα για τα άστεγα παιδιά, είχα την καλή τύχη να συνεργάζομαι με ανθρώπους απ' όλο τον κόσμο, οι οποίοι επέλεξαν να συμβάλουν σε κάτι θετικό παρά να αποκτήσουν πολλά χρήματα. Οι περισσότεροι έχουν πάθος για τη δουλειά τους και θεωρούν τυχερό τον εαυτό τους που πληρώνονται για να κάνουν κάτι το οποίο πιστεύουν. Και είναι επίσης από τους πιο ικανούς ανθρώπους στον πλανήτη. Γνωρίζω εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού που μπορούν να κατασκευάσουν τα πάντα απ' το τίποτα, μιλούν με άνεση τέσσερις γλώσσες και γράφουν ποιήματα στον ελεύθερο χρόνο τους. Απαλλαγμένοι από την έγνοια της απόκτησης μεγάλου εισοδήματος, ζουν από μέρα σε μέρα και ταξιδεύουν ανάλαφροι. Τα παιδιά τους κοιμούνται σε αιώρες και συναναστρέφονται τα παιδιά των ντόπιων. Αντί να παίζουν με play stations, εξερευνούν μονοπάτια της ζούγκλας.

Πώς καταλήγουν οι άνθρωποι να εργάζονται σε μακρινές χώρες με οργανώσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων ή προστασίας του περιβάλλοντος; Οι περισσότεροι ακτιβιστές* λένε την ίδια ιστορία. Σε κάποια κρίσιμη στιγμή της ζωής τους, συνειδητοποίησαν ότι ανοιγόταν ένας άλλος δρόμος μπροστά τους. Εγώ βίωσα μια τέτοια στιγμή το 1984, σ' ένα σταθμό επείγουσας βοήθειας στην έρημο Ογκαντέν της Αιθιοπίας, περιτριγυρισμένος από παιδιά κάτισχνα, αλλά με απίστευτη δύναμη. Ορκίστηκα να μην τα ξεχάσω. Ποτέ όμως δε συνάντησα κάποιον που να βίωσε τέτοιου είδους φώτιση ξαπλωμένος δίπλα σε μια πισίνα ή στα κλιματισμένα γραφεία ενός ουρανοξύστη. Το πρόβλημα είναι ότι σε πολύ λίγους νέους προτείνεται στην πράξη αυτή η εναλλακτική δυνατότητα.

Οι σπουδαστές κολεγίων και πανεπιστημίων συναγωνίζονται να γεμίσουν το βιογραφικό τους με εργασιακές εμπειρίες, δουλεύοντας αμισθί, σαν σκλάβοι, σε τράπεζες και δικηγορικά γραφεία. Μετά το πτυχίο, ο ανελκυστήρας οδηγεί κατευθείαν στον κόσμο των εταιρειών. Τα όνειρα για ηλιοβασιλέματα στην Κένυα γρήγορα αντικαθίστανται με σχέδια για γκολφ τα απογεύματα της Τετάρτης.

Επισκέπτομαι συχνά σχολεία σε διάφορες πόλεις όπου μιλώ για τη δουλειά μου με τα παιδιά του δρόμου. Σε πολλές περιπτώσεις, έχω επιστρέψει σε γυμνάσια όπου πριν από μερικά χρόνια είχα συναντήσει νέα παιδιά με σχέδια για να αλλάξουν τον κόσμο. Τι έγιναν αυτοί οι νέοι; Γονείς, φίλοι και δυνητικοί εργοδότες είχαν παρέμβει και η πλάστιγγα έγειρε προς την επιλογή μιας καλοπληρωμένης θέσης σε πολυεθνική εταιρεία. Ελπίζω, για το δικό τους καλό, οι νέοι αυτοί και οι νέες να μη σκέφτονται και πολύ το τίμημα που χρειάζεται να πληρώνουν για την επιλογή τους. Να μη σκέφτονται τα άστεγα παιδιά της Αφρικής, τους μικρούς αυτούς αγωνιστές της ζωής που θα μπορούσαν να γίνουν φίλοι τους και να τους προσφέρουν τις πιο βαθιές συγκινήσεις. Ή την υπέροχη διεθνή ομάδα με την οποία θα συνεργάζονταν, αν είχαν επιλέξει να δουλέψουν με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα ή τη Διεθνή Αμνηστία. Ελπίζω τα καινούρια τους τζιπ να τους παρηγορούν, και το αφεντικό τους να τους αφήνει ελεύθερα τα απογεύματα της Τετάρτης για γκολφ, όπως τους είχε υποσχεθεί.

Peter Dalglish, International Herald Tribune, αναδημοσίευση στην εφημ. H KΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 2001

* ακτιβιστής: άνθρωπος που πιστεύει στην αποτελεσματικότητα της δράσης και αναπτύσσει ενεργό δράση στο πλαίσιο μιας ομάδας προκειμένου να επιτευχθούν συγκεκριμένοι στόχοι.  

Eρωτήσεις κατανόησης

1. Ποια επιλογή έχει κάνει στη ζωή του ο συγγραφέας του κειμένου;
2. Τι θυσιάζουν και τι κερδίζουν όσοι αποφασίζουν να αφιερώσουν τη ζωή τους σε δραστηριότητες αλληλεγγύης προς τους αδύνατους και στον αγώνα για την υπεράσπιση οικουμενικών αγαθών;
3. Εντοπίστε τα σημεία του κειμένου όπου σας φαίνεται ότι ο λόγος είναι ειρωνικός.