Σεξισμός μετά μουσικής: "Σε αγάπησα στο μέγιστο βαθμό" και "Θυσιάστηκα" ( Από τα έμφυλα στερεότυπα στην έμφυλη βία δυο τραγούδια δρόμος)

  Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε, ως άτομα ή ως κοινωνία, αποκαλύπτει, ως γνωστόν,  πολλά περισσότερα για εμάς από όσα φαίνονται σε πρώτο επίπεδο ή συνειδητοποιούμε όσον αφορά τις σκέψεις μας τις αντιλήψεις μας  και τις ιδέες μας .  Χωρίς πολλά πολλά παραπάνω  λόγια πάμε να δούμε - όχι με πολλά πολλά λόγια- πώς εμφανίζονται και ανακυκλώνονται τα έμφυλα στερεότυπα  μέσω της λαϊκής μουσικής. 

   Οδηγός μας σε αυτό είναι δυο τραγούδια χωρισμού, ένα "αντρικό" και ένα "γυναικείο" (τα

"Σ' αγαπώ..."  (#not)

χαρακτηρίζω έτσι με βάση τον αφηγητή/ποιητική φωνή που το "λέει" αλλά και την ατμόσφαιρα του εκάστοτε τραγουδιού που παραπέμπει στην στερεοτυπική αντίληψη του τι ταιριάζει σε κάθε φύλο). Και τα δυο είναι  λαϊκά τραγούδια της δεκαετίας του '80, υπήρξαν πολύ δημοφιλή όταν  πρωτοκυκλοφόρησαν, ακούγονται αρκετά  ακόμα και σήμερα και τα επέλεξα γιατί εν πολλοίς απηχούν τα έμφυλα στερεότυπα της εποχής τους αλλά και της δικής μας σε μεγάλο βαθμό,  ανακυκλώνοντάς τα και αναπαράγοντάς τα.

    Στο "αντρικό", το τραγούδι του Αντώνη Βαρδή "Σε αγάπησα στο μέγιστο βαθμό" σε στίχους του Σάράντη Αλεβιζόπουλου και μουσική του ίδιου του Βαρδή, ο αφηγητής έχει εγκαταλειφθεί από την αγαπημένη του η οποία  οποία δεν εκτίμησε την αγάπη που της έχει γυρίζει σε άλλους. Η αγάπη του δε είναι τόσο μεγάλη που σκέφτηκε μέχρι και να αυτοκτον- ναι καλά, να την σκοτώσει, ενώ δηλώνει ότι παρά τα όσα του έκανε είναι έτοιμος να την ξαναδεχτεί πίσω κι ας είναι αχάριστη. 

   Το  "γυναικείο" είναι το τραγούδι "Θυσιάστηκα" της Πίτσας Παπαδοπούλου σε μουσική του Αντώνη Ρεπάνη και στίχους του Χάρη Ροδίτη (Αφήνω ασχολίαστο το γεγονός ότι τους στίχους τους έχει γράψει άντρας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχουμε να κάνουμε με την γυναικεία στάση επί του θέματος  αλλά με την άποψη ενός άντρα για το πώς πρέπει να είναι η γυναικεία στάση επί του θέματος. Δε με παίρνει κιόλας, γιατί κι εγώ ως άντρας γράφω...). Εκεί η αφηγήτρια που έχει εγκαταλειφθεί παραπονιέται κλαίγοντας που ο αγαπημένος της, παρόλο που θυσιάστηκε και θα μπορούσε μέχρι και να πεθάνει για κείνον, την εγκατέλειψε, αγνοώντας τις προσπάθειες που έκανε εκείνη για να γλιτώσει τη σχέση, κι ας έβλεπε  ότι δεν  έχει μέλλον αυτή. 

   Δυο είναι τα στοιχεία που πρέπει να κρατήσουμε. Το ένα είναι ότι όλοι οι συντελεστές των τραγουδιών δεν είναι τίποτα ακραίοι τύποι του περιθωρίου, είναι αξιοσέβαστοι και και καταξιωμένοι δημιουργοί που... άλλη περισσότερο και άλλος λιγότερο πρόσφεραν στο ελληνικό τραγούδι.  Οπότε αυτά που εκφράζουν είναι οι μέσες αντιλήψεις της ευρύτερης κοινωνίας. Το άλλο είναι ότι το λαϊκό τραγούδι απευθύνεται προφανώς στα λαϊκά στρώματα, μια ετερόκλητη σε μεγάλο βαθμό κοινωνική ομάδα που ποικίλει στο μορφωτικό επίπεδο και την γενικότερη καλλιέργεια.  Και δεν έχουν όλα τα μέλη τη γνώση ή την ικανότητα ή τον χρόνο να διαβάσουν πίσω από τις λέξεις. Και εκεί έγκειται το πρόβλημα. Ότι μέσω των τραγουδιών αυτών και άλλων παρόμοιων τέτοιους είδους συμπεριφορές όπως αυτές που περιγράφονται στα δυο κανονικοποιούνται παρουσιαζόμενες ως φυσικές. Και άρα  οδηγούν στο να φαίνεται ότι τάχα είναι φυσιολογικό σαν άντρας που είσαι κι αγαπάς να σκέφτεσαι να σκοτώσεις την αχάριστη που δεν εκτίμησε την αγάπη σου. Και ως γυναίκα να υφίστασαι παθητικά όλα τα τερτίπια του μίστερ Τέλειου που σε έχει φτύσιμο για να τον ξανακερδίσεις. Και έτσι βαφτίζονται αγάπη η  βία και η κακοποίηση (για τον άντρα)  και η παθητικότητα και η υποταγή (για τη γυναίκα). Με άλλα λόγια,  το πλαίσιο των δυο τραγουδιών είναι εκείνο μιας τυπικής πατριαρχικής σχέσης που ορίζει την κακοποίηση, σωματική ή ψυχολογική, ως αγάπη. Και την γυναικοκτονία ως την υπέρτατη μορφή της, στοιχείο που υπογραμμίζουν άπειρα πρωτοσέλιδα του τύπου "Τη σκότωσε από αγάπη", "το πάθος του τον οδήγησε στο φόνο", "θόλωσε από τη ζήλια" "τη σκότωσα γιατί με ξεφτίλισε". 

Κατά τα λοιπά,  το πρόβλημα είναι ο  φεμινισμός! Αυτός διαλύει τις οικογένειες...

   Στο μεταξύ, διάβαζα, που λέτε, μια συνέντευξη του Άγγελου Διονυσίου, ο  οποίος με κρυφή ικανοποίηση έλεγε ότι η μάνα του μετά τον θάνατο του πατέρα του, του μεγάλου Στράτου Διονυσίου, δεν θέλησε να τα φτιάξει με άλλον. Παρακάτω στη συνέντευξη αποκάλυπτε ομοίως, με κρυφή ικανοποίηση, ότι είχε τύχει  μια σχέση του να τα είχε στο παρελθόν και με τον πατέρα του, τον μεγάλο Στράτο Διονυσίου.

Ακολουθεί φεμινιστικό τραγουδάκι... (#not)