Ο πρόλογος της "Αντιγόνης" εν συντομία

Δυο λογάκια για τον Πρόλογο της Αντιγόνης.

Όπως συνήθως συμβαίνει στα δράματα του Σοφοκλή είναι διαλογικός. Επιτελεί τις τυπικές λειτουργίες ενός προλόγου αλλά είναι ταυτόχρονα και  αναπόσπαστο δραματουργικά μέρος της τραγωδίας. Από τη μια δηλαδή πληροφορούμαστε την προϊστορία του δράματος (Θάνατος του Ετεοκλή και του Πολυνείκη, ήττα των Αργειτών, ανάληψη της εξουσίας από τον Κρέοντα, διάταγμα του τελευταίου να μην ταφούν οι Αργείτες νεκροί και ο Πολυνείκης), τον τόπο (Έξω από τα ανάκτορα της Θήβας) το χρόνο (Την αυγή μετά την ήττα και την υποχώρηση των εχθρών, με ταυτότητα του δραματικού χρόνου και του χρόνου παράστασης της τραγωδίας. Ως γνωστόν, οι παραστάσεις ξεκινούσαν την αυγή και διεξάγονταν καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό αποτελεί επίσης ένδειξη ότι η "Αντιγόνη" ήταν το πρώτο δράμα της τετραλογίας) και τα πρόσωπα (Αντιγόνη, Ισμήνη και προοικονομείται και η άφιξη του Χορού και του Κρέοντα).
  Από την άλλη ο πρόλογος εξυπηρετεί την οικονομία του δράματος αφού είναι δηλωτικός των προθέσεων της Αντιγόνης να θάψει τον αδερφό της και άρα και της σύγκρουσης της με τον Κρέοντα που θα ακολουθήσει. Παράλληλα διαγράφεται ο ατσάλινος και και αλύγιστος χαρακτήρας της, η αποφασιστικότητά της, το υψηλό της φρόνημα και η εμμονή της να σταθεί αντάξια του καθήκοντός της ως αδερφή. Και εντείνονται τα χαρακτηριστικά αυτά από την παρουσία της εύθραστης και άτολμης Ισμήνης. Τέλος, διαφαίνεται ότι η σύγκρουσή της με τον Κρέοντα δεν έχει ως αιτία μόνο  την απαγόρευση της ταφής του Πολυνείκη. Είναι ταυτόχρονα και σύγκρουση σε επίπεδο αρχών.
Πέρα από τα παραπάνω- ή εξαιτίας αυτών- γεννιέται η αγωνία στις ψυχές των θεατών για το τι μέλλει γενέσθαι. Ο "έλεος" και ο "φόβος" προκαλούνται ήδη από την εμφάνιση στο μισοσκόταδο δυο μαυροντυμένων (προφανώς, καθώς πενθούν τους αδερφούς τους)  γυναικών που συναντιούνται κρυφά (δηλωτικό ότι κάτω δεν πάει καλά) έξω από το παλάτι. Στη συνέχεια, οι θεατές, όταν μαθαίνουν την ταυτότητά  αισθάνονται συμπάθεια  ηρωίδες για τις ηρωίδες, μια συμπάθεια που γίνεται συμπόνια για την αδύναμη Ισμήνη και θαυμασμός για την ατρόμητη Αντιγόνη. Ταυτόχρονα κατακλύζονται αποτροπιασμό  και οργή (ως κάτοικοι της δημοκρατικής Αθήνας κι ως πατέρες της επόμενη γενιάς, εκείνης που καταδίκασε σε θάνατο και εκτέλεσε τους νικητές στρατηγούς της ναυμαχίας των Αργινουσών, επειδή δεν περισυνέλεξαν τους νεκρούς, ακόμα κι αν δεν το έκαναν εξαιτίας της κακοκαιρίας) για τον αυταρχισμό της εξουσίας του και για το άγος το οποίο σχεδιάζει...
Δείτε τώρα τον πρόλογο της τραγωδίας, όπως παρουσιάστηκε σε παράσταση του Εθνικού Θεάτρου στο θέατρο Δελφών 2002.
(Καλή η Κονιόρδου ως Αντιγόνη, δε λέω... Αλλά μήπως τη "σβήνει" η φοβερή ερμηνεία της  Μαρίας Κατσιαδάκη στο ρόλο της Ισμήνης;)
Και, συμπληρωματικά ή αντιθετικά,  πώς ένα θεατρικό κείμενο μετατρέπεται σε κινηματογραφικό στο απόσπασμα από την ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα. Χρησιμοποίησα την εκδοχή με αγγλικούς υπότιτλους επειδή είναι σε καλύτερη ποιότητα το βίντεο. Στην πορεία όμως παρατήρησα κάτι ενδιαφέρον. Δείτε πως πριν την ταινία,  κατατοπίζεται ο θεατής που δεν ξέρει την υπόθεση για την προϊστορία. Ευκολίες που δεν υπάρχουν σε ένα θεατρικό έργο, τουλάχιστον τότε...

Και για να γελάσει και το χειλάκι μας λίγο... 

Υ.Γ. Εδώ ολόκληρες οι παραστάσεις και η ταινία.