Ιχθυοτροφείο στα Μέθανα (Επανάληψη στους τροπους και τα μέσα πειθούς) - Ένα μίνι διδακτικό σενάριο με χρήση ΤΠΕ για την Έκφραση - Έκθεση Γ' Λυκείου.

To μίνι σενάριο διδασκαλίας που ακολουθεί (προσχέδιο θα ήταν πιο ακριβής χαρακτηρισμός) το έφτιαξα εν είδει άσκησης σε μια από τις τρίωρες συναντήσεις στα πλαίσια των σεμιναρίων Β' επιπέδου που παρακολουθώ.
 Είναι μισό ως προς τα τα τυπικά μέρη που υποτιθεται πως πρέπει να έχει ένα σεναριο, πρώτον γιατί δεν πρόλαβα να το τελειώσω και δεύτερον γιατί το δούλευα στο φλασάκι μου το οποίο κράσαρε κι έμεινα μόνο η σχετική πρώιμη  εκδοχή που υπήρχε στον υπολογιστή. Δεν νομίζω να το τελειώσω ποτέ (καθώς δύσκολα θα έβρισκα χρόνο να το υλοποιήσω μιας και, ως γνωστόν, η Γ΄Λυκείου χειμάζεται από τις Πανελλήνιες και την συνεπαγόμενη εκ τούτου έλλειψη χρόνου). Το ανεβάζω εδώ μόνο και μόνο για να φύγει από πάνω μου (σταματάω να ασχολούμαι με ότι γνωστοποιώ ή δημοσιεύω) και για να υπάρχει κάπου ως ιδέα. Μπορεί κανένας χριστιανός (ή κι αλλόθρησκος, δεν με πειράζει) να την βρει ενδιαφέρουσα να τελειώσει το σενάριο  κι αν είναι καλός άνθρωπος, να μου στείλει μια κόπια. Αν όχι,  ας μη μου στείλει.Την ευχή μου και πάλι ...    
   Για το πρώτο φύλλο εργασίας τροποποίησα μια δραστηριότητα που είχα ετοιμάσει για τους μαθητές μου της Γ΄Λυκείου Μεθάνων. Για την ιστορία, τα Μέθανα, ο Πόρος και οι γύρω περιοχές τείνουν να γεμίσουν με ιχθυοτροφεία, ένα γεγονός που έχει διχάσει τις τοπικές κοινωνίες. Έβαλα λοιπόν τους μαθητές, μου, όταν κάναμε τη θεματική που σχετίζεται με το περιβάλλον, να υποθέσουν ότι είμαι ο Γ.Γ. Περιβάλλοντος και  να μου γράψουν μια επιστολή στην οποία τα αγόρια θα υποστηριζαν τα ιχθυοτροφεία και τα κορίτσια θα στρεφόνταν ενάντια. Στη συνέχεια συγκέντρωσα τα επιχειρήματα των μεν και των δε και οταν φτάσαμε στην αξιολόγηση και ανασκευή ενός επιχειρήματος ζήτησα από τα αγόρια να ανασκευάσουν τα επιχειρήματα των κοριτσιών και από τα κορίτσια το ανάποδο. 

Ιχθυοτροφείο στα Μέθανα

Επιχειρήματα υπέρ (αγοριών)

Επιχειρήματα κατά (κοριτσιών)

1.       Τα ψάρια είναι φθηνότερα άρα ωφελείται ο καταναλωτής, 2.       Τα ψάρια των ιχθυοτροφείων υπόκεινται σε αυστηρότερους υγειονομικούς ελέγχους, άρα είναι ασφαλέστερα προς κατανάλωση. 3.       Δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας. 4.       Μεγάλο μέρος τους εξάγεται, άρα  εισρέει συνάλλαγμα, 5.       Προστασία του περιβάλλοντος, επειδή το φροντίζουν ώστε να μην κινδυνέψει η επιχείρηση.

.      2. Περιβαλλοντολογικά προβλήματα ·         Τα περιττώματα των ψαριών (που τρέφονται με  χημικά ιχνοστοιχεία) μολύνουν τη θάλασσα και τα απόβλητα του ιχθυοτροφείου τη ρυπαίνουν ·         Συνεπάγονται κίνδυνοι και για τους ανθρώπους και για τα πελαγίσια ψάρια. ·         Χτίσιμο αυθαίρετων βοηθητικών εγκαταστάσεων ·         Μείωση διαθέσιμων ακτογραμμών, μετανάστευση ή εξαφάνιση ψαριών ή άλλων έμβιων ΄(φυτικών ή ζωικών) οργανισμών, υποβάθμιση πυθμένα                 2.   Οικονομικά προβλήματα ·         Πλήττεται η ελεύθερη αλιεία ·         Η περιβαλλοντολογική υποβάθμιση σημαίνει μείωση τουρισμού. ·         Η μείωση τουρισμού σημαίνει το κλείσιμο των σχετικών μαγαζιών και άρα ανεργία ·         Τυχόν κέρδη δεν επενδύονται στην τοπική κοινωνία.

 

Εργασία για το σπίτι: Τα κορίτσια θα ανασκευάσουν τα επιχειρήματα των αγοριών και τα αγόρια τα επιχειρήματα των κοριτσιών.  Θα σας βοηθήσουν ιδιαίτερα όσα είπαμε σχολιάζοντας το κείμενο του Παπανούτσου «Το δίκαιο της πυγμής» και το κείμενο του Μανωλεδάκη στη σελίδα 84.

   Στο δεύτερο φύλλο εργασίας συνέπεσα- είτε τυχαία είτε από μη συνειδητή μνήμη - με ένα από τα διδακτικά σενάρια που μας είχαν δοθεί υπό μορφή υποστηρικτικού υλικού από το οποίο και  δανείστηκα αυτούσιο το κομμάτι των οδηγιών προς τους μαθητές κατά την δημιουργία των Προβολών Παρουσίασης που έπρεπε να δημιουργήσουν.

Ιχθυοτροφείο στα Μέθανα

Ταυτότητα:  Έκφραση – Έκθεση Γ’ Λυκείου. Επανάληψη στους τρόπους και τα μέσα πειθούς.   Οι υποθετικοί 18 μαθητές της τάξης είναι χωρισμένοι σε 6 ομάδες των τριών. Συνεπώς η μέθοδος διδασκαλίας είναι ομαδοσυνεργατική και ο ρόλος του εκπαιδευτικού εκείνος του εμψυχωτή κτλ.
Προαπαιτούμενα: Υποτίθεται ότι εφαρμόζεται σε τάξη  η οποία είναι  εξοικειωμένη με την έννοια της πολυτροπικότητας και με την χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών για εκπαιδευτικούς λόγους.

Στόχοι με βάση το ρόμβο (οι διασωθέντες και μερικοί που έκλεψα από μένα)

α) Γνωση αντικειμένου 

1)    Να εμπεδώσουν οι μαθητές τους τρόπους και τα μέσα πειθούς, στην αξιολόγηση τους  και στη αντεπιχειρηματολογία.

2)    Να αντιληφθούν τους τρόπους με τους οποίους υποκρύπτονται σε ένα κείμενο (πολυτροπικό ή μη ) οι τρόποι και τα μέσα πειθούς. 

3)    Να προετοιμαστούν οι μαθητές για την διδασκαλία της επόμενης ενότητας, η οποία σχετίζεται με την πειθώ στην διαφήμιση, την επιστήμη και τον πολιτικό λόγο. 
4)    Να κατανοήσουν  την θεματική ενότητα «φύση- περιβάλλον».

β) Γνώση για τον κόσμο 
1) Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές ότι το μέσο το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για ένα μήνυμα αλλά και η μορφη που θα έχει αυτό επηρεάζουν την πρόσληψη του  περιεχομένου του μηνύματος. 
2) Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι η  επιλογή και η δομή ενός επιχειρήματος σχετίζεται με την σκοπό του πομπού ενός μηνύματος και να μπορούν να ασκούν την ικανότητα που θα αναπτύξουν κατά την καθημερινήτους επικοινωνία.

γ) Γραμματισμοι 
1) Να ασκηθούν στην άντληση και επεξεργασία υλικού από το Διαδίκτυο
2) Να εξοικειωθούν με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων. 

3)Να μελετούν κείμενα ώστε να μπορούν να τις ιδέες και τις αντιλήψεις που διαχέονται σ΄αυτά.

δ) Διδακτικές πρακτικές  
1) Να ασκηθούν οι μαθητές να διερευνούν και να καταλήγουν βάσει των ερευνών τους σε συμπεράσματα. 
2)Να ενθαρρυνθούν οι μαθητές να εργάζοναι ομαδικά και να συνεργάζονται.

Φύλλο εργασίας Α΄

Υποθέστε ότι επίκειται  στην σχετικά  ανεπτυγμένη τουριστικά  περιοχή σας η δημιουργία μονάδων ιχθυοτροφίας.  Η τοπική κοινή γνώμη είναι διχασμένη και το θέμα πρόκειται να συζητηθεί σε ερχόμενο δημοτικό συμβούλιο.

1) Συνδεθείτε στο Διαδίκτυο, ανοίξτε ένα φυλλομετρητή και μεταβείτε στις ιστοσελίδες της χ περιβαλλοντικής οργάνωσης και του ψ Υπουργείου.

2) Σε άλλο  φυλλομετρητή αναζητήστε πληροφορίες για το θέμα προσαρμόζοντας τις λέξεις κλειδιά της  αναζήτησή σας (π.χ «οφέλη από τα ιχθυοτροφεία », «ιχθυοτροφεία και υγεία», «ιχθυοτροφεία και τουρισμός») και τις παραμέτρους της (ειδήσεις, βίντεο) κτλ.

3) Επιλέξτε  αντιπροσωπευτικό δείγμα κειμένων (μεταξύ αυτών τουλάχιστον ένα πολυτροπικό ) και σε κάθε ένα από αυτά  σταχυολογήστε τα εξής:

Α) Οφέλη και βλάβες από την δημιουργία των  ιχθυοτροφικών μονάδων

Β) Οπτική γωνία του συντάκτη/δημιουργού  (θετική, αρνητική, ουδέτερη )
Γ) Τα επιχειρήματα και τα τεκμήρια τα οποία χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της εκάστοτε θέσεις.        
Δ) Τα επιχειρήματα και τα τεκμήρια με τα οποία επιχειρείται να αναιρεθεί η αντίθετη άποψη
 Ε ) Άλλοι τρόποι  πειθούς που χρησιμοποιούνται (αυθεντία, συναίσθημα κ.τ.λ.) 
 ΣΤ) Αν το κείμενο συνοδεύεται από εικόνες, ήχο ή βίντεο. Στη περίπτωση που
συνοδεύεται τι  είδους είναι και σε τι αποσκοπεί η χρήση τους.

 Ζ) Ειδικά στην περίπτωση χρησιμοποίησης βίντεο να προσέξετε πέρα από το θέμα του και τα εξής: εκφορά λόγου, πλάνα, ηχητική επένδυση

Φύλλο εργασίας Β' 

Υποθέστε ότι στην συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου που επίκειται οι  ομάδες α, γ, και ε είναι εκπρόσωποι όσων υποστηρίζουν την δημιουργία της μονάδας στην περιοχή, ενώ  οι υπόλοιπες ομάδες εκπροσωπούν περιβαλλοντικούς συλλόγους, φορείς και άτομα που  αντιτίθενται.

1) Αξιοποιώντας τα ευρήματα της προηγούμενης παρέμβασης, να δημιουργήσει κάθε ομάδα μια παρουσίαση με τη βοήθεια του ψηφιακού περιβάλλοντος http://prezi.com στην οποία θα εκθέτετε τα επιχειρήματά σας, προσπαθώντας παράλληλα να αναιρέσετε τα επιχειρήματα των αντιπάλων σας.

(Κατά την δημιουργία της παρουσίασης προσέχω:

1) Τι υλικό θα χρησιμοποιήσω και με ποια σειρά θα το τοποθετήσω; Σε ποια διάταξη; Γιατί;

2) Ποιες εικόνες, ποια χρώματα. Ποιες γραμματοσειρές  θα χρησιμοποιήσω ως επιμέρους στοιχεία, αλλά και ποια εικόνα θα χρησιμοποιήσω ως γενικότερο τελικό πλάνο;

3) Τι είδους επιχειρήματα θα χρησιμοποιήσω; Μόνο γραπτά ή μπορώ να σκεφτώ και άλλου είδους επιχειρήματα (π.χ. στατιστικά, βίντεο);

4) Ποια επιχειρήματα θα πρέπει να τονίσω και με ποιον τρόπο (π.χ. χρήση του ζουμ);

Στη συνέχεια, θα κάνετε την παρουσίασή σας μπροστά στην ολομέλεια της τάξης.

Οδηγία: Δεν διαβάζουμε αυτούσια όσα γράφουμε στο Prezi αλλά η παρουσίαση λειτουργεί ως βοήθεια σε όσα λέμε.)

- Να γράψετε μια σύντομη εισήγηση την οποία θα συνοδεύει η παραπάνω παρουσίαση.

2) Κάθε ομάδα θα εκφωνήσει τις εισηγήσεις της και θα παρουσιάσει την παρουσίαση της στο επόμενο μάθημα.Η  καλύτερη θα δημοσιευτεί στο ιστολόγιο του σχολείου.

Εργασία για το σπίτι

Υποθέστε ότι είστε δημοσιογράφος ο οποίος παρακολούθησε την συνέλευση και γράφει άρθρο σχολιασμού για το θέμα συνδυάζοντας το με το περιβάλλον γενικά. Το άρθρο (550-650 λέξεις) θα δημοσιευτεί στην τοπική εφημερίδα.