Για το "μπαρ"

Όποιος μπήκε γιατί νομίζει ότι είναι υποχρεωτικό...
Να την "κάνει"!
ΤΩΡΑ!!!!!!!!!!!!!!!

(Εκτός από όταν δεν έχουμε βιβλία... Τότε είναι υποχρεωτικό... Για γκελ μπουρντά, καμάρια μου!)

Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2013

Η αρπαγή της γυναίκας του Διγενή

    Συνεχίζοντας λοιπόν,  τις αναρτήσεις τις σχετικές με τα "Φύλα στη Λογοτεχνία ", οι οποίες βασίζονται σε πληροφορίες που άντλησαν μαθητές και μαθήτριες της Α1 Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Ρόδου, δημοσιεύεται σήμερα ο σχολιασμός του Αλέξανδρου, του Νίκου, του Ευθύμη, του Παναγιώτη και του Άκη στο ακριτικό τραγούδι "Η αρπαγή της γυναίκας του Διγενή".
Η αρπαγή της γυναίκας του Διγενή

Το είδος
   Το κείμενο είναι ένα ακριτικό τραγούδι και αναφέρεται στην αρπαγή της γυναίκας του Διγενή.  Το θέμα της αρπαγής της γυναίκας είναι πολύ συχνό θέμα στις αρχαίες μυθολογίες και όχι μόνο.

 Επί παραδείγματι και περιοριζόμενοι κυρίως στην αρχαία ελληνική μυθολογία, αναφέρεται  η αρπαγή της Ωραίας Ελένης πρώτα από τον Θησέα και μετά από τον Πάρη, η αρπαγή της Ευρώπης από τον Δία, της Μήδειας από τον Ιάσονα, η κάθοδος στον Άδη και η απόπειρα αρπαγής  της Περσεφόνης  (την οποία και ο Πλούτωνας αρπάξει την είχε)από τον Θησέα και τον Πειρίθο και, για περάσουμε λίγο και στην ρωμαϊκή προ-ιστορία, η αρπαγή από τους Ρωμαίους των Σαβίνων γυναικών. Ο Αριστοφάνης επίσης στην κωμωδία του «Ειρήνη», παρουσιάζει ως αφορμή του Πελοποννησιακού πολέμου μια σειρά απαγωγών  κοινών γυναικών μεταξύ  κάποιων Αθηναίων και κάποιων Μεγαρέων.
[Δυστυχώς, μερικές φορές προλαβαίνουν άλλοι...
]
    Πέρα από την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών σε περιπτώσεις κατά τις οποίες  έλειπε ικανός αριθμός γυναικών ή  για την αποφυγή πληρωμής όσων απαιτούσε ο πατέρας της κοπέλας για να την δώσει ή απλούστα επείδη δεν την έδινε για διάφορους λόγους,  η πρακτική αυτή είναι συνυφασμένη  με  την απόδειξη των ικανοτήτων κάποιου ή με την προσβολή του γοήτρου των αντιπάλων του. Σε κάθε περίπτωση πάντως αποτελεί  έκφραση και απόδειξη ηρωισμού.

  Η αρπαγή των γυναικών είναι θέμα διαδεδομένο και στα ακριτικά τραγούδια, ενώ ως έθιμο παρουσιάζεται και στους αντιπάλους των ακριτών , στους Άραβες. Είναι λοιπόν σχετικό με το   γενικότερο κλίμα της εποχής. Σε ένα άλλο μάλιστα ακριτικό τραγούδι, ο Διγενής είναι εκείνος που εισέρχεται στο κάστρο ενός άραβα εμίρη, κλέβει την κόρη του και περιμένει και δυο βδομάδες έξω από τον κάστρο μέχρι να πειστεί ο εμίρης ότι όντως βρέθηκε κάποιος που τόλμησε να διαπράξει κάτι τέτοιο και νατον καταδιώξει. Ακόμα, το θέμα είναι σύμφυτο και με τον  ηρωικό τόνο και την επική πνοή των ακριτικών τραγουδιών, οι ήρωες των οποίων διαθέτουν υπερφυσικές ικανότητες και δύνανται να επιχειρήσουν επιτυχώς μεγάλα κατορθώματα.
Η υπόθεση
Το τραγούδι ξεκινάει με τον ακρίτα Διγενή να καλλιεργεί το χωράφι του, όταν ένα πουλάκι εμφανίζεται και του ανακοινώνει ότι του έχουν κλέψει την γυναίκα. Ο ακρίτας, έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του [και μή έχοντας προφανώς κοιμηθεί "Στης πικροδάφνης τον ανθό" ],

 ζητά να μάθει πότε του την έκλεψαν θέλοντας, αν έχει χρόνο, να τελειώσει πρώτα με την σπορά, γεγονός που προκαλεί την έμμεση αποδοκιμασία του πουλιού που αρκείται απλά να επαναλάβει την πληροφοία. Τελικά, ο Διγενής  σελώνει ένα γηρασμένο άλογο, το μόνο που δεν τρόμαξε βλέποντας τόσο ταραγμένο, το οποίο προσωποποιημένο προσφέρεται εθελοντικά να τον βοηθήσει, ως  .
Jacques-Louis David: Η αρπαγή των Σαβίνων
ανταπόδοση στην γυναίκα του Διγενή των περιποιήσεων που του είχε επιφυλάξει στο παρελθόν.  Πραγματικά, στο άκουσμα του χλιμιντρίσματος η γυναίκα διακόπτει τον γάμο γιατί αντιλαμβάνεται ότι έρχεται ο άντρας της να την σώσει όπως και γίνεται
Τα πρόσωπα
Ο Διγενής
 Παρουσιάζεται πολύ δυνατός και με υπερφυσικές δυνάμεις. Όπως έκαναν οι ακρίτες σε καιρό ειρήνης,  ο Διγενής παρουσιάζεται να καλλιεργεί το χωράφι του, παραμελώντας ενδεχομένως την γυναίκα του ή αμελώντας να μεριμνήσει για την ασφάλειά της. ‘Όταν έμαθε από το πουλί για την απαγωγή της γυναίκας του στην αρχή, επειδή είχε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, αναρωτιέται αν προλαβαίνει να τελειώσει την δουλειά του πρώτα. Έπειτα απευθύνεται στα άλογα του, τα οποία τρομάζουν από την ταραχή του, όλα εκτός από ένα γερασμένο που προσφέρεται να τον βοηθήσει, επειδή η γυναίκα το περιποιούνταν συχνά. Με τη βοήθεια του αλόγου ο Διγενής κατορθώνει πολύ εύκολα να γλυτώσει την γυναίκα του, πράγμα αναμενόμενο από κείνη που ήξερε πόσο δυνατός είναι.
 Η γυναίκα του Διγενή
Παρουσιάζεται ως άβουλο όν. Δεν συμμετέχει σε ότι την αφορά και γενικά είναι αμέτοχη στην πλοκή της δράσης του ποιήματος. Μέσω της φροντίδας του αλόγου προσπαθεί να δείξει την αγάπη για τον άντρα της. Αρνείται να παντρευτεί άλλον, δείγμα πως αγαπάει τον άντρα της. Αναγνωρίζει άμεσα τον χλιμίντρισμα του αλόγου κι αυτό δείχνει την στενή σχέση που υπήρχε μεταξύ τους αλλά  και την σιγουριά της ότι ο άντρας της θα κατορθώσει να την γλυτώσει.
Το άλογο
 Παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας. Είναι συναισθηματικά δεμένο με τον Διγενή και αυτό φαίνεται από την οικειότητα που υπάρχει μεταξύ τους.

Το πουλί είναι επικουρικό στοιχείο στην ανάπτυξη της δράσης. Κυρίως διαδραματίζει ρόλο αγγελιοφόρου και δευτερευόντως, ως εκπρόσωπος της κοινής γνώμης κεντρίζει τον ακρίτα να μην αμελήσει την διάσωση της γυναίκας του.
Η δομή της κοινωνίας
 Η προσωποποίηση του αλόγου και ο κομβικός του ρόλος στην εξέλιξη της δράσης είναι αποκαλυπτικός της κοινωνίας από την οποία προέρχεται το κείμενο. Πρόκειται για μια στρατοκρατική, ανδροκρατούμενη  κοινωνία, στην οποία οι άντρες-πολεμιστές είναι αναγκασμένοι να είναι για καιρό μακριά από τα σπίτια τους  με αποτέλεσμα, όπως είναι φυσικό, να δένονται συναισθηματικά και με τα άλογα τους σ’ αυτά να προβάλλον πρωτίστως  την οικειότητα και τη στοργή  που ενδεχομένως ταίριαζε στην οικογένεια τους. Κι αυτό είναι φυσικό, εφόσον περνούν πολύ καιρό μαζί περιπολώντας στα σύνορα και  σε μια δύσκολη στιγμή το άλογο είναι εκείνο που θα τους βοηθήσει να πολεμήσουν σωστά και να υπερασπιστούν τη ζωή τους. Εξελίσσεται δηλαδή  στον καθένα το άλογο του, πέρα από σύντροφος, και σε πολύτιμό συμπαραστάτη.
   Στην κοινωνία αυτή οι γυναίκες είναι άβουλα και αδρανή όντα τα οποία παραμένουν στο σπίτι και σε οποιοδήποτε κίνδυνο περιμένουν αγέρωχα αλλά παθητικά να έρθει ο άντρας τους να τις σώσει. Δεδομένου ότι οι άντρες τους έλειπαν καιρό από το σπίτι εξαιτίας είτε των γεωργικών είτε των στρατιωτικών τους καθηκόντων, η φροντίδα με την οποία η γυναίκα του Διγενή αντιμετώπιζε το αγαπημένο άλογο του άντρα της ίσως αποτελεί  ένδειξη ότι το άλογο γινόταν  το όχημα μέσω του οποίου προσπαθούσε η γυναίκα να δείξει την στοργή της στον άντρα της  ή εκτιμηθεί από αυτόν.
Εκ των προηγουμένων συνάγεται ότι η οικογένεια της εποχής είναι πατριαρχική.

Υ.Γ.: Δείτε και μια άλλη παραλλαγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: