And the mercy seat is waiting... Θανατική ποινή

Έχω μια υποψία ότι σκοπός αυτής της ανάρτησης είναι να ποστάρω το τραγουδάκι του "αρχηγού", του Νικόλα, του Σπηλιά... 

Σε κάθε περίπτωση όμως καλό είναι να υπάρχει κι ένα τέτοιο κείμενο... Γιατί μολονότι στην Ευρώπη τουλάχιστον η θανατική ποινή έχει καταργηθεί ως απαράδεκτη και απάνθρωπη,  αφενός σε πολλά σημεία του υπόλοιπου κόσμου, συμπεριλαμβανομένων και πολλών Πολιτειών των Η.Π.Α. και άλλων "πολιτισμένων" χωρών, είναι ακόμα ενεργή κι αφετέρου  ενίοτε, σε περιπτώσεις εγκλημάτων ιδιαιτέρως ειδεχθών όπως αυτών του Βέλγου παιδεραστή ή του Νορβηγού φασίστα, δολοφόνου νεαρών παιδιών, οι λίγότερο ψύχραιμοι και υπό το βάρος του σοκ τείνουν να επαναφέρουν το ζήτημα.

 

Θανατική ποινή

Α. Επιχειρήματα κατά της θανατικής ποινής (Με βάση το σημείωμα της Διεθνούς Αμνηστίας, σελ. 86-90)

1) Αποτελεί ουσιαστικά «εν ψυχρώ» και «εκ προμελέτης φόνο» που διαπράττει η πολιτεία: Επομένως, βασικό είναι το ερώτημα: η πολιτεία έχει το δικαίωμα να την επιβάλλει;

2) Η θανατική ποινή παραβιάζει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και επιδεικνύει έλλειψη σεβασμού στην ανθρώπινη ζωή: Άρα δεν πρόκειται για  προνόμιο που μπορεί μια κυβέρνηση να δώσει σε κάποιον ή να του αφαιρέσει-χαρίσει, γιατί έδειξε καλή ή κακή διαγωγή αντί­στοιχα.

3) Η σκληρότητα της θανατικής ποινής: Όπως και τα  βασανιστήρια,  η θανατική ποινή αποτελεί τη μεγίστη φυσική και ηθική βλάβη που μπορεί να υποστεί ένα άτομο από την πολιτεία. Ο φυσικός πόνος που προκαλεί στον κατάδικο η θανατική εκτέλεση, δεν μπορεί να καταμετρηθεί ούτε μπορεί να υπολογιστεί η ψυχική οδύνη του θα­νατοποινίτη, που αναμένει τον επικείμενο θάνατό του. Συνεπώς υπάρχει ο κίνδυνος της υπέρμετρης αυστηρότητας, άρα ο κίνδυνος της αδικίας.

4) Οι "σκοπιμότητες" που εξυπηρετεί η θανατική ποινή: Σε ορι­σμένες χώρες η θανατική ποινή νομιμοποιείται ως μέσο για την τιμωρία και την αποτροπή της ανθρωποκτονίας ή του βιασμού, ενώ σε άλλες θεωρείται αναγκαία για την εξάλειψη της εμπορίας ναρκωτικών, της τρομοκρατίας ή της οικονομικής διαφθοράς. Τέλος, σε μερικές χώρες χρησιμοποιείται από τους κρατούντες για την εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων τους . [Όμως κι επιπλέον, αντίστοιχα: Πριν 5 χρόνια η διεθνής κοινότητα είχε ξεσηκωθεί για να αποτρέψει την εκτέλεση μιας γυναίκας στη Νιγηρία. Το έγκλημα της ήταν ότι είχε παραβιάσει την "σαρία" (ακραίος μουσουλμανικός θρησκεύτικός κώδικας ). Πώς; Την είχαν βιάσει κι είχε μείνει έγκυος. Η εκτέλεση της συγκεκριμένης απετράπη, τι γίνεται όμως με τις άλλες παρόμοιες περιπτώσεις που δεν έτυχαν της ίδιας αντιμετώπισης επειδή δεν έπεσαν πάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας; Όσον αφορά την πολιτική διάσταση της θανατικής ποινής, πέρα από την ντόπια περίπτωση του Νίκου Μπελογιάννη, χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των αναρχικών μεταναστών  Σάκο και Βανζέτι, στην Αμερική του '20, και του Αύγουστου Σπάις και των συντρόφων του αναφορικά με τα γεγονότα που του Σικάγου την 1η Μαίου του 1886 τη μνήμη των οποίων ακόμα γιορτάζουμε κάθε Πρωτομαγιά]

5) Δεν έχει αποδειχτεί επιστημονικά η αποτρεπτική δύναμη της θα­νατικής ποινής από την ισόβια κάθειρξη: Αναμφισβήτητα η θανατική ποινή, εξουδετερώνοντας οριστικά τον κατάδικο, τον εμποδίζει να επαναλάβει το έγκλημα. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ο θα­νατοποινίτης πραγματικά θα το επαναλάμβανε, αν ζούσε... Εξάλλου, δεν υπάρχει καμία μαρτυρία που να βεβαιώνει την άποψη ότι η απειλή της θανατικής ποινής μπορεί να αποτρέψει εγκλήματα με πολιτικά κί­νητρα ή τρομοκρατικές ενέργειες, καθότι οι συγκεκριμένοι διέπονται ούτως ή άλλως από φανατισμό (άρα έλλειψη λογικής) κι επιδιώκουν το θάνατο συχνά προκειμένου να γίνουν μάρτυρες. Η επιβολή της θανατικής ποινής, λοι­πόν, δεν αποτελεί λύση.

    6) Η "πρακτική" της θανατικής ποινής (κάποιοι άνθρωποι "αξί­ζουν" τη θανατική ποινή): Αυτό προϋποθέτει ότι η πολιτεία είναι σε θέση να καθορίσει ακριβώς ποιοι είναι αυτοί. Η πρακτική της θανατι­κής ποινής, όμως, αποκαλύπτει ότι δεν υπάρχει κανένα σύστημα ποινι­κής δικαιοσύνης, που να αποφασίζει με απολύτως αλάνθαστη κρίση ποιος πρέπει να ζήσει και ποιος να πεθάνει.

7) Το δικαστικό σφάλμα (πλάνη): Όλα τα συστήματα της δικαιο­σύνης είναι ευάλωτα, υποπίπτουν σε λάθη ή κάνουν διακρίσεις...

8) Το αμετάκλητο και μη επανορθώσιμο της ποινής: Το «αβέβαιο» και το «αυθαίρετο» της ανθρώπινης κρίσης, επηρεάζει βέβαια όλες τις δικαστικές αποφάσεις. Ωστόσο, μόνο μία δικαστική απόφαση, αυτή που καταδικάζει τον κατηγορούμενο σε θάνατο, επιβάλλει μια ποινή αμετάκλητη (π.χ. αναθεώρηση της δίκης ή απονομή χάριτος σε περί­πτωση ισόβιας ή άλλης κάθειρξης) και μη επανορθώσιμη (αφού ο άν­θρωπος δεν θα υπάρχει πλέον στη ζωή).

9) (Συμπέρασμα). Η θανατική ποινή ως μέσο για την εξάλειψη των εγκληματιών για διαφόρους λόγους (από ανθρωποκτονίες μέχρι πολιτι­κές διαφωνίες - εγκλήματα ή επαναστατικές-τρομοκρατικές ενέργειες), είναι αποτρόπαια. Ως μέσο για να προστατευτεί η κοινωνία από το έγ­κλημα, αποτελεί ψευδαίσθηση. Παραμένει πάντοτε παραβίαση των θε­μελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Β'. Eπιxειρήματα υπέρ της θανατικής ποινής (με βάση το κείμενο του Ι. Μανωλεδάκη, σελ. 84-85)

1) Η θανατική ποινή δεν έρχεται σε αντίθεση με το κοινό αίσθημα. Πέραν τούτου, η αντίθεση αυτή -από όσους υποστηρίζεται- είναι αμ­φίβολη και πάντως αναπόδεικτη.

2) Η ψυχική τυραννία του μελλοθάνατου, είναι ίσως το πιο σοβαρό επιχείρημα. όμως η «υπαρξιακή-οριακή» κατάσταση αυτή στην οποία βρίσκεται ο μελλοθάνατος, δεν είναι αντίθετη με το Σύνταγμα, αφού δεν έχει καμιά σχέση με την απαγορευόμενη σ' αυτό προσβολή της αν­θρώπινης αξιοπρέπειας, ούτε όμως και αποτελεί μοναδική περίπτωση του θανατοποινίτη.            .

3) Η ανικανότητα της θανατικής ποινής ν' αποτρέψει στο μέλλον παρόμοια εγκλήματα, δεν έχει αποδειχτεί στην πράξη. Αλλά και η θα­νατική ποινή δεν αφορά όλες τις περιπτώσεις π.χ. η περίπτωση εγκλη­ματία με θολωμένο μυαλό, δεν υπάγεται στην περίπτωση επιβολής θα­νατικής ποινής.

  4) Μπορεί να έχουμε ανελαστικότητα της ποινής στην επιβολή της θανατικής ποινής, όμως το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση ισόβιας κάθειρξης. Μήπως, τότε, πρέπει να καταργήσουμε και την ισόβια κά­θειρξη;

5) Όσοι προβάλλουν το ανεπανόρθωτο της θανατικής ποινής ως επιχείρημα για την κατάργησή της, προσπαθούν να εντυπωσιάσουν, αλλά και να παραπλανήσουν. Διότι κάθε ποινή είναι ανεπανόρθωτη εκτός από τη χρηματική ποινή. Εκείνο επομένως που απαιτείται στην επιβολή κάθε ποινής, πόσο μάλλον της θανατικής, είναι η έκδοση μη πλανημένων δικαστικών αποφάσεων.           

6) Το αν «επιτρέπεται» ή όχι η αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής, εί­ναι θέμα μεταφυσικό και όχι θετικό. Από μεταφυσικής πλευράς, η αν­θρώπινη ζωή είναι η μεγαλύτερη αξία. Από θετικής (νομικής, κοινωνι­κής) πλευράς, όμως, δεν εξετάζεται τι έχει μεγαλύτερη αξία (οντολογι­κή) αλλά τι προηγείται στην προστασία. Και εκείνο που προηγείται εί­ναι η αυτοπροστασία της κρατικής εξουσίας. Άλλωστε και το δίκαιο(θετό ή θετικό) δεν είναι (ή δεν μπορεί να είναι) μεταφυσικό.

7) Η θανατική ποινή δεν είναι αντισυνταγματική, εφόσον δεν υπάρχουν αντισυνταγματικοί κανόνες, ούτε η επιβολή της προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια περισσότερο από όσο την προσβάλλει οποιαδήποτε άλλη ποινή και μάλιστα η ισόβια στέρηση της προσωπικής ελευθερίας.

8) Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο συγγραφέας είναι: Ναι, στη θανατική ποινή. Γιατί, ή πρέπει να «καταργήσουμε τις ποινές» ή ν' αλλάξουμε την κοινωνική δομή για να σωθεί η ανθρώπινη αξιοπρέ­πεια, που πάντως, δεν «κρέμεται στις ποινές».

      Προσωπική θέση (δεν εννοώ δική μου, δηλαδη του γράφοντος την ανάρτηση, εννοώ του γράφοντος την έκθεση)

Σάκο και Βαντσέτι: Αναρχικοί, μετανάστες, φτωχοί = τα τέλεια θύματα

Η νηφάλια προσέγγιση του θέματος οδηγεί στην ευρύτερα εδραιωμένη, σήμερα, αντίληψη ότι η θανατική ποινή πρέπει να καταργηθεί. Εκτός των επι­χειρημάτων (ηθικών, πολιτικών, κοινωνικών, δικαστικών) που προαναφέρθη­καν, πρέπει, επιπλέον να τονιστεί ότι:

 1)Η επιβολή της θανατικής ποινής δεν υλοποιεί πνεύμα ισονομίας. Επιβάλ­λεται, συνήθως, σε εγκληματίες από:

. ασθενέστερα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα

. περιθωριακές ομάδες

. μετανάστες ή μειονότητες

2)Σπάνια έχει επιβληθεί σε άτομα θεωρούμενα κοινωνικά επιφανή.

 3) Το ζητούμενο είναι η αναμόρφωση του σωφρονιστικού συστήματος, ο εκσυγχρονισμός και η εξυγίανση των φορέων του.

 4) Η πολιτεία οφείλει να δώσει έμφαση στη διαμόρφωση κοινωνικών συνθη­κών που θα προλαμβάνουν την εκδήλωση εγκληματικής συμπεριφοράς

5) Σκοπός κάθε ποινής δεν (πρέπει να) είναι η εκδίκηση αλλά ο σωφρονισμός.  Αυτό προφανέστατα δεν είναι εφικτό με την θανατική ποινή. (Μάρτιν Λούθερ Κινγκ: "Το οφθαλμόν αντί οφθαλμού θα αφήσει όλους τους ανθρώπους τυφλούς".)

6) Η γνώση από έναν εγκληματία ότι οι πράξεις  που έχει ήδη  διαπράξει θα οδηγήσουν αναπόφευκτα στην επιβολή της  θανατικής ποινής, αν συλληφθεί , τον "απελευθερώνουν " ώστε να προβεί και σε άλλες τέτοιες πράξεις προκειμένουν να αποφύγει την σύλληψη και άρα την επιβολή της ποινής. Δεν έχει άλλωστε τίποτα να χάσει. Άρα επιβεβαιώνεται το αξίωμα ότι η βία φέρνει βία.

Υ.Γ.: παίξτε κι αυτό